En weer is CRISPR nauwkeuriger gemaakt, althans A3G

Basebewerker A3G

Waarom alleen de tweede C moet worden vervangen door T is (mij) niet duidelijk (afb: Riceuniversiteit)

Ik wil niet veel zeggen, maar het lijkt er op dat allerwegen wordt geprobeerd de CRISPR-methode om het genoom te bewerken nauwkeuriger te maken. Ik ben de tel van de verhalen over een ‘nog nauwkeuriger CRISPR’ inmiddels al kwijt. Nu meldden onderzoeksters van de Riceuniversiteit rond Xue Sherry Gao in de VS dat hun basebewerker A3G die zich louter richt op de C (cytosine) in het DNA met extra cytosines (‘omstanders’) minder ongewenst knip-en-plakwerk verricht. Die zou, in sommige gevallen, ruim 6000 keer (!) beter scoren dan de basebewerker BE4max, die op het ogenblik het neusje van de zalm schijnt te zijn. Lees verder

Eerste volledige basevolgorde van het menselijke X-chromosoom

X- en Y-chromosoom

Het X-chromosoom naast het minuscule Y-chromosoom

Als je dacht dat het menselijk genoom in zijn geheel al in 2000 was uitgelezen, dan heb je het mis. Het ging om een ruwe schets. Er zijn nog steeds grote stukken in het DNA waarvan de precieze basevolgorde onbekend is. Nu hebben onderzoekers naar eigen zeggen voor het eerst de volledige sequentie van het menselijke X-chromosoom uitgelezen, dat bestaat uit zo’n 153 miljoen baseparen (DNA-letters, maar dan gepaard). Van telomeer (het beschermende (?) uiteinde van een chromosoom) tot telomeer, zogezegd. Daarbij gebruikten de onderzoekers drie sequentietechnieken, waaronder de nanoporietechniek. Lees verder

Repareren fout RNA lijkt erfelijke ziekte te kunnen genezen

Structuur van MeCP2

De structuur van MeCP2

Door boodschapper-RNA voor het eiwit MeCP2 te restaureren lijkt de vrij zeldzame erfelijke ziekte het syndroom van Rett te kunnen worden genezen in muisjes met een soortgelijke ziekte. Dat klinkt me vreemd in de oren want hoe zit het dan met het bijbehorende gen?
Lees verder

Aan/uit-knop gevonden voor bewerking RNA met CRISPR

Cas13

RNA-bewerker Cas13. Ook bij bewerking RNA wordt een gids-RNA  (r) gebruikt om de RNA-schaar naar de juiste plaats te dirigeren (afb: zlab.bio)

Onderzoekers van, onder meer, de Cornelluniversiteit hebben in de heel ordinaire bodembacterie Listeria het eiwit AcrVIA1 gevonden dat als een aan/uit-knop kan dienen voor de CRISPR-bewerking van RNA. Sommige virussen, zoals het roemruchte coronavirus, hebben hun genetische informatie opgeslagen in de vorm van RNA. Die nieuw gevonden ‘knop’ zou, denken de onderzoekers, goede diensten kunnen bewijzen bij de zoektocht naar middelen om het coronavirus onschadelijk te maken. Lees verder

CRISPR weer eens veiliger gemaakt (?)

CRISPR-Cas9 met gids-RNA en doel-DNA

Het Cas9-complex (blauw) ‘omarmt’ het gids-RNA (geel) en doel-DNA (rood) (afb: Bang Wong)

Ik heb het idee dat het met de CRISPR-methode niet helemaal lekker loopt. Toen deze bacteriële truc een aantal jaren geleden ontdekt werd, was er alom hoerageroep: nu kunnen we eindelijk heel nauwkeurig het genoom bewerken. Dat bleek niet zo te zijn. Het gebeurde vaak dat er op onvermoede en onbeoogde plaatsen aan het DNA werd gesleuteld door de knipenzymen. Er zijn inmiddels verbeteringen voorgesteld en nu komen Chinese onderzoekers onder aanvoering van Feng Gu van de universiteit van Wenzhou met weer een manier om CRISPR veiliger (betrouwbaarder) te maken. Lees verder

Mitochondriaal DNA bewerkt

Cytidinedeaminase

De structuur van cytidinedeaminase (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers van het Howard Hughesinstituut van de universiteit van Washington en de Harvarduniversiteit rond Joseph Mougous hebben het DNA van de mitochondriën in cellen bewerkt met een andere methode dan de CRISPR-techniek die wordt gebruikt voor het bewerken van het DNA in de celkern. Het zou voor het eerst zijn dat mitochondriaal DNA is bewerkt.
Lees verder

RNA helpt stamcel te differentiëren

Epigenoom

De epigentica bepaalt de aard van de cel (afb: biologielessen.nl)

Embryonale maar ook de ‘synthetische’ pluripotente stamcellen kunnen zich nog ontwikkelen (differentiëren) tot elke type cel van een organisme maar hoe dat gebeurt is eigenlijk nog voornamelijk duister. Nu denken onderzoekers te weten dat RNA-moleculen daarbij een doorslaggevende rol spelen. Zonder RNA differentieert er niks. Volgens Nobelprijswinnaar Thomas Cech is nu eens en vooral vastgesteld dat RNA de belangrijkste regulator van de genactiviteit. “Zonder RNA werkt het systeem niet. Het is cruciaal voor het leven.” Lees verder

Minerale microdeeltjes zouden RNA-therapie efficiënter maken

aflevering bRNA aan cellen

Links de kationische aflevermethode, rechts die met minerale microdeeltjes (afb: Science)

Onderzoekers van de universiteit van Wisconsin-Madison hebben uit dierproeven geconcludeerd dat minerale microdeeltjes het effect van een RNA-techniek verbeteren. Die zou daarmee ook veiliger zijn geworden. Die techniek zou een belofte inhouden om, onder meer, kankers te behandelen. Lees verder

Hoe sturen plantencellen hun epigenoom?

Zandraket

Zandraket (Arabidopsis thaliana)

Wat er met ons lichaam gebeurt staat allemaal opgetekend in het genoom, maar er zijn zo’n tweehonderd verschillende cellen in ons lichaam die ook nog eens reageren op hun omgeving. Dan komt het epigenoom om de hoek kijken, het systeem dat de activiteit van de genen bepaalt. Onderzoekers in Japan zijn bij planten eens gaan kijken hou dat epigenoom in elkaar steekt. Het lijkt er op dat dat epigenoom weer ingewikkelder in elkaar steekt dan gedacht, waarbij genen het zwijgen wordt opgelegd en springende genen aan banden worden gelegd, maar dat in een ingewikkeld samenspel met stress- en ontwikkelingsgenen. Lees verder

Met CRISPR genen verwijderd uit levercellen apen

CholesterolHeb je er last van ruk hem dan uit, zou je kunnen zien als een adequate geneeswijze. Heb je een te hoog LDL-cholesterol– of triglyceridegehalte dan kun je last van je hart krijgen. Die stoffen worden in de lever aangemaakt als ‘afschrift’ van, achtereenvolgens, de genen PCSK9 en ANGPTL3. Het CRISPR-gereedschap voor de ‘amputatie’ werd toegediend in beschermende vetbolletjes. Dat scheen bij alle apen gelukt te zijn. Die genen werden ‘uitgerukt’. Die krijgen geen last meer van hartziektes?
Lees verder