Is apoE4 de aanstichter van Alzheimer?

Alipoproteïne E

ApoE is een vrij eenvoudig eiwit (afb: WikiMedia Commons)

Het eiwit apolipoproteïne E (apoE) fungeert als een soort bezorgdienst in de hersens. Het voorziet neuronen van belangrijke voedingstoffen, waaronder meervoudig onverzadigde vetzuren, de bouwstenen van celmembranen. Sommige van die vetzuren worden omgezet in endocannabinoïden (cannabisachtige stoffen). Dat zijn signaalstoffen die een groot aantal functies in het zenuwstelsel reguleren maar ook de afweerreacties sturen om de hersens te vrijwaren van ontstekingen. Onderzoekers van, onder meer, het Max Delbrückcentrum voor moleculaire geneeskunde in Duitsland hebben nu uitgezocht hoe een mutatie van dat eiwit, aangeduid met apoE4, de orde in de hersens danig overhoop kan halen. Lees verder

CAR-T-techniek hoeft niet zo duur te zijn

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

De chimere antigeenreceptorT-celtechniek, kortom CAR-T is een beloftevolle behandelwijze voor, in principe, allerlei typen kankers, maar vreselijk duur. Om de T-cellen een receptor te geven die specifiek op een bepaalde stof op kankercellen reageert moeten die afweercellen van de patiënt eerst worden verzameld en genetisch veranderd en vervolgens weer worden toegediend aan de patiënt. Voor een enkele patiënt kan dat al gauw oplopen tot een ton of drie (in euro’s). Het Duitse centrum voor kankeronderzoek DKFZ denkt het voor een tiende van dat bedrag te kunnen doen. Lees verder

XPG-eiwit vernielt DNA eerst voordat het ’t repareert

XPGAls het DNA door wat voor een oorzaak dan ook beschadigd raakt, dan zijn er diverse mechanismes die die schade herstellen. In een van de mechanismes speelt het eiwit XPG een belangrijke rol. Onderzoeksters zagen dat mede door dat eiwit eerst de plaats van de schade werd aangegeven waarna er nog meer DNA vernield werd alvorens de schade te herstellen. Lees verder

CRISPR/Cas9-nuclease nog steeds erg onnauwkeurig

CRISPR/Cas9-techniek verbeterd

De CRISPR-techniek zou nog niet precies genoeg zijn om mensen te behandelen (afb: Wiki Commons)

Al jaren woedt er een heftig dispuut over de betrouwbaarheid/nauwkeurigheid van de CRISPR-techniek om het genoom te bewerken, maar de laatste tijd werd er steeds vaker melding gemaakt van grote vooruitgang op dit terrein. Het resultaat van een onderzoek aan menselijke embryo’s in het VK moet voor het veld aanvoelen als een grote domper op het groeiende enthousiasme over de CRISPR-techniek. De helft van de embryo’s had mutaties op de verkeerde plaats en/of miste stukken DNA.  In het blad Nature worden meer voorbeelden gegeven van waar het mis ging. Terug naar af? Lees verder

T-cellen aangepast om verouderde cellen op te ruimen

Verouderde cellen

Normaal worden verouderde cellen verwijderd door afweercellen die reageren op epaalde door die cellen afgescheiden stoffen (SASP-factor)  (afb: Nature)

Celveroudering zou een bijdrage leveren aan vele ziektes. Bij muisjes hebben onderzoekers nu genetisch aangepaste T-cellen gebruikt om die verouderde cellen op te ruimen zonder dat dat voor de beestjes nare bijwerkingen had. Is dat een de aanloop naar de eeuwige jeugd? Lees verder

Hebben stamcelexosomen wellicht therapeutische waarde?

Exosomen

Exosomen (geel) in kankercellen (afb: Raghu Kalluri)

Exosomen zijn kleine ‘bootjes’ die zich, boordevol biomoleculen, door het celmebraan naar de extracellulaire ruimte begeven. Wat die exosomen daar uitspoken is nog erg duister. Het idee is dat ze een functie in de communicatie tussen cellen hebben. Onderzoekers denken dat die ‘bootjes’ (vesikels) mogelijk therapeutisch van betekenis zijn en een veiliger en eenvoudiger alternatief vormen voor celtherapie, maar hoedt U voor exosoompredikers (die snel veel geld hopen te verdienen)…. Lees verder

Bloedziektes bij drie mensen gerepareerd met CRISPR

Nieuw bot met bloedvormend beenmerg

Bot met beenmerg waarin rode bloedlichaampjes worden gevormd

Twee mensen met beta-thalassemie en een met sikkelcelanemie, beide erfelijke bloedziektes, zouden zijn ‘genezen’ nadat met behulp van de CRISPR-methode beenmergstamcellen genetisch werden aangepast, zo deelden de onderzoekers mee op een bijeenkomst van de Europese vereniging voor hematologie. Die drie namen deel aan een, voortdurende, klinische proef waarbij voor het eerst erfelijke ziektes werden behandeld met die genoombewerkingstechniek. Lees verder

CRISPR/Cas9 te versnellen met licht (?)

CRISPR/Cas9 aan het werk met DNA

Het CRISPR/Cas9-complex aan het werk aan DNA (rood) (afb: univ. van Californië)

Onderzoekers van de Amerikaanse Johns Hopkinsuniversiteit, waarvan alle namen Chinees zijn, hebben door gebruik te maken van lichtgevoelige nucleotiden, de bouwstenen van het DNA, het genoombewerkingsproces waarbij de CRISPR/Cas9-techniek is gebruikt versneld van wat normaal een paar uur duurt tot een paar seconden. Het aangepaste proces zou ook precies zijn, maar dat is natuurlijk al vaker beweerd. Lees verder

Muisjes zijn in winterslaap te brengen

Muisje in winterslaap

Het koude muisje rechts is in een kunstmatige winterslaap gebracht (afb: univ. van Tsukuba)

Onderzoekers van de universiteit van Tsukuba en het RIKEN-instituut, beide in Japan, hebben het voor elkaar gekregen muisjes in een toestand van winterslaap te krijgen door bepaalde hersencellen, Q-neuronen, te activeren. Normaal houden muisjes geen winterslaap. Zou dat bij mensen ook te doen zijn en als dat zo is heeft die truc wellicht medisch nut. Lees verder

Onderzoekers kweken embryoachtige cellenverzameling

Kwweekambryo van drie dagen

Een rasterelektronenmiskroskoopopname van een kweekembryo van drie dagen (afb: Naomi Moris)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Cambridge en het Hubrechtinstituut hebben uitgaand van embryonale stamcellen in het lab een cellenverzameling gekweekt die wel wat weg heeft van een menselijke embryo van 18 tot 21 dagen. Dergelijke ‘modellen’ zouden ten dienste moeten staan van onderzoek. Lees verder