
Hideyuki Nakanishi (afb: univ. van Osaka)
Hideyuki Nakanishi (afb: univ. van Osaka)
Gewone celdeling (mitose). Meercelligen zouden kunnen zijn ontstaan doordat de cellen zich na celdeling niet hebben gescheiden. De celdeling was dus niet volledig.
Dieren, van wormen en sponzen tot kwallen en walvissen, bevatten tussen de paar duizend en tientallen biljoenen genetisch vrijwel identieke cellen. Afhankelijk van het organisme rangschikken deze cellen zich in een verscheidenheid aan weefsels en organen, zoals de darmen, spieren en zintuigen. Hoewel niet alle dieren al deze weefsels hebben, hebben ze wel allemaal één weefsel, de kiembaan, dat zaad- of eicellen produceert om de soort voort te planten. Hoe en wanneer die afzonderlijke cellen hebben besloten samen te gaan is niet bekend, maar een celbioloog van de universiteit van Chicago denkt nu een tipje van die sluier te hebben opgelicht. Lees verder
De in de proef gebruikte satri-cellen zouden van Carsgen Therapeutics komen (afb: Carsgen)
De CAR T-therapie om bepaalde afweercellen (T-cellen) genetisch zo te veranderen dat ze effectief kankercellen aanpakken, werkt vooral bij de bestrijding van bloedkankers zoals leukemie. Al tijden wordt er aan die techniek gesleuteld om die techniek ook tegen vaste tumoren te gebruiken. Nu lijkt daar schot in te komen. Lees verder
Chemische en elektrische signalen worden via synapsen aan andere hersencellen doorgegeven ((afb: OIST)
Onderzoekers van het instituut voor fundamenteel onderzoek (IBS) hebben een opmerkelijk piepklein maar cruciaal stukje genetische code gevonden (mini-exon B) dat helpt bepalen hoe hersencellen verbinding maken, communiceren en functioneren. De ontdekking verdiept niet alleen het begrip van hoe de bedrading van de hersenen is opgebouwd, maar verklaart mogelijk ook de oorsprong van verschillende neurologische en psychiatrische aandoeningen. Lees verder
Een opengewerkte mitochondrion
Nieuw onderzoek naar de oorzaken van de fatale spier ziekte amyotrofe laterale sclerose (ALS) opent mogelijk de deur naar vroegtijdige behandeling. De onderzoeksters zouden een ‘schuldige’ hebben kunnen aanwijzen bij verschillende mutaties die (kunnen) leiden tot de ziekte. Het lijkt er op dat de ziekte begint in de mitochondriën van zenuwcellen, nog voor de symptomen van de ziekte verschijnen. Vooralsnog is de ziekte niet of nauwelijks behandelbaar. Lees verder
Tranposasen voegen hele genen in (afb: David Liu et al./Science)
De van bacteriën geleende CRISPR-methode kan veel, maar het was nog steeds erg lastig om hele genen te vervangen. Dat had(?)/heeft vooral vooral te maken om die relatief grote DNA-sequenties in de kern van cellen af te leveren. Nu zou dat wel met de enzymen transposasen zijn gelukt die ‘samenspannen’ met springende genen. Dat zou meer mogelijk maken bij het bewerken van genmutaties (je hoeft de mutatie er niet uit te knippen, maar vervangt het hele gemuteerde gen). Ook op het gebied van fundamenteel onderzoek biedt dat vordelen. Lees verder
Door het PROX1-eiwit te verwijderen met een antilichaam bleken beschadigde netvliezen te worden gerepareerd (afb: Jin Woo Kim et al./Nature Communications)
Het lijkt snel te gaan met de pogingen om het verlies van netvliescellen (en zicht) te repareren. Nu heeft een onderzoeksgroep onder aanvoering van Jin Woo Kim van KAIST (ZKor) met succes het herstel van het netvlies en van het gezichts-vermogen bij muisjes bewerkstelligd door een verbinding toe te dienen die het PROX1-eiwit (prospero homeobox 1) blokkeert. Dat eiwit onderdrukt, waarom dan ook, dat herstel. Het effect van die ingreep zou meer dan zes (muizen)maanden hebben voortgeduurd. Nog niet duidelijk is of dat herstel permanent is. Lees verder
Eiwitafbraak, de ontsleuteling van de ubiquitinecode (afb: Leo Kiss et al./Molecular Cell)
Ubiquitine markeert eiwitten voor afbraak, waarbij ubiquitine-moleculen op verschillende manieren en in verschillende aantallen kunnen worden gecombineerd en ketens met vertakkingen kunnen vormen. Onderzoekers van het Max Planckinstituut voor biochemie hebben een nieuwe -technologie (UbiREAD gedoopt) ontwikkeld om de verschillende combinaties van ubiquitinmoleculen te ontcijferen (de ubiquitincode) die bepalen hoe eiwitten in cellen worden afgebroken. Lees verder
Erfelijkheid, celdeling of omgeving kunnen oorzaak kanker zijn. Celdeling (‘random’) zou de belangrijkste factor zijn. Vreemd is dan dat die ‘botte pech’ bij de hersens zo hoog scoort, waar cellen nauwelijks delen (afb: Science)
Onderzoeksters ontdekten, vreemd genoeg, onlangs een verrassend verband ontdekt tussen een langer leven en een lagere kans op kanker, bij een onderzoek aan muisjes en menselijke cellen. Op hogere leeftijd gaan die het eiwit NUPR1 meer aanmaken. Dat verlaagt de kans op kanker aanzienlijk. De kans op kanker neemt na 80 jaar aanzienlijk af, concluderen de onderzoeksters op basis van hun onderzoeksresultaten. Lees verder
Tas-eiwit (afb: McGoverninstituut/Max Wilkinson)