Het lijkt mogelijk extra hersencellen te ‘fokken’

Nieuwe hersencellen

In de getande winding in de hippocampus werden nieuwe neuronen aangemaakt (rood). De hersenstamcellen zouden de groen gemerkte cellen zijn (afb: Knoblochlab)

Al tientallen jaren wordt er gestreden over de vraag of er nog nieuwe hersencellen (neuronen) ontstaan na de geboorte. Nu schijnt de mening te overheersen dat dat wel degelijk kan gebeuren in bepaalde delen van de hersens. Het lijkt er op dat onderzoekers in Zwitserland een truc hebben gevonden om in de getande winding in de hippocampus van de hersentjes van muisjes slapende hersenstamcellen uit hun inactieve toestand te halen. Meteen speculeren de onderzoekers al over de rol die deze ’truc’ zou kunnen spelen bij de behandeling van hersenziektes zoals Alzheimer of Parkinson, waarbij hersencellenafsterven. Lees verder

Gentherapie voor netvliesveroudering lijkt beloftevol

oogAl een aantal jaren worden er oplossingen beloofd voor mensen met netvlies-veroudering. Nu is er weer een gentherapie ontwikkeld die die ziekte bestrijdt die ‘veelbelovend wordt genoemd. Lees verder

Vetbolletjes in cel blijken eerste verdediging afweersysteem

antimicrobiële vetbolletjes in cellen

De vetbolletjes (groen) ‘vallen’ de bacteriën (blauw) aan door ze, waarschijnlijk, dodelijke eiwitten in te spuiten (afb: Science)

Oliedruppeltjes in onze cellen zouden volgens recent onderzoek de eerste verdedigingslinie van ons afweersysteem (en dat van andere zoogdieren) zijn tegen bacteriële maar ook virus- en parasietbesmettingen zijn. Lees verder

Terahertzgolven veranderen genactiviteit stamcellen

teraehertzgolvenTerahertzgolven liggen in het elektromagnetische spectrum tussen het verre infrarood en de de microgolven in. Die golven blijken volgens Japanse onderzoekers invloed te hebben op de genactiviteit van pluripotente stamcellen. Dat zou dan weer gevolgen kunnen hebben voor het stamcelonderzoek en methodes om afwijkend (ziekelijk) weefsel te herstellen, maar even zo goed voor terahertztoepassingen waaraan gesleuteld wordt. Lees verder

Verdediging hersenkankercellen ontmanteld (?)

Mitochondriën

Mitochondriën

Zoals al vaker in dit blog aangehaald hebben kankercellen allerlei strategieën om te voorkomen dat het afweersysteem het hun moeilijk maakt. Nu hebben onderzoeksters rond Arezu Jahani-Asl van de Canadese McGilluniversiteit ontdekt dat het uitschakelen van het OSMR-gen in kankercellen in de hersentjes van muisjes de vernietiging van die kankercellen aanmerkelijk verbetert. Lees verder

Mitochondriën belangrijk voor aanmaak hersencellen

Bestemming hersenstamcellen en de rol van mitochondriën daarbij

Hersenstamcellen (rood de kern, groen de mitochondriën) na deling. Cellen met gefragmenteerde mitochondriëm (boven) ontwikkelen zich tot diverse soorten neuronen terwijl de cellen met buisvormige mitochondriën (onder) hersenstamcellen bleven (afb: Ryohei Iwata)

Mitochondriën worden vaak de energiecentrales van de cel genoemd. Ze hebben hun eigen kleine genoom, ook al zo opmerkelijk. Het lijkt er nu op dat ze ook nog eens een rol spelen in de rijping van hersenstamcellen in gespecialiseerde hersencellen, zo ontdekten onderzoekers in België onder leiding van Pierre Vanderhaeghen van de KU Leuven. Dat schijnen ze te doen gedurende een periode die bij mensen twee keer zo lang duurt als bij muisjes. Dat zou een verklaring kunnen zijn voor de abnormale (want te grote) hersens van mensen en het feit dat mitochondriale storingen kunnen leiden tot ontwikkelingsstoornissen van de hersens. Lees verder

Mitochondriën herstellen zichzelf

Cel en mitochondriën

De celkern is blauw. De mitochondriën rood en het mitochondriaal DNA groen (afb: Alexandra Kukat)

Mitochondriën (meervoud) zijn de krachtcentrales van de cellen. Slecht functionerende mitochondriën betekenen het eind van de cel. Onderzoekers van de universiteit van Keulen rond Aleksandra Trifunovic ontdekten echter dat die celorgaantjes een manier hebben om zichzelf te repareren. Lees verder

Mitochondriën meer dan alleen krachtcentrales cel

Mitochondriën

Mitochondriën

In de mitochondriën wordt de energie voor een cel opgewekt, maar die cellichaampjes blijken veel meer in hun mars te hebben. Door zich te splitsen of samen te voegen sturen de mitochondriën signaalstoffen uit die de celactiviteit regelen maar ook de vorming van zenuwcellen zou bevorderen. Lees verder

Planten blijven knutselen aan genetische afwijkingen

RNA-berwerkers van planten doen het ook in bacteriën

Van C naar U (en terug?). Knoop staat links Mareike Scahllenberg-Rüdinger rechts (afb: univ van Bonn)

De natuur zit eigenaardig in elkaar. Aan de ene kant gebruikt ze maar weinig van wat de aarde aan variëteit biedt (vier DNA-bouwstenen, twintig aminozuren), maar aan de andere kant heeft de natuur een systeem ‘gebouwd’ dat afgrijselijk ingewikkeld is en waarbij er veel geregeld en gestuurd moet worden en, dus, veel fout kan gaan. Planten schijnen er helemaal een warboel van gemaakt te hebben. Daar deugt een hoop niet aan de genetische informatie die een plant opslaat en die moet constant gerepareerd worden door ‘bewerkers’.  Onderzoekers hebben dat ‘maffe’ reparatiesysteem nu in een bacterie overgezet en ze zagen dat die ‘bewerkers’ ook daar C-basen in U-basen omzetten (twee van de vier ‘letters’ van RNA). Lees verder

Het geheugen van het afweersysteem ‘geplaatst’

Het gehuegen van het afweersysteem

De mitochondriẽn en het endoplasmatische reticulum zijn wezenlijk voor het ‘geheugen’ van de geheugencellen (CD8+-T-cellen) (afb: Cell)

Ik kan niet vaak genoeg de lofzang zingen over ons afweersysteem. Een van de mooie kantjes daarvan is het geheugen van het afeersysteemsysteem: het onthoudt welke ziekteverwekkers het in het verleden heeft bestreden en zet die middelen onmiddellijk in als die zich opnieuw in ons lijf vertonen. Dat is al lang bekend, we maken van dat ‘geheugen’ gebruik bij inentingen, maar hoe dat nu in elkaar steekt was nog duister. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Bazel achterhaald welke celonderdelen daarbij van belang zijn. De mitochondriẽn en het endoplasmatisch reticulum spelen daarin een hoofdrol. Hoe precies moet nog worden uitgezocht. Lees verder