Formaldehyde zou de genactiviteit veranderen

spaanplaat

Formaldehyde wordt onder veel gebruikt bij de productie van spaanplaat (afb: WikiMedia Commons)

Formaldehyde, ‘verwant’ aan mierenzuur,  is een vrij algemeen gebruikte stof. Het lijkt er nu op dat die verbinding de activiteit van onze genen kan veranderen. Lees verder

Synthetisch eiwit zou celdoodgenen bij kankercellen weer aanzetten

BCL6/BRD4-complex

Het heilzame (?) BCL6/BRD4-complex (afb: Andrei Kokhrotin/Stanforduniversiteit)

Al vele jaren zijn kankeronder-zoekers naar dé oplossing voor kanker, maar tot op heden blijft het martelen. Nu denken onderzoeker Gerald Crabtree van de Stanforduniversiteit in Californië en zijn collega’s de oplossing gevonden te hebben in een synthetisch eiwit (eigenlijk een combinatie van eiwitten), die de genen die kankercellen de celdood insturen weer aanzetten. Dat zou bij zeker de helft van de kankers werken. Of dat ook echt zo is zal de praktijk moeten uitwijzen. Lees verder

Onderzoekers ontwikkelen ‘genremmend’ DNA-enzym

Dz 46-enzym

Dz 46 knipt de G uit het RNA-molecuul (groen) (afb: John Chaput et. al)

Onderzoekers hebben een DNA-enzym ontwikkeld dat knipt in foute RNA-sequenties en de juiste met rust laat. Het zou een nieuwe technologie zijn  om allerlei ziektes te behandelen waarbij DNA- en dus ook RNA-mutaties een rol spelen. Lees verder

Ki-systeem ontwerp DNA om de genactiviteit te sturen

DNA-sequentie biergist (

Een DNA-sequentie van biergist waarmee het ki-systeem werd getraind (af: Chalmersuniversiteit)

De meeste nieuwe medicijnen zijn eiwitten+, maar het is nogal lastig (en dus duur) die te maken. Nu hebben onderzoekers van de Zweedse Chalmersuniversiteit een stuk DNA in elkaar gezet waarmee die productie een stuk makkelijker en sneller wordt (zou kunnen worden). Lees verder

Onderzoekers maken ‘expressierecorder’ (voor bacteriën)

Darmbacterie Escherichia coli (E. coli)

Darmbacterie Escherichia coli (E. coli)

Als je wilt weten welke genen actief zijn in een cel dan moet je het RNA daarvan verzamelen en uitzoeken welke RNA-molecuul overeenkomt met welk gen. Daarmee doodt je de cel. Nu lijkt het er op dat die genexpressie ook gemeten kan worden met een door onderzoekers van bacteriën geleende ‘recorder’, zonder dat je daarvoor de cellen hoeft te vernietigen. Voorlopig werkt dat alleen nog maar met bacteriecellen, maar het is de bedoeling die techniek ook geschikt te maken voor zoogdiercellen. Lees verder

DNA uitlezen van een cel plus de epigenetische toestand

activiteitregulering van genen

Methylering is een van de manieren om de genactiviteit te reguleren

Alle cellen in ons lichaam hebben dezelfde genen, maar de activiteit van de genen (genexpressie) in de diverse celtypen in ons lichaam is niet de zelfde. We praten dan over de epigenetica. Nu lijken onderzoekers een methode ontwikkeld te hebben om drie verschillende vormen van die regulering van genactiviteit tegelijkertijd te bepalen. Lees verder

Genen uit- en inschakelen met CRISPR/Cas9

genactiviteitsturing

Door een methylgroep aan een C (naast een G) te koppelen wordt een gen inactief (afb: Cell)

Suikerziekte type I, reuma, kanker en nog zo wat ziektes worden (mede) veroorzaakt door verkeerd ‘geschakelde’ genen (‘aan’ ipv ‘uit’ en omgekeerd). Onderzoekers van de Canadese McGill-universiteit schijnen een nieuwe methode ontwikkeld te hebben om de ‘knoppen’ om te zetten, zodat ze in de goede stand staan. Lees verder

Afweercellen gedragen zich vreemd (vinden onderzoekers)

Michael Chopin-Stephen Nutt

Michael Chopin (l) en Stephen Nutt (afb: WEHI)

Afweercellen die ‘wacht’ lopen in het lichaam om te controleren of zich ergens gevaar ophoudt lijken heel verschillend te reageren op het verwijderen van eiwitten die de genactiviteit reguleren. Die ontdekking zou gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling van medicijnen (en natuurlijk wordt daar dan altijd kanker bij genoemd). Lees verder

DNA gaat in hersencellen vaak op bepaalde plaatsen stuk

DNA-breuken

Hersencellen (paars) waar DNA-schade wordt gerepareerd (geel). DNA zelf is lichtblauw (cyaan), maar met geel wordt dat groen. Overigens lijkt het in dit plaatsje alsof de kern net zo groot is als de cel. (afb: Nussenzweig et. al.)

Het lijkt er op dat DNA in hersencellen vaak op bepaalde plaatsen beschadigd raken. Die schade zou verband houden met de sturing van de genactiviteit. De ophoping van die DNA-breuken zou uniek voor hersencellen zijn. Deze ontdekking zou de huidige kennis over oorzaken van DNA-schade en de mogelijke gevolgen daarvan voor hersenziektes in een nieuw daglicht zetten. Lees verder

Met CRISPR de histonen ’te lijf’ die genactiviteit regelen

Genactivering

Je kunt via een CRISPR-complex ‘geladen’ met een kinase een histon fosforyleren om het bijbehorende gen te activeren (afb: Rice-universiteit)

Al ruim vijf jaar geleden werd het voorspeld: je kunt de CRISPR-methode gebruiken om de genactiviteit te regelen. Nu schijnt het ook echt zo te zijn, Daartoe richten de onderzoeksters zich op de histonen, de ‘verpakking’ van DNA die een rol spelen in de genexpressie. Lees verder