Knutselen aan stamcellen geeft verjongde ‘alleskunners’

DNA in chromatineverpakking

Histonen maken deel uit van de chromatineverpakking rond het DNA

Het is grappig, maar ook verontrustend dat ‘we’ blijven knutselen en frutten aan zaken waar we eigenlijk maar weinig van af weten. Neem nou stamcellen. Onderzoekers hebben inmiddels door hoe ge van gespecialiseerde cellen zoals huidcellen weer stamcellen kunnen maken, maar die kunnen weer niet alles wat de oerstamcel kan, de de embryonale. In een nieuwe studie zijn onderzoekers van de universiteit van Kopenhagen erin geslaagd stamcellen te creëren die zich beter kunnen ontwikkelen tot andere celtypen, zoals een jongere, fittere versie van zichzelf, door hun dieet aan te passen. Lees verder

Sommige delen van DNA zouden sneller muteren dan gedacht

Mutatiesnelheid

Van 28 familieleden, verdeeld in vier generaties, werd het DNA doorgevlooid op mutaties (afb: David Porubsky/Nature)

Het lijkt er op dat genen sneller muteren dan tot nu toe aangenomen. Overigens is de mutatiegeneigd-heid verschillend. Sommige delen van DNA blijven heel stabiel. Het zou meer om drie tot vier veranderde genen per generatie gaan in plaats van 0,2 tot 0,3. Overigens moet daarbij verteld worden dat dat is onderzocht in een kleine groep familieleden, waarbij de leden al generaties genetisch worden doorgelicht. Lees verder

Ki geeft genoombewerking meer reikwijdte

Ach ja. We doen wel dik over het vermogen (van bacteriën) om genooms te bewerken, maar we staan nog maar aan het begin. Onderzoekers hebben nu kunstmatige intelligentie in de arm genomen om uit te zoeken welke CRISPR-achtige systemen de beste resultaten geven. Het ki-systeem, PAMmla gedoopt, wordt ook ter beschikking van collegaonderzoekers gesteld. Heel fijn. Lees verder

Help. Mijn DNA kan ‘gekraakt’ worden

Bedreigingen uitlezen DNA

Het hele ingewikkelde uitleesproces van DNA zou beter beveiligd moeten worden, waarschuwen onderzoeksters (afb: Nasrin Anjum et al./IEEE Xplore)

Een uitleestechniek voor DNA zou ook gebruikt kunnen worden voor het ‘kraken’ (stelen, veranderen e.d.) van de DNA-informatie, waarschuwen onderzoeksters rond Nasrin Anjum van de universiteit van Portmouth (VK). Ik(=as) zie niet zo gauw op welke manier de DNA kan worden misbruikt dan de vatbaarheid voor bepaalde ziektes te onthullen die uit DNA zijn af te leiden, maar dat is vast een mankement in mij(n geestelijke vermogens). Lees verder

Stamcel- en gentherapieën zijn nog verre van bewezen

Ziekte van ParkinsonIn 2012 leverde de ontdekking van een manier om volwassen muizen- en menselijke cellen te ‘herprogrammeren’ naar een primitieve (stamcel-)staat van waaruit ze zich konden ontwikkelen tot elk celtype in het lichaam. Die ontdekking leverde  Shinya Yamanaka, bioloog aan de universiteit van Kyoto, een halve Nobelprijs voor Fysiologie/Geneeskunde op.
Zijn demonstratie van hoe deze cellen, geïnduceerde pluripotente stamcellen, gemaakt kunnen worden, wekte ook de hoop dat gepersonaliseerde behandelingen snel mogelijk zouden zijn om beschadigd weefsel te herstellen, maar beloftes zijn nog geen feiten. Veel is nog onzeker over de (on)veiligheid en effectiviteit van dit soort behandeling, die vaak ook nog buitengewoon duur zijn. Lees verder

‘Nieuwe’ Ssn-genschaar knipt enkelstrengs-DNA op specifieke plaats

Ssn-endonuclease 'schaar' voor specifieke enkelstrengs-DNA-knip

De Ssn-endonucelase knipt enkelstrengs-DNA heel specifiek bij een bepaalde basevolgorde door (afb: Frédéric Veyrier et al./Nature Communications)

Onderzoekers in Canada rond Frédéric Veyrier van INRS ontdekten een nieuwe familie enzymen (aangeduid met Ssn) die in staat is om heel gericht een enkele DNA-streng door te knippen. Ze denken dat deze nieuwe genoombewerkers weer nieuwe mogelijkheden zouden kunnen bieden dan de nu overheersende CRISPR-techniek op het gebied van genoombewerking. Lees verder

Nieuwe genoombewerker STICHR gebruikt retrotransposon(techniek)

Retransposon

Een retrotransposon gebruikt omgekeerde transcriptie om zich elders in het genoom opnieuw te vestigen (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers hebben genoombewerker STITCHR ontwikkeld die gezonde genen op specifieke plaatsen kan invoegen zonder dat daarbij onbedoelde mutaties zouden ontstaan. STITCHR zou de inmiddels welbekende CRISPR-techniek kunnen aanvullen, denken de onderzoekers. Vooralsnog zal de genoombewerker zich nog moeten bewijzen. Bij de introductie van CRISPR ruim tien jaar geleden werd die techniek ook als feilloos gezien, maar dat bleek toch niet helemaal te kloppen. Lees verder

De reuzenwolf weer tot leven gewekt? De legogenetica slaat weer toe

Wat beweegt mensen (bedrijven) om uitgestorven dieren weer tot leven te wekken? Willen ze het bewijs leveren dat de mens de heerser is van de aardse natuur of wat? De mammoet lijkt al talloze malen ‘ontstorven’ te zijn (maar niet heus), maar nu moet de reuzenwolf het ontgelden. Lees verder

Netvlies muisjes hersteld door met antilichaam ‘storend’ eiwit te verwijderen

Zichtherstel door herstel netvlies

Door het PROX1-eiwit te verwijderen met een antilichaam bleken beschadigde netvliezen te worden gerepareerd (afb: Jin Woo Kim et al./Nature Communications)

Het lijkt snel te gaan met de pogingen om het verlies van netvliescellen (en zicht) te repareren. Nu heeft een onderzoeksgroep onder aanvoering van Jin Woo Kim van KAIST (ZKor) met succes het herstel van het netvlies en van het gezichts-vermogen bij muisjes bewerkstelligd door een verbinding toe te dienen die het PROX1-eiwit (prospero homeobox 1) blokkeert. Dat eiwit onderdrukt, waarom dan ook, dat herstel. Het effect van die ingreep zou meer dan zes (muizen)maanden hebben voortgeduurd. Nog niet duidelijk is of dat herstel permanent is. Lees verder