Virussen met CRISPR-techniek te lijf gaan (?)

Ik zou zeggen dat die RNA-vaccins tegen het coronavirus (een virus met RNA in plaats van DNA als erfgoed) goed werk hebben geleverd, maar volgens een persbericht van het Helmholtzcentrum voor gezondheid en milieu in München zouden er nieuwe wegen gevonden moeten worden om die RNA-virussen te bestrijden. Daar zou de CRISPR-techniek kunnen helpen, maar de RNA-schaar Cas13d werkt prima in de celkern, maar een stuk minder in het celplasma, de vloeistof en de organellen buiten de celkern. Daar schijnen RNA-virussen zich nogal eens op te houden (met nare gevolgen voor de gastheercel). Cas13d-NCS blijkt de RNA-virussen in het celplasma wel effectief (dus dodelijk) aan te kunnen vallen. Lees verder

Hiv-patiënt met leukemie genezen na stamceltransplantatie

Een zestiger uit de VS die al ruim dertig jaar geleden met hiv besmet werd en later ook nog eens bloedkanker (acute myeloïde leukemie) kreeg, schijnt genezen te zijn van beide ziektes door de transplantatie van bloedstamcellen van een donor die een zeldzame mutatie van het CCR5-gen had die haarhem beschermt tegen hiv. Lees verder

Hebben we onze snelle hersens aan virussen te danken?

Hersencel

De uitlopers (dendrieten en axonen) zorgen voor het elektrische contact met andere zenuwcellen (afb: Wikicommons)

Menigeen zal zich ergens tijdens de coronacrisis hebben afgevraagd  wat nou toch in godsnaam het nut is van virussen. Dan bedoelen meestal wat wij mensen aan zoiets hebben. Nu lijkt het er op dat retrovirussen de bron zouden zijn van een retrotrasposon dat wezenlijk is voor de productie van myeline, een eiwit dat weer van groot belang is is voor ons centrale zenuwstelsel. Met enige overdrijving zou je kunnen zeggen dat die virussen ons mensen hersens hebben bezorgd evenals andere gewervelden. Lees verder

Naast bacteriën en virussen bevatten je ingewanden ook obelisken (schijnt)

Obelisk obline-1

De obelisk obline-1 volgens Ivan Zheludev et. al (afb: Ivan Zheludev et.al)

In ons binnenste en, naar mag worden aangenomen, van de meeste levende wezens, leven naast allerlei micro-organismen en virussen ook obelisken, stukjes RNA, zo lijken onderzoekers te hebben uitgevist (het artikel is nog niet beoordeeld). Die obelisken zijn nog kleiner dan virussen en ze zouden niet tot het leven gerekend mogen worden, maar ze coderen voor verbindingen (bevatten sequenties) die de wetenschappers nog niet kenden. Uiterst vreemd. Lees verder

In vivo-verandering T-cellen maakt CAR-T-techniek ‘democratischer’

CAR-T-celbehandeling zonder T-celvernietiging

CAR-T-celbehandeling met (l) en zonder T-celvernietiging (afb: O’Neill et. al)

De CAR-T-technologie, waarbij afweercellen genetisch zo veranderd worden dat ze zich specifiek tegen kankercellen richten, is succesvol tegen verschillende vormen van (vooral) bloedkankers, maar schreeuwend duur, technisch lastig uitvoerbaar en ook nog eens behoorlijk belastend voor de patiënt. Nu lijkt het er op dat onderzoekers in de VS een oplossing voor die problemen hebben bedacht: ze laten virussen het benodigde genmateriaal aan alleen die afweercellen (B-cellen) in het lichaam afleveren. Het procédé werd door vertegenwoordigers van twee bedrijven gepresenteerd op een hematologencongres in San Diego. Lees verder

Ki-algoritme vindt perspectiefrijke nog onontdekte CRISPR-systemen

Cas13

Er zijn verschillende Cas-eiwitten (‘genmessen’). Hier het Cas13-eiwit aan het werk geleid door gids-RNA (rood) (afb: zlab)

Met behulp van het ki-algoritme FLSHclust en diverse databanken met DNA-sequenties hebben onderzoekers bijna 200 nog onontdekte, zeldzame CRISPR-systemen gevonden bij micro-organismen, die mogelijk perspectiefrijk zijn in het bewerken van DNA of ook RNA.
Lees verder

Een aap leefde meer dan twee jaar met varkensnieren

Java-aap

Een Java-aap (Macaca fascicularis) (afb: WikiMedia Commons)

Met nieren van een genetisch bewerkt varken een makaak ruim twee jaar geleefd. Dat is een van de langst durende overlevingstijden van transplantatie van een orgaan van een andere diersoort (een xenotranplantatie). Het idee is om uiteindelijk varkens als donoren voor falende organen van mensen te kweken. Voorlopig ligt dat nog niet in de rede. Lees verder

CRISPR-methode gebruikt om kippen resistenter te maken tegen vogelgriep

Kippen buitenVogelgriep heerst weer eens en dat kost veel vogellevens. Onderzoekers hebben geprobeerd met behulp van de CRISPR-methode kippen resistent voor vogelgriep te maken, maar dat lijkt niet helemaal gelukt te zijn.  Die methode heeft zo haar beperkingen, blijkt maar weer eens, al lijkt het vooral de razendsnelle genetische veranderingen die virussen ondergaan die hun bestrijding moeilijk maakt. Lees verder

Virus met als lading cellen krijgt die in de hersens

Bloed/hersenbarrière

De bloed/hersenbarrière moet het brein beschermen tegen vreemde indringers (afb: WikiMedia Commons)

Het is een beetje raar verhaal en een uiterst kort persbericht dat verwijst naar een artikel in een niet erg beroemd tijdschrift met als kop: Gentherapie voor herstel hersen-bloedvaten. Onderzoekers rond Servio Ramirez van de Templeuniversiteit zouden er in geslaagd zijn met een bepaald adenoachtig virus als ‘postbode’, AAV-PR genoemd, pericyten (cellen in haarvaten) en gladde spiercellen door de bloed/hersenbarrière hebben geloodst. Die methode zou iets kunnen betekenen voor de vele hersenziektes waarbij de bloedvaten in de hersens worden aangetast, is het idee. Lees verder

Ook een CRISPR-achtig systeem in eukaryote cellen ontdekt: Fanzor

Fanzorgenschaar

De structuur van de Fanzorgenschaar (afb: Zhanglab/MIT)

Nature heeft een ‘haastuitgave’ doen verschijnen van een artikel over een ‘genschaar’ (een endonuclease) die gevonden is in eukaryote cellen zoals die van schimmels, planten en dieren. Het zogeheten Fanzorsysteem (heeft iets met Fz-eiwitten te maken: frizzled (gekroesd) class receptors) zou niet zo effectief zijn als de bekende CRISPR-genscharen als Cas9 of Cas-12 maar zou nauwkeuriger zijn, dat wil zeggen minder onbedoelde genveranderingen veroorzaken; een groot manco van de CRISPR-methode. Bovendien zou de Fanzorschaar en hulpmiddelen makkelijker af te leveren zijn aan de cellen. Waarom Nature zo’n haast had met publicatie is (mij=as) niet bekend. Lees verder