Splitsoom: hoe cellen b-RNA ‘fatsoeneren’

Beelden van splitsomen

Beelden van splitsomen (afb: Irmgard Sinning/Nature Structural and Molecular Biology)

Nadat een genoom een gen heeft gekopieerd ontstaat er een RNA-molecuul dat nog niet helemaal geschikt is voor de aanmaak van het bijbehorende eiwit. Het RNA-molecuul moet eerst ontdaan worden van bepaalde delen en dat wordt splitsen genoemd, naar de manier hoe je twee stukken touw aan elkaar breit. De ‘splitsing’ is wezenlijk voor het goed functioneren van de eiwitten, de werkpaarden in de cel. Onderzoeksters van de universiteit van Heidelberg en van de Australische Nationale universiteit rond Irmgard Sinning zouden er voor het eerst in geslaagd zijn om een ​​defect (‘verstopt’) splitsoom in hoge resolutie in beeld te brengen en te begrijpen wat er tijdens dat proces gebeurt. Lees verder

Ons DNA kan tegen een stootje

Rommelen met DNA

DNA is vrij goed bestand tegen structurele veranderingen (afb: Jay Shendure et al./Science)

In wat genoemd wordt de ingewikkeldste bewerking van menselijke cellijnen zou zijn aangetoond dat zelfs grote veranderingen in het genoom niet tot problemen hoeven te leiden, vooropgesteld dat we een paar belangrijke genen maar ontzien. Dit soort onderzoek verkleint het terrein nogal waar gezocht moet worden naar mutaties in het genoom die tot ziektes leiden. Lees verder

Muisjes geboren met twee vaders als (enige) ouders

Nageslacht van twee vaders

Een verbeelding van het experiment om van twee mannetjesmuisjes nageslacht te kweken (afb: Wei Li et al./Cell Stem Cell)

Ach ja, waarom niet: een kind met twee vaders als (enige) ouders. Chinese onderzoekers zouden daarin geslaagd zijn en het nageslacht van de twee vaders zou soms zelfs volwassen zijn geworden (wat bij muisjes nog geen jaar is). De onderzoekers deden dat door een bepaalde groep genen ‘aan te spreken’ van eiwitten die een rol spelen bij de voortplanting. Wat het nut is van deze exercitie is ontgaat me(=as) geheel (maar ik ben dan ook maar een leek op alle terreinen). Lees verder

Synthetisch genoom van bakkersgist gemaakt

Verbeterd bakkersgist

Toevoeging van tRNA bleek bakkersgist beter bestand tegen hogere temperaturen te maken (afb: Hugh Goold et al./Nature Communications)

Het schijnt gelukt te zijn om een geheel genoom van een gist te synthetiseren. Onderzoekers, of waarschijnlijk hun voorlichters, spreken dan meteen weer van een mijlpaal. Het zou voor het eerst zijn dat dat gelukt is voor eukaryoot (cellen die ook zoogdieren hebben). Het is het genoom van bakkersgist (Saccharomyces cerevisiae) waaraan een tRNA-chromosoom is toegevoegd. Lees verder

Ki moet ons leven verlengen en organen kweken mogelijk maken

omprogrammeren cellen tot stamcellen

Met de CRISPR-methode kun je de Yamanakafactoren (hier Oct4) van cellen activeren om ze om te programmeren in stamcellen

De bedrijven OpenAI en Retro Biosciences hebben gezamenlijk het kunstmatig intelligente systeem GPT-4b micro ontwikkeld dat er op gericht is mensen langer te laten leven (tien jaar, belooft Retro Bio) en om organen-op-maat te (laten) fabriceren. Dat de twee bedrijven samenwerken is niet zo vreemd aangezien Sam Altman, oprichter en baas van OpenAI, in 2023 zelf zo’n 180 miljoen dollar in Retro Bio heeft gestoken. Vooralsnog is alleen nog maar proefgedraaid met dit aki-model (aki= algemenen kunstmatige intelligentie). Lees verder

Genoombewerking gecombineerd met knop genactiviteit

Xue (Sherry) Gao

Xue (Sherry) Gao (afb: univ. van Penn)

Onderzoeksters van, onder meer, de universiteit van Pennsylvania hebben een genoombewerker gecombineerd met een ‘knop’ om  de genactiviteit te veranderen. Daarmee zouden genen nauwkeurig zijn te bewerken terwijl tegelijkertijd ook de genexpressie (mate waarin gen actief is) kan worden veranderd. Die techniek zou zowel voor geneeskundige als voor onderzoeksdoelen kunnen worden ingezet, stellen de onderzoeksters. Lees verder

Nature wil discussie over polygene genoombewerking embryo’s

Jankui He, manipulator van embryogenoom (?)

Jiankui He op genoomcongres in Hongkong in 2018

Veel erfelijke ziektes zijn het gevolg van mutaties op verschillende genen. Met de nieuwe methoden om het genoom te bewerken, groeit de hoop die fouten ooit te kunnen corrigeren met wat polygene genoombewerking heet. Op basis van recent onderzoek van Peter Visscher van de universiteit van Queensland en collega’s stellen de onderzoekers dat die polygene genoombewerking over enkele tientallen jaren tot de mogelijkheden gaat behoren, maar de redactie van het wetenschappelijke blad Nature vindt dat we daar eerst goed over moeten praten voor we daaraan gaan beginnen. Daar zijn Visscher c.s. het roerend mee eens. Lees verder

De dodelijke bevruchting door giftige mannetjesmuggen

Gifspuitende mannetjesmuggen

Mannetjes lozen hun giftige lading. Die methode zou effectiever zijn dan gendruk (boven) (afb: Samuel Beach et al./Nature Communications)

Onderzoekersters van de Australische Macquarie-universiteit hebben muggenmannetjes (Aedes aegypti die onder meer knokkelkoorts en gele koorts verspreidt) genetisch zo veranderd dat ze bij de bevruchting gif mee spuiten. Een groot deel van de aldus bevruchte wijfjes overlijdt. Volgens de onderzoekers zou deze giftige-mannetjestechniek, zoals ze die aanpak noemen, een doeltreffender manier zijn dan onder meer gendrukmethoden waarbij het nageslacht disfunctioneel is of snel sterft. Lees verder

‘Bouwpakket’ voor synthetische ‘celcircuits’ ontwikkeld

 Jeff Fitlow

Links Yiaoyu Yang aan het werk (?). Daarnaast Yang met  Caleb Bashor (afb: Jeff Fitlow/Riceuniversiteit)

Biotechnologen hebben een opzet ontwikkeld voor het creëren van een soort kunstmatige ‘signaalroutes

‘. Ze denken daarmee een ‘baanbrekende’ methode te hebben gekregen om de celhuishouding te beïnvloeden in, bijvoorbeeld, ziektes. De (mijn=as) grote vraag is hoe praktisch zo’n ‘bouwpakket’ is voor de bestrijding van ziektes.
Lees verder

Foute delen van een gen kunnen worden ‘overgeslagen’

exonen en intronen

Een gen is opgebouwd uit exonen en intronen (afb: WikiMedia Commons)

Met een op de CRISPR-techniek gebaseerde methode, SPLICER gedoopt, zouden onderzoekers bij muisjes met een vorm van Alzheimer er in geslaagd zijn om beta-amyloïdeplaquevoorlopers te verminderen. De vraag is natuurlijk wat je daar aan hebt om de ziekte te genezen/stabiliseren. Dat kon ik(=as) in het artikel niet vinden en dat lijkt me op zijn minst een aanmerking waard. Het artikel is, niet voor niks, dan ook verschenen in Nature Communications, dat toch meer een ‘discussieplatform’ is dan Nature of een van de andere ondertitels van dat tijdschrift
Lees verder