De groen fluorescerende cellen zijn bindweefselcellen die zijn omgeprogrammeerd tot hartspiercellen (afb: Ieda et. al.)
Bij een hartaanval gaan grote aantallen hartcellen teloor. Daar komen bindweefselcellen (littekenweefsel) voor in de plaats. Onderzoekers van de universiteit van Tsukuba in Japan willen die bindweefselcellen omprogrammeren tot functionele hartcellen. Bij muisjes schijnt dat gelukt te zijn. Voordat dit bij mensen wordt uitgeprobeerd, is er nog een lange weg te gaan… Lees verder
Bloedwandcellen; de celkernen zijn blauw gekleurd, de mitochondriën oranje en het celskelet groen (afb: WikiMedia Commons)
Toen zo’n twintig jaar geleden het menselijk genoom was ontcijferd/uitgelezen dachten veel onderzoekers dat we nu het ‘boek van het menselijk leven’ in handen hadden. Hoe naïef. Zo langzamerhand komen we stukje bij beetje er achter hoe DNA werkt, met diverse systemen om genen te (de)activeren. Het lijkt er nu op dat actieve genen zich in een andere fase bevinden dan niet-actieve: vloeibaar (gel) en vast (sol) (achtereenvolgens). Lees verder
Muggen zijn doelwitten van de gendruktechniek (afb: Sebastian Mikolajczak)
Gendruk is een manier om via de verspreiding van aangepast genetisch materiaal onder ziekteoverbrengers die ziektes te bestrijden. Dat betekent, bijvoorbeeld, dat je malariamuggen genetisch zo veranderd dat ze geen nageslacht kunnen krijgen en ook hun nageslacht niet. Dat lijkt een mooie manier om je van de last van die ziektes te ontdoen, maar brengt ook gevaren met zich mee. Wat als dat genetische materiaal elders bij organismen terechtkomt waarvoor ze niet bedoeld zijn (bijvoorbeeld)? Nu schijnt er een manier gevonden te zijn om dat gevaar het hoofd te bieden. Dat heeft iets van de pil die bedoeld is om de bijwerkingen van een andere pil te neutraliseren… Lees verder
DNA-methylering deactiveert genen
Met veranderingen in leefwijze en dieet zouden middelbare en oudere mannen in acht weken drie jaar jonger geworden zijn volgens de DNA-methylerings-klok van Horvath. Als je dit niet gelooft vind je mij aan je zijde. Lees verder
Kunstbaarmoeder (afb: Weizmanninstituut)
Nu gelden er nog vrij sterke beperkingen op experimenten met menselijke embryo’s, maar het heeft er al schijn van dat die beperkingen zullen worden versoepelt. Die neiging tot versoepeling komt naar voren in de nieuwe richtlijnen van de internationale vereniging voor stamcelonderzoek. Overigens is het nog steeds aan de nationale wetgevers hoe ver onderzoekers kunnen gaan. Lees verder
De Franse RT-patiënt in het lab (afb: Nature)
Met behulp van een ingebracht algen-gen heeft een nagenoeg blinde man weer de beschikking gekregen over een (bescheiden) gezichtsvermogen. Dat gen codeert voor een lichtgevoelig eiwit. Lees verder
De kweekhartjes vormden spontaan een ruimtelijke structuur (midden) (afb: Cell)
Uitgaande van pluripotente stamcellen hebben onderzoekers minuscule menselijke ‘hartjes’ geproduceerd. Dat zouden de meest op het echt lijkende hartorgaantjes zijn die tot nu toe gekweekt zijn. Daarbij zouden de ‘kwekers’ geen gebruik hebben gemaakt van een mal het het microhartje vorm te geven. De dingetjes, zo groot als een sesamzaadje, klopten en hadden een ‘kamer’. Lees verder
Carl-Gustaf Bornehag (afb: univ. van Karlstadt)
Het lijkt dat bepaalde chemicaliën de activiteit van genen kunnen veranderen door methylering van genen. Onderzoekers in Zweden denken aangetoond te hebben dat op die manier de stof bisfenol F (bis(4-hydroxyfenyl)methaan), die toegepast wordt in kunststoffen, verantwoordelijk is voor een storing in de ontwikkeling van de hersens in ongeboren kinderen. Daardoor zou hun iq op latere leeftijd lager liggen dan van hun leeftijdgenoten. Lees verder
Axolotls hebben iets extra’s waardoor ze een bijna perfect regeneratievermogen hebben, bij klauwkikkers is dat een stuk minder (afb: Cell)
Sommige dieren hebben een fabelachtig herstelvermogen. Bekend is het verhaal van salamanders die een nieuwe staart krijgen nadat ze de oude hebben afgeworpen om een belager te ontlopen. De Mexicaanse axocotl, een salamander die ook wel wandelende vis wordt genoemd, slaat dat staaltje regeneratievermogen van zijn medesalamanders. Daarbij groeien volwaardig poten weer aan nadat het beest er een verloren heeft. Onderzoeksters hebben eens gekeken waarom dat wel bij die salamanders gebeurt en niet bij kikkers. Verder dan dat de genexpressie van herstelstamcellen op de beschadigde plek anders is kwamen ze voorlpig nog niet. Lees verder
Aaliyah Shodeinde (afb: univ. van Texas)
Voortdurend worden er op het front van de DNA-bewerking en/of gensturing allerlei soms uiterst listige nieuwe manieren en therapieën bedacht, die dan vervolgens stuklopen op wat praktikaliteiten. Zo zouden korte interferentie-RNA-moleculen goede diensten kunnen bewijzen bij het regelen van de genexpressie (-activiteit) in cellen, maar hoe krijg je dat ‘gereedschap’ in de juiste cellen? Onderzoeksters van de universiteit van Texas denken een (deel)oplossing gevonden te hebben. Lees verder