Wat weten we eigenlijk van het communicatiesysteem tussen cellen?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Michael Elowitz

Michael Elowitz (afb: quantamagazine.org)

Cellen communiceren met elkaar. Die communicatie is wezenlijk voor het overleven van een organisme maar hoe dat precies gebeurt is nog verre van duidelijk. Het lijkt in ieder geval niet op de simpele manier waarop elektronische schakelingen werken. De manier is aanzienlijk ingewikkelder. Het antwoord op de bovenstaande vraag luid dan ook: weinig (veel te weinig). Eiwitten ‘doen het’ met veel meer andere eiwitten dan tot nu toe voor mogelijk is gehouden. Ze zijn nogal ‘overspelig’ Lees verder →

Dopamine werkt anders dan gedacht

Geplaatst op door
Beantwoorden
Ziekte van Parkinson

Dopamine speelt ook een wezenlijke rol in de ziekte van Parkinson.

Dopamine is een signaalstof (soms ook hormoon) die een rol speelt in tal van processen, onder meer in ons motorische systeem. Het schijnt dat die stof ook het pleziermolecuul wordt genoemd (terwijl ik dacht dat die benaming toebehoorde aan oxytocine). Dopamine is goed onderzocht, maar toch lijkt het dat het zich niet zo gedraagt zoals wetenschappers denken. Dat nieuwe inzicht zou ideeën over (de behandeling van) psychiatrische ziektes en verslaving aanzienlijk kunnen veranderen, denken onderzoeksters van, onder meer, de Vanderbiltuniversiteit (VS). Lees verder →

Bieden extremofielen een kans op een langer leven?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Ribosoom van een konijn

Het ribosoom van een konijnencel (afb: Cell Metabolism)

Extremofielen zijn micro-organismen die onder zeer extreme omstandigheden nog kunnen leven zoals bij temperaturen boven de 100°C. Dat maakt ze gewilde onderzoeks-objecten, maar het ziet er naar uit dat ze nog in een ander opzicht bijzonder zijn. Door een genetische verandering zou de eiwitaanmaak bijna volmaakt zijn. Die omstandigheid (mutatie) betekent voor hogere leefvormen  zoals gisten, vliegen en wormen dat ze langer kunnen leven, zo ontdekten onderzoeksters. “Die ontdekking vergroot onze kennis van wat belangrijk is voor een langer leven”, zegt biologe Vera Gorbunova van de universiteit van Rochester die niet bij het onderzoek was betrokken. Wellicht zou dit voor mensen een nieuwe route naar het ‘eeuwige leven’ kunnen zijn. Lees verder →

CRISPR-methode is niet enige genoombewerker; verre van

Geplaatst op door
Beantwoorden

Cas9

Cas9 is nogal ‘omvengrijk’ (afb: WkiMedia Commons)

In een zoektocht naar ‘voorlopers’ van CRISPR-enzymen bij micro-organismen zijn meer dan eenmiljoen mogelijke genoombewerkende enzymen gevonden. Nu maar eens zien wat die allemaal kunnen…
Lees verder →

Aanzet tot vissenogen gekweekt in petrischaaltjes

Geplaatst op door
Beantwoorden
Ontwikkeling oog

De ontwikkeling van het (menselijk) oog (afb: lezing Mohammed Mahmoud Mosaed)

Het lijkt er op dat onderzoekers tot nu toe uitgaande van stamcellen alleen orgaantjes van zoogdieren (inclusief de mens) hebben gekweekt of dat hebben geprobeerd te doen. Dat heeft er natuurlijk mee te maken dat de mens ervan droomt om eens volwassen en functionerende organen te kunnen kweken in het lab als vervangers van zieke ‘soortgenoten’. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Heidelberg rond Joachim Wittbrodt voor het eerst uitgaande van stamcellen in petrischaaltjes netvliestructuren van, onder meer, zebravisjes gekweekt. Die zijn niet bedoeld om blinde vissen van nieuwe netvliezen te voorzien maar vooral als studieobject, waarbij de aandacht in hoofdzaak naar het netvlies gaat.
Lees verder →

Aangepaste cellen bestrijden ontstekingen bij reumatoïde artritis

Geplaatst op door
Beantwoorden
Reuma-handen

Reuma leidt tot ernstige vergroeiingen

Reuma is een autoimmuunziekte waar geen medicijn voor bestaat. Nu hebben onderzoekers bij muisjes (met een vorm van reuma) genetisch aangepaste cellen geïmplanteerd die een soort ontstekingsremmers afscheiden als er zich ontstekingen voordoen. Dat had tot gevolg dat de ontstekingen verminderden en schade aan de botten werd voorkomen. Lees verder →

De ‘troep’ van DNA is niet gewoon maar rotzooi

Geplaatst op door
Beantwoorden

DNAHet DNA-molecuul is, uitgerekt, zo’n 2 m lang, voor een molecuul gigantisch. Slechts rond 2% van dat immense molecuul codeert voor eiwitten. De rest werd ooit beschouwd als ‘troep’ (in het Engels ‘junk’). Van dat idee zijn de wetenschappers onderhand wel af, want zeker een deel van die 98% is wezenlijk voor het leven. Langzamerhand krijgen genomici steeds meer zicht op wat de troep voorstelt. Dat geeft een hoop discussie… Lees verder →

Moeten bacteriën ‘spieren’ kweken voor textielvezels?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Titinestructuur

Zo ziet titine er niet bijzonder indrukwekkend uit (afb: WikiMedia Commons)

Textielvezels als wol en katoen verslijten op den duur. Daar valt niks aan te doen of toch wel? Je kunt polymere vezels gebruiken, maar die hebben zo hun (milieu)problemen. Onderzoekers bedachten dat je bacteriën genetisch zo zou kunnen manipuleren dat ze spierweefsel aanmaken. Of eigenlijk is het het eiwitpolymeer titine. Dat weefsel zou textiele stoffen zo kunnen verbeteren dat het trager slijt. Ook zou je daarmee kogelwerende vesten kunnen maken. Een bezopen idee? Lees verder →

DNA hersencellen breekt in stukken om snel te reageren (?)

Geplaatst op door
Beantwoorden
DNA-breuk

DNA-breuk (afb: quantamagazine.org )

Dat je hersens een bijzonder orgaan zijn (?) staat buiten kijf, maar het lijkt steeds gekker te worden. Nieuw onderzoek zou hebben aangetoond (aannemelijk hebben gemaakt) dat het DNA in neuronen in stukken breekt om bepaalde genen die te maken hebben met leren en geheugen snel te laten aanmaken. Normaal worden breuken in de dubbele DNA-streng geassocieerd met hersenziektes, veroudering en kanker, maar in dit geval helpen die ons snel te reageren op nieuwe omstandigheden (zo lijkt het). Lees verder →

Nieuwe organellen kunnen ‘spannende’ eiwitten aanmaken

Geplaatst op door
Beantwoorden

Eiwitproductie

Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)

Onderzoekers van, onder meer, de Johannes Gutenberg-universiteit in Mainz hebben heel platte ‘cellichaampjes’ gemaakt die nieuwe functies aan een cel kunnen toevoegen, door, onder meer, speciale eiwitten aan te maken. In wetenschappelijke termen heet dat het scheiden van de translatie (aanmaak van eiwitten) in eukaryote cellen. Lees verder →