Veelvoorkomende kopieerfout DNA blijkt toch niet altijd toeval

DNA-basen

De DNA-basen (afb: WikiMedia Commons)

Een van de meest voorkomende mutaties in de ‘belettering’ van het genoom is de vervanging van de DNA-base cytosine (C) door thymine (T). Die vindt niet alleen plaats door toeval, maar vooral als gevolg van fouten tijdens de celdeling. De ‘boosdoener’ is een enzym dat DNA kopieert en normaal gesproken kopieerfouten opspoort en herstelt. Op bepaalde plaatsen ‘struikelt’ dit enzym echter, zo melden onderzoeksters rond Marketa Tomkova van de universiteit van Oxford. De bevindingen zouden betekenis kunnen hebben voor het kankeronderzoek, stellen de onderzoeksters. Lees verder

Kunnen we eindelijk de therapeutische siRNA’s in de kern krijgen?

Fulvestrantachtige verbindingen

De fulvestrantachtige verbindingen die de onderzoeksters in combinatie met siRNA gebruikt hebben (afb: Molly Shoichet et al./Advanced Materials)

SiRNA is goed gereedschap, alleen nu nog een goede bezorger, meldde ik in dit blog een paar jaar geleden. Mogelijk dat onderzoeksters onder leiding van Molly Shoichet van de universiteit van Toronto die goede bezorger gevonden hebben in de ioniseerbare stoffen die ze met de riRNA’s meestuurden om de korte kernzuren op de gewenste plaats in de cellen te krijgen. Lees verder

Weer een herstelmechanisme DNA ontdekt (?)

Nucleofagie

DNA (in blauw) en de nucleaire laesies (in groen) in de kernen van kankercellen worden aangevallen door de lysosomen (in rood) na een chemotherapie als onderdeel van het DNA-herstelproces nucleofagie (afb.: Kristijan Ramadan et al./Cell)


Onderzoekers van de universiteit van Oxford en de Nanyang technische-universiteit (NTU) hebben een nog niet eerder waargenomen herstelproces voor schade aan DNA ontdekt dat ze nucleofagie (letterlijk kernvraat) hebben genoemd. Dat zou op de een of andere manier vooral van belang zijn voor darmkanker, meldt het persbericht, maar er zal verder onderzoek gedaan worden of dat proces ook bij andere kankervormen een rol speelt. Lees verder

‘Eeuwige’ haai heeft springende genen en een een ‘feilloos’ DNA-herstel

Groenlandse haai

Groenlandse haai (Somniosus microcephalus) is een bedreigde diersoort (afb: WikiMedia Commons)

De mens is al eeuwen lang op zoek naar het eeuwige leven. Dan is het ‘geheim’ van de Groenlandse haai (Somniosus microcephalus), met een gemiddelde leeftijd van zo’n vierhonderd jaar (volgens de Wikipedia zelfs vijfhonderd) natuurlijk het ontsleutelen waard. Het genoom van de grote vis blijkt enorm te zijn en uitgerust met bijzondere reparatiemechanismen voor het DNA, zagen onderzoekersters rond Arne Sahm van de Ruhruniversiteit in Bochum. Volgens de hoogleraar heeft die lange levensduur veel te maken met de verbeterde DNA-reparatiemechanismen van de haai. Lees verder

DNA heeft duizenden ‘knopen’ die mogelijk genactiviteit regelen

DNA-knoop (i-motief)

Zo ziet zo’n ‘knoop’ er ongeveer uit (afb: Garvaninstituut)

Onderzoekers van, voornamelijk, het Australische Garvaninstituut hebben zo’n 50 000 ‘knopen’ van DNA in het menselijk genoom in kaart gebracht. Het is nog vrij duister welke functie die ‘knopen’ hebben, maar de onderzoekers speculeren al meteen maar op mogelijkheden voor behandeling en diagnose die die ‘knopen’ zouden kunnen hebben. En ja hoor, ook kanker zou er iets mee te maken kunnen hebben. Lees verder

Onderzoekers ontdekken ‘wondereiwit’ dat ernstige DNA-schade herstelt

DNA-reparatie D. radiodurans

Zo zou DdrC breuken in het DNA van D, radiodurans repareren (afb: Robert Szabla et al./Nucleic Acids Research)

Onderzoekers van de westelijke universiteit in Canada hebben bij de vrij bekende bacterie  Deinococcus radiodurans een eiwit ontdekt (DdrC) dat ook ernstige schade van DNA zou herstellen en onmiddellijk vliegen allerlei wilde verwachtingen over de beeldschermen wereldwijd over een oplossing voor kankers, klimaatbestendige planten en meer van dat moois, niet in de laatste plaats gevoed door de onderzoekers zelf. Lees verder

Met een wisseltruc kankercelresistentie omzeilen (?)

Zelfmoordbehandeling van longkanker

Zo zou de behandeling van longkanker, hier met osimertinib, er uit kunnen zien (afb: Justin Pritchard et. al/Nature Biotechnology)

Onderzoekers rond Justin Pritchard van de universiteit van Pennsylvanië hebben weer eens een nieuwe methode ontwikkeld om de afweer van kankercellen tegen medicatie onklaar te maken. Ze voegden twee ‘schakelaars’ toe aan het genoom van kankercellen. De eerste zorgt ervoor dat de onbehandelde tumorcellen snel in ondertal geraken ten opzichte van de genetisch veranderde. De tweede ‘schakelaar’ zorgt voor de aanmaak van gif dat de resterende tumorcellen, inclusief de genetisch behandelde, doodt. Bij muisjes met kanker verdween met deze behandeling de tumor volledig. Lees verder

Aptameren zou allergieën ongedaan kunnen maken

Anti-allergiezalf met aptameren

De aptamerenaanpak werkte bij de muisjes ook als die in de vorm van een zalf werden ’toegediend’ (afb: Günter Mayer et. al/Cell)

Aptameren zijn stukken eenstrengig DNA of RNA die zich, afhankelijke van hun basevolgorde kunnen hechten aan bepaalde biomoleculen. Als dat een bepaald chemokine (stof die het afweersysteem activeert) is dan zou het het overgevoelige reactie van dat systeem (=allergie) kunnen temperen. Dergelijke aptameren werken zelfs in een huidzalf, stellen de onderzoekersters. Lees verder

Methode gevonden om eigen cellen helende eiwitten te laten aanmaken (?)

De etanerceptbehandeling met de SEND-methode

De etanerceptbehandeling met de SEND-methode. Links de nanodeeltjes met lading, rechts het resultaat (afb: Siegwart et. al/PNAS)

Eiwitten worden aangemaakt aan de hand van boodschapper-RNA, dat weer een ‘afdruk’ is van een gen. Als die b-RNA’s worden voorzien van de code voor een klein signaaleiwit dan worden die daaruit gevormde eiwitten naar bepaalde celonderdelen gestuurd of zelfs naar de bloedbaan. Die truc hebben onderzoekers gebruikt om cellen om te bouwen tot ‘medicijnproducenten’. Ze hebben hun ’truc’ al bij muisjes uitgeprobeerd met psoriase maar ook met kanker. Die leken daar baat bij te hebben. Lees verder

‘Gespiegeld’ RNA lijkt werkzaam tegen hersentumor

Glioombehandeling met L-RNA

Stukje glioomweefsel waar CXCL-12 geel is gekleurd en de nieuwe bloedvaten rood. Bij deze patiënt zou de nieuwe behandeling aanslaan, stellen de onderzoekers (afb: universiteitskliniek Bonn)

Onderzoekers schijnen bij een kleine groep patiënten met een hersentumor (glioom) goede resultaten bereikt te hebben met gespiegelde RNA-moleculen, die de aanmaak van het eiwit CXCL-12 blokkeert. Dat eiwit helpt bij de vorming van nieuwe bloedvaten die de immer hongerige woekercellen nodig hebben. Overigens is daarvoor wel nodig dat de tumor eerst bestraald wordt.
Lees verder