Dz 46 knipt de G uit het RNA-molecuul (groen) (afb: John Chaput et. al)
Onderzoekers hebben een DNA-enzym ontwikkeld dat knipt in foute RNA-sequenties en de juiste met rust laat. Het zou een nieuwe technologie zijn om allerlei ziektes te behandelen waarbij DNA- en dus ook RNA-mutaties een rol spelen. Lees verder
A
Schermafdruk Crispr Therapeutics (afb: crisprtx.com)
Al jaren achtereen wordt de de ‘genschaartechnologie’ die gebruikt maakt van de CRISPR-methode als (bijna perfect) middel gezien om genetische ziektes te helen. Nu schijnt in een klinische proef in de VS de methode met succes te zijn gebruikt tegen sikkelcelanemie, een ziekte waarbij de rode bloedlichaampjes worden misvormd tot sikkels, en tegen een vorm van thalassemie. Beide ziektes leiden tot problemen met de zuurstofvoorziening. De CRISPR-behandeling wordt daarbij toegepast in combinatie met een stevige chemokuur. Bovendien is zo’n behandeling schreeuwend duur. Zijn dat kinderziektes van een veelbelovende behandelingsmethode? Lees verder
Waar Booleaanse logica de biologie ontmoet (afb: Jennifer Brophy, Stanforduniversiteit)
Het zat er al een tijdje aan te komen. We hadden al verhalen over DNA om informatie op te slaan en over DNA-computers en logische circuits van genen, maar nu hebben onderzoekers Booleaanse logica gebruikt om met synthetische (=niet-natuurlijke) genen specifieke patronen van genexpressie (-activiteit) te bereiken. Ze gebruikten die gencircuits om de bouw van de plantenwortels aan te passen (ter meerdere eer en glorie van de economie (=opbrengst), natuurlijk). Lees verder
Met de piRNAinterferentie-techniek zijn genen van wormpjes generaties lang uit te schakelen (afb: KAUST)
Alleen maar jongetjes of alleen maar meisjes (afb: Francis Crickinstituut)
Een mes is handig om een brood mee te snijden, maar dat kan ook gebruikt worden om iemand dood te steken. Zo is het met vrijwel alles. Iets is niet intrinsiek goed of slecht. Gentechniek kan gebruikt worden om mensen te verlossen van een genetische afwijking, maar kan, om het wat heftig aan te zetten, ook gebruikt worden om supermensen te creëren of monsters zoals dr.Frankenstein die schiep. Het Francis Crick-instituut komt met een verhaal waarin gentechniek is gebruikt om het nageslacht van muisjes louter uit jongetjes of louter meisjes te laten bestaan. Handige voor kippen- of koeienfokkers, maar ik heb er een heel ongemakkelijk gevoel bij… Lees verder
Anopheles gambiae-mug (afb: WikiMedia Commons)
Gendruk is een techniek om het genoom van (meestal) plaagorganismen zo te veranderen dat hele populaties uiteindelijk het loodje leggen, waarmee ziektes als malaria kunnen worden bestreden. Bij malaria wordt de ziekteverwekker, de parasiet Plasmodium, overgebracht door stekende muggen. Probleem met gendruk is dat die moeilijk in de hand te houden zou zijn. Nu zouden onderzoekers hebben aangetoond dat de techniek wel degelijk te hanteren/controleren zou zijn en binnen een jaar kan leiden tot ineenstorting van een muggenpopulatie. Lees verder
Muggen zijn doelwitten van de gendruktechniek (afb: Sebastian Mikolajczak)
Gendruk is een manier om via de verspreiding van aangepast genetisch materiaal onder ziekteoverbrengers die ziektes te bestrijden. Dat betekent, bijvoorbeeld, dat je malariamuggen genetisch zo veranderd dat ze geen nageslacht kunnen krijgen en ook hun nageslacht niet. Dat lijkt een mooie manier om je van de last van die ziektes te ontdoen, maar brengt ook gevaren met zich mee. Wat als dat genetische materiaal elders bij organismen terechtkomt waarvoor ze niet bedoeld zijn (bijvoorbeeld)? Nu schijnt er een manier gevonden te zijn om dat gevaar het hoofd te bieden. Dat heeft iets van de pil die bedoeld is om de bijwerkingen van een andere pil te neutraliseren… Lees verder
Twee klinische proeven met een gentherapie ter bestrijding van de ziekte van Huntington (een erfelijke hersenziekte) zijn stilgelegd. De behandelingen, bedoeld om de aanmaak van een gemuteerd eiwit (huntingtine oftewel HTT) te verlagen, zouden niet tot de verwachte resultaten hebben geleid, zo meldden Roche in het Zwitserse Bazel en Wave Life Sciences in Cambridge (VS). Lees verder
De microcapsules worden gemaakt door calciumcarbonaat bolletjes te maken met het genmateriaal (RNA in dit geval) er op. Vervolgens worden de korrels omgeven door een polymeer (poly-
-arginine hydrochloride; PARG) en dextraansulfaat (DEXS). Daarna wordt het carbonaat verwijderd (afb: Peter de Grote PtU)
Voor het afleveren van het CRISPR-gereedschap of genmateriaal voor genoombewerking of medische doeleinden worden vaak (kreupel gemaakte) virussen gebruikt, maar die hebben zo hun beperkingen. Onderzoekers in, onder meer, Rusland hebben een vrij simpele methode ontwikkeld om ‘microcapsules’ te maken die dat werk beter zouden doen. Vooralsnog is de methode nog niet uitgeprobeerd voor het afleveren van CRISPR-gereedschap. Lees verder
Bloemvormige E. coli’s ten bewijze van Turings gelijk (afb: Ricard Colé)
Het leven is een ingewikkeld en groot mysterie. Onderzoekers van de Pompeu Fabra-universiteit in Barcelona hebben synthetische biologie te hulp geroepen om uit te vinden waardoor een uniforme celklontering als bij een vroege embryo de cellen zich gaan onderscheiden. Met die methode zouden ze allerlei levensprocessen kunnen reproduceren waarbij structuren gecreëerd worden, van termietennesten en honingraten tot aan embryo’s. Lees verder