Grenzen aan de gendruk

Anophelesmuggen met verzwakte malariaparasiet

Muggen zijn doelwitten van de gendruktechniek (afb: Sebastian Mikolajczak)

Gendruk is een manier om via de verspreiding van aangepast genetisch materiaal onder ziekteoverbrengers die ziektes te bestrijden. Dat betekent, bijvoorbeeld, dat je malariamuggen genetisch zo veranderd dat ze geen nageslacht kunnen krijgen en ook hun nageslacht niet. Dat lijkt een mooie manier om je van de last van die ziektes te ontdoen, maar brengt ook gevaren met zich mee. Wat als dat genetische materiaal elders bij organismen terechtkomt waarvoor ze niet bedoeld zijn (bijvoorbeeld)? Nu schijnt er een manier gevonden te zijn om dat gevaar het hoofd te bieden. Dat heeft iets van de pil die bedoeld is om de bijwerkingen van een andere pil te neutraliseren… Lees verder

Klinische proeven met gentherapieën voor Huntington stilgelegd

Hersens van een HuntingtonpatiëntTwee klinische proeven met een gentherapie ter bestrijding van de ziekte van Huntington (een erfelijke hersenziekte) zijn stilgelegd. De behandelingen, bedoeld om de aanmaak van een gemuteerd eiwit (huntingtine oftewel HTT) te verlagen, zouden niet tot de verwachte resultaten hebben geleid, zo meldden Roche in het Zwitserse Bazel en Wave Life Sciences in Cambridge (VS). Lees verder

Microcapsules zouden RNA’s beter afleveren bij cellen

Microcapsules voor aflevering gemateriaal

De microcapsules worden gemaakt door calciumcarbonaat bolletjes te maken met het genmateriaal (RNA in dit geval) er op. Vervolgens worden de korrels omgeven door een polymeer (poly-
-arginine hydrochloride; PARG) en dextraansulfaat (DEXS). Daarna wordt het carbonaat verwijderd (afb: Peter de Grote PtU)

Voor het afleveren van het CRISPR-gereedschap of genmateriaal voor genoombewerking of medische doeleinden worden vaak (kreupel gemaakte) virussen gebruikt, maar die hebben zo hun beperkingen. Onderzoekers in, onder meer, Rusland hebben een vrij simpele methode ontwikkeld om ‘microcapsules’ te maken die dat werk beter zouden doen. Vooralsnog is de methode nog niet uitgeprobeerd voor het afleveren van CRISPR-gereedschap. Lees verder

Synthetische biologie gebruikt om het ‘leven’ te begrijpen

Bloemvormige E. coli's

Bloemvormige E. coli’s ten bewijze van Turings gelijk (afb: Ricard Colé)

Het leven is een ingewikkeld en groot mysterie. Onderzoekers van de Pompeu Fabra-universiteit in Barcelona hebben synthetische biologie te hulp geroepen om uit te vinden waardoor een uniforme celklontering als bij een vroege embryo de cellen zich gaan onderscheiden. Met die methode zouden ze allerlei levensprocessen kunnen reproduceren waarbij structuren gecreëerd worden, van termietennesten en honingraten tot aan embryo’s. Lees verder

Nieuwe aflevermethode CRISPR-gereedschap bedacht

Het klinkt eenvoudig maar is lastig: het afleveren van materiaal om in cellen genetische werkzaamheden te verrichten met, onder meer, de CRISPR-methode. Vaak worden daarvoor kreupel gemaakte virussen gebruikt, maar onderzoekers lipidestructuren gemaakt om de ‘instructies in de cellen te brengen. Die structuren schijnen in dierproeven hun bruikbaarheid te hebben bewezen. Lees verder

Florida wil 750 miljoen genetisch veranderde muggen loslaten

Gelekoortsmug

Gelekoortsmug (afb: WikiMedia Commons)

In een poging ziektes te bestrijden die overgebracht worden door muggen hebben de autoriteiten in de Amerikaanse staat Florida er in toegestemd om het volgend jaar 750 miljoen genetisch veranderde muggen los te laten. Het idee, gebaseerd op gendruk, is al vaker geopperd, maar hard bewijs dat het werkt is er niet. Natuur- en milieuorganisaties maken zich zorgen over deze omstreden techniek. Lees verder

CRISPR/Cas9-nuclease nog steeds erg onnauwkeurig

CRISPR/Cas9-techniek verbeterd

De CRISPR-techniek zou nog niet precies genoeg zijn om mensen te behandelen (afb: Wiki Commons)

Al jaren woedt er een heftig dispuut over de betrouwbaarheid/nauwkeurigheid van de CRISPR-techniek om het genoom te bewerken, maar de laatste tijd werd er steeds vaker melding gemaakt van grote vooruitgang op dit terrein. Het resultaat van een onderzoek aan menselijke embryo’s in het VK moet voor het veld aanvoelen als een grote domper op het groeiende enthousiasme over de CRISPR-techniek. De helft van de embryo’s had mutaties op de verkeerde plaats en/of miste stukken DNA.  In het blad Nature worden meer voorbeelden gegeven van waar het mis ging. Terug naar af? Lees verder

Gentechniek gebruikt op bacteriën om bijen te redden

Varraomijt

Varraomijt (afb: WikiMedia Commons)

Het lijkt wel alsof wij mensen hardnekkig steeds weer dezelfde fout maken. Als we door onze manier van leven (inclusief de door ons bedachte technologie) in de problemen komen, dan kijken we nooit, althans zelden, naar de echte oorzaken (onze manier van leven) maar gaan we rommelen. Dat zie je bij de klimaatcrisis, maar dat zie je ook bij de massale bijensterfte. Zeer waarschijnlijk is de mens daar de oorzaak van, maar wat doen wij, althans onderzoekers van de universiteit van Texas? We prutsen wat aan het genoom van bacteriën om bijen te beschermen tegen allerlei ziekteverwekkers. Lees verder

Muggen genetisch aangepast in strijd tegen knokkelkoorts

konokkelkoortsantilichaam

Het menselijk knokkelkoortsantilichaam zou de vier bekende varianten van het knokkelkoortsvirus onschadelijk moeten maken (afb: UCSD)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in San Diego hebben muggen genetisch zo aangepast dat ze niet langer in staat zouden zijn om knokkelkoorts door te geven. Vrouwtjesmuggen kregen een menselijk gen dat een antilichaam tegen die ziekte aanmaakt. De aanpak zou de besmetting met de vier bekende vormen van knokkelkoorts onmogelijk moeten maken.
Lees verder

Met ingespoten DNA antilichamen aangemaakt

Plasmideinjectie zorgt dat lichaam specifieke antilichamen aanmaakt

Plasmideinjectie zorgt dat lichaam specifieke antilichamen aanmaakt (afb: KU Leuven)

Antilichamen, onderdeel van ons afweersysteem, worden steeds vaker gezien als adequate middelen om ziektes te bestrijden, maar in het lab gemaakte antilichamen schijnen nogal prijzig te zijn. Onderzoekers van de KU Leuven denken een goedkopere manier gevonden te hebben. Ze laten ons lichaam zelf die antilichamen aanmaken door ze in te spuiten met stukjes DNA in ringvorm. Dat schijnt veel efficiënter en dus (?) goedkoper te zijn. Bij schapen werkte het.
Lees verder