Kunnen RNA-vaccins iets betekenen in de strijd tegen alvleesklierkanker?

Alvleeskliertumor

Tumor in de alvleesklier (afb: WikiMedia Commons)

Het lijkt er op dat op de patiënt afgestemde bRNA-vaccins een kans maken tegen alvleesklierkanker, een kankersoort die in de meeste gevallen een dodelijke afloop heeft. De fase I-proeven bij een kleine groepje (17) patiënten zou bij een deel van hen het terugkeren van de kankersoort na verwijdering van de tumor hebben voorkomen in de achttien maanden die de proef duurde. Bij patiënten waarbij het vaccin niet werkte kwam de kanker na gemiddeld dertien maanden terug. Lees verder

Ringvormige DNA’s zouden kanker te hulp schieten

RDNA-ringen en kanker

Het schema van de gebruikte techniek. FACS is een methode om afzonderlijke cellen te krijgen (afb: Henssen et. al/Nature)

Al tientallen jaren wordt er onderzoek aan kanker gedaan en hoewel er wel vooruitgang wordt geboekt lijken de kankercellen steeds weer nieuwe wegen te vinden om aan behandeling te ontsnappen, ook aan de nieuwste immuunbehandelingen. Onderzoekers in Duitsland denken dat de vreemde ringvormige DNA’s in de kernen van kankercellen een grote rol spelen in die ‘weerbaarheid’ van kankercellen en hebben met een nieuwe techniek die mysterieze ring-DNA’s eens beter onderzocht. Lees verder

Neutrofielen zouden kern kankerbestrijding kunnen vormen

Neutrofielenhulp

Links een neutrofiel bij een onbehandeld patiënt (staat er in het persbericht; as) rechts een overvloed bij een behandelde (afb: Weill Cornell Medicin)

Als we het hier over afweercellen hebben dan gaat het vaak over T-cellen en soms over B-cellen en macrofagen, maar over neutrofiele granulocyten hebben we (majesteits-meervoud voor as) het eigenlijk zelden. Nu lijken onderzoekers ontdekt te hebben (er valt nog zo veel te ontdekken), dat die neutrofielen een tot nu toe onopgemerkte rol spelen in het bestrijden van vaste tumoren. Lees verder

T-cellen van muisjes ‘overleven’ die zeker vijf maal

CAR-T-cellen vallen kankercel aan

CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercel aan (afb: SKI)

Onderzoekers hebben afweercellen van muisjes (T-cellen in dit geval) vijf keer langer actief gehouden dan dat muisjes normaal oud worden (tweeënhalf tot drie jaar). Daarmee lijkt een oude stelling van de baan die zegt dat afweercellen een houdbaarheidsdatum hebben. Die ontdekking zou ook iets kunnen betekenen voor het kankeronderzoek, maar ook voor vaccinatieprogramma’s en en voor gezond(er) oud worden. Lees verder

T-cellen via aanmaak PERK weer actief te maken tegen kanker (?)

Gespannen T-cel

Een T-cel onder spanning (afb: UNC, Thaxton et. al.)

In dit blog steek ik meermalen de loftrompet over dat prachtige systeem dat onze afweer is. Maar die fungeert niet altijd en daar zijn dan weer trucs op bedacht om dat systeem alsnog zijn werk te laten doen. Onderzoeksters zochten uit waarom afweercellen zo’n probleem hebben met kankercellen. Daarin speelt de eigen afweer van een cel om in leven te blijven een rol, zo blijkt. Het eiwit PERK heeft daarbij een hoofdrol. Als we dat eiwit nou eens ‘onder vuur’ namen? Lees verder

Is haarspeld-DNA een adequaat middel tegen kanker?

Haarspeld-DNA

Synthetisch haarspeld-DNA (linksboven in rood en blauw) bindt zich aan miR21 (groen) en vormt lange hybdride DNA-RNA-strengen (rechtsboven). Dat leidt tot activering van afweersyteem via STING (linksonder) enz (INF-beta is een signaalstof voor de afweer) (afb: Okamoto et. al.)

Onderzoekers van de universiteit van Tokio hebben haardspeldvormig DNA gebruikt om zich aan micro-RNA’s van kankercellen te binden, die daardoor het loodje leggen als gevolg van een daarop volgende afweerreactie. Is dat een nieuwe en afdoende behandeling van kanker? Dat is nog maar zeer de vraag. Voorlopig is de methode alleen nog maar effectief gebleken tegen kankercellen in celkweken. Lees verder

Muisjes met een soort MS genezen na CAR-T-behandeling (?)

Bij multipele sclerose tasten eigen immuuncellen de beschermende laag om de zenuwbanen aan.

De immuuntherapie CAR-T lijkt ook werkzaam te zijn tegen multipele sclerose (MS), althans muisjes met een vorm van MS, een autoimmuunziekte, leken genezen na zo’n behandeling. Lees verder

Mogelijk werkt CAR-T-techniek ook tegen lupus

B-cellen en antilichamen

B-cellen maken antilichamen aan in reactie op ziekteverwekkers (afb: Zeneca.nl)

Genetisch aangepaste afweercellen T-cellen, bekend als CAR-T-cellen, lijken heel wat in hun mars te hebben, maar dan vooral op het gebied van bloedkankers. Nu lijkt het er op dat de techniek zich heeft uitgebreid naar andere ziektes. Voorlopig resultaten van Duitse onderzoekers rond Georg Schrett van het Duits immuuninstituut DZI bij een klein groepje proefpersonen met een vorm van de autoimmuunziekte lupus zouden hoop geven. Lees verder

Weer stofje ontdekt dat immuuntherapie voor kanker effectiever maakt

pHLIP-STING-immuuntherapie

Boven een onbehandelde tumor is erg zuur zo blijkt (groen door fluorescent licht). Onder een met succes behandelde, onschadelijk gemaakte tumor is duidelijk minder zuur (afb: Yana Reshetnyak et. al.)

Het blijft een beetje (veel) martelen met therapieën waarmee kanker moet worden bestreden. Kanker is een verzamelnaam voor een hele reeks woekerziektes, die elk weer hun eigen manier hebben zich te verschuilen of de afweerreacties onschadelijk te maken. Immuuntherapie is gericht op het (meestal genetisch) oppeppen van het afweersysteem, maar die benadering wordt nogal eens gefrustreerd door de misleidingstactieken van de kankercellen. Soms helpen stofjes dat probleem ter zijde te schuiven. Nu is er weer zo’n stofje ontwikkelt, pHLIP, dat bij muisjes met darmkanker bleek te werken. Lees verder

De strijd tegen kanker gaat onverdroten door nu met hulp van myxoma

Kankercel omringd door T-cellen met viruslading

Veranderde T-cellen (blauw) met viruslading omringen te doden viruscel (afb: McFadden et. al.)

Ik heb hier al vaker gezegd dat ons afweersysteem een magistraal systeem is, maar volmaakt is het niet. Het heeft het moeilijk met kanker, al kun je je natuurlijk afvragen hoe vaak ons afweersysteem beginnende kanker in de kiem smoort, en soms keert dat systeem zich tegen het eigen lijf. Er zijn allerlei methodes bedacht om dat afweersysteem te ‘versterken’ door de afweercellen genetisch te veranderen, de immuuntherapie, maar ook die route is lang niet altijd succesvol. Nu hebben onderzoekers een immuuntherapie ontwikkeld waarbij de hulp is ingeroepen van een antikankervirus. Lees verder