Betacellen. Geel is insuline, rood de celkernen (afb: Corbis)
Proeven bij muisjes zou aannemelijk hebben gemaakt dat uit stamcellen voortgekomen beta-cellen voor de alvleesklier wel eens met succes een einde zouden kunnen maken aan suikerziekte fase I, een autoimmuunziekte. Die cellen, die insuline produceren, moeten dan wel worden beschermd tegen het eigen afweersysteem. ER wordt gewerkt aan een oplossing daarvoor, maar makkelijk is dat niet. Lees verder
Zeepaardje (afb: WikiMedia Commons)
Celdeling, eieren leggen en uitbroeden of levende jongen baren, de natuur kent verschillende manieren om een soort te doen voortbestaan. Eieren leggen en baren is normaal voorbehouden aan het vrouwelijke deel van de organismen, maar zeepaardjes en daarmee verwante zeenaalden maken daarop een uitzondering. Daar kunnen ook mannetjes nageslacht voortbrengen. Dat zou iets te maken hebben met het ontbreken van genen die nodig worden geacht voor een goedwerkend afweersysteem, zo denken onderzoeksters rond evolutiebiologe Olivia Roth van het Helmholtinstituut GEOMAR in Kiel. Ze hebben nu geld gekregen om dat uit te zoeken. Lees verder
DNA-spuwende afweercellen (afb: Science)
Het schijnt nog niet eerder ontdekt te zijn dat een bepaald soort overdadig aanwezige afweercellen, neutrofielen, ontploffen als ze bepaalde ziekteverwekkers tegenkomen. Ze vormen op die manier een soort plakkerig spinnenweb, dat die ziekteverwekkers zoals virussen onschadelijk maakt. Lees verder
Genetische veranderde CAR-T-cellen (lichtblauw) dokken aan bij een kankercel. Daardoor komt het celdodende granzym vrij (geel) dat fataal is voor de kankercelafb: La Jolla-instituut)
Onderzoeksters van de McMasteruniversiteit in Canada hebben een manier ontwikkeld om de immuuntherapie CAR-T zo aan te passen dat daardoor alleen kankercellen worden getroffen en geen gezonde cellen. De daartoe veranderde afweercellen – natuurlijke-dodercellen, een ondervorm van de T-cellen – herkennen zelfs gezonde cellen met schijnbaar overeenkomstige signaalmoleculen op het membraan, aldus de onderzoeksters. Ik heb het idee dat ik dit al vaker heb gehoord (maar ik ben dan ook een leek op alle fronten). Lees verder
Zo maak je nepafweercellen met medicijn (afb: Zhang et. al))
Nanodeeltjes die wel wat weg hebben van afweercellen blijken heilzame middelen om medicijnen af te leveren bij ontstoken longcellen. Bij muisjes leverden onderzoekers op die manier dexamethason (een ontstekingsremmer) af bij ontstoken longweefsel. Dat bleek afdoende, waarbij ter plaatse in de longen medicijnconcentraties werden waargenomen die met geen andere afgiftetechniek ooit is bereikt, stellen ze. Lees verder
Aaliyah Shodeinde (afb: univ. van Texas)
Voortdurend worden er op het front van de DNA-bewerking en/of gensturing allerlei soms uiterst listige nieuwe manieren en therapieën bedacht, die dan vervolgens stuklopen op wat praktikaliteiten. Zo zouden korte interferentie-RNA-moleculen goede diensten kunnen bewijzen bij het regelen van de genexpressie (-activiteit) in cellen, maar hoe krijg je dat ‘gereedschap’ in de juiste cellen? Onderzoeksters van de universiteit van Texas denken een (deel)oplossing gevonden te hebben. Lees verder
Met een speciale microscooptechniek ‘luisterden’ de onderzoekers na de reacties van macrofagen van muisjes (afb: Brooks Taylor/UCLA)
Bloed/hersenbarrière (afb: WikiMedia Commons)
Het lijkt er op dat, hoewel afweercellen normaal geweerd worden uit het centrale zenuwstelsel, die via een ‘achterdeur’ oog houden op het functioneren van dat belangrijke systeem (inclusief hersens). Lees verder
Bloed/hersenbarrière (afb: WikiMedia Commons)
Netvliescellen (RGC) van muisjes werden opzettelijk beschadigd mbv lichtimpulsen (ONC) (afb: Cell Reports)
Cellen in het centrale zenuwstelsel (hersens, ruggenmerg) herstellen na beschadiging niet of nauwelijks, wel in het perifere zenuwstelsel. Waarom is een groot vraagteken, maar onderzoekers zijn nu tientallen genen op het spoor die helpen dat ‘verbod’ te handhaven, althans bij muisjes. Lees verder