Synthetische organisatorcellen instrueren de stamcellen (ES) om bepaalde weefsels, organen of zelfs embryo’s te vormen (afb: Ophir Klein et al./Cell)
Onderzoekers in de VS hebben een nieuwe manier gevonden om instructies te geven die stamcellen vertellen om te groeien tot bepaalde weefsels. Dat zou iets kunnen betekenen voor het kweken van weefsels of zelfs van volledige organen, maar voorlopig is het zover nog (lang?) niet. Lees verder
Het netvlies is nog knap ingewikkeld en bestaat uit zo’n tien lagen
Groene staar (vaak glaucoom genoemd) is een oogziekte waarbij netvliescellen afsterven. Die lijkt op droge netvliesver-oudering. Daar is geen genees-middel voor. Onderzoeksters van het Trinitycollege in Dublin stellen nu een gentechniek ontwikkeld te hebben die bij muisjes en menselijke oogcellen de ziekte een halt zouden toeroepen. De therapie zou ook werken bij netvliesveroudering (maculadegeneratie), is al eerder aangetoond. Er zijn overigens experimenten gaande met stamcellen om de afgestorven netvliescellen te vervangen. Lees verder
Voor de goede verstaander: een overzicht wat er et MethSCAn allemaal mogelijk is (afb: Ana Martin-Villalba et al./Nature)
Het zeeanemoontje Nematostella vectensis is ‘onsterfelijk’ (afb: WikiMedia Commons)
De zeeanemoon Nematostella vectensis is feitelijk onsterfelijk. Ontwikkelings-biologen onder aanvoering van Ulrich Technau (@dres) van de Universiteit van Wenen zouden voor het eerst mogelijke kandidaten voor multipotente stamcellen in de zeeanemoon hebben geïdentificeerd. Deze stamcellen worden gereguleerd door evolutionair zeer goed bewaarde genen, die bij mensen en andere zoogdieren doorgaans alleen actief zijn bij de vorming van geslachtscellen, maar die oudere diersoorten zoals neteldieren een hoge mate van herstelvermogen geven waarmee die, in theorie, niet zouden verouderen. En weer lonkt de eeuwig jonge mens. Lees verder
Kraakbeencellen waarbij de ‘dansende’ moleculen de aanmaak van collageen II hebben geactiveerd (afb: Samuel Stupp et. al/Northwesternuniversiteit)
Schade aan kraakbeen kan pijnlijk zijn. Er zal al heel wat pogingen gedaan die schade te herstellen, bij voorkeur met de hergroei van kraakbeen, maar kennelijk leverden die geen goed (genoeg) herstel op. Nu proberen onderzoekers het met ‘dansende’ moleculen die de aanmaak van groeifactor beta-1 (TGFb-1) bevordert. Deze aanpak zou ook voor andere weefseltypen toepasbaar zijn. Lees verder
Michael Levin (afb: Tuftsuniversiteit)
Salamanders en hagedissen zijn in staat volledig nieuwe lichaamsdelen te laten aangroeien. Vooral de axolotl schijnt in dit opzicht een geweldenaar te zijn, maar ook sommige zoogdieren zijn vrij ‘handig’ in het herstel van onderdelen. Zo groeien bij herten geweien weer aan als ze die hebben afgeworpen. De mens is wat dat betreft maar armzalig uitgerust. In sommige lichaamsdelen, zoals het centrale zenuwstelsel, worden beschadigingen niet eens hersteld maar vervangen door, functioneel onnut, bindweefsel. Voor veel biologen een intrigerend onderzoeksgebied. Zoiets moet met mensen toch ook mogelijk zijn? Lees verder
Drie antrobots met trilhaartjes (geel) (afb: Gizem Gumuskaya/Tufts)
Onderzoekers rond Michael Levin van de Amerikaanse Tuftsuniversiteit hebben van (menselijke) cellen uit de luchtpijp meercellige ‘robots’ gemaakt die in het lab (dus niet in een menselijk lichaam) opzettelijk aangebrachte schade aan zenuwcellen hielpen genezen. Deze, wat de onderzoekers antrobots noemen, celstructuren zouden in de toekomst gebruikt kunnen worden bij genezing en herstel van weefsel. Al eerder waren soortgelijke resultaten behaald met ‘biorobots’ van kikkercellen (‘xenobots’ gedoopt). Het programmeren van die antrobotcellen zou nog extra mogelijkheden scheppen, denken de onderzoekers. Lees verder
Het heilzame (?) BCL6/BRD4-complex (afb: Andrei Kokhrotin/Stanforduniversiteit)
Al vele jaren zijn kankeronder-zoekers naar dé oplossing voor kanker, maar tot op heden blijft het martelen. Nu denken onderzoeker Gerald Crabtree van de Stanforduniversiteit in Californië en zijn collega’s de oplossing gevonden te hebben in een synthetisch eiwit (eigenlijk een combinatie van eiwitten), die de genen die kankercellen de celdood insturen weer aanzetten. Dat zou bij zeker de helft van de kankers werken. Of dat ook echt zo is zal de praktijk moeten uitwijzen. Lees verder
Stamcellen in de hydrogel (afb: UNSW)
Een perongelukke ontdekking in het lab zette onderzoekers van de universiteit van Nieuw-Zuid-Wales (Aus) tot proeven met pluripotente stamcellen en in een hydrogel-omgeving. Die stamcellen vertoonden een ontwikkeling die lijkt op die van een bevruchte eicel, maar dan veel sneller. Lees verder
Schade aan het ruggenmerg maakt dat de ependymcellen (rood) zoch omvormen tot stercellen (afb: Bruno Frederico)
Al tientallen jaren wordt gezocht naar een methode om ruggenmerg-beschadiging te helen, maar ondanks talloze pogingen schijnt die nog steeds te zijn gevonden. Nu denken onderzoekers (weer) een manier gevonden te hebben die succes zou kunnen hebben. Daarvoor hebben ze bepaalde stamcellen in het vizier die in muisjes zijn ontdekt. Lees verder