Voor het eerste zouden bloedvatcellen (endotheelcellen) geCRSPeRd zijn (afb: Cell)
Onderzoekers zouden met behulp van nanodeeltjes voor het eerst bloedvatcellen genetisch hebben veranderd met de CRISPR-methode. ‘Normaal’ wordt het CRISPR-gereedschap om het DNA te bewerken afgeleverd door (‘kreupele’) virussen, maar dat schijnt bij de cellen voor de bloedvaten (endotheelcellen) niet te werken. Lees verder
De CAR-T-cellen (paars) in de SEAKER-technologie maken een knipenzym aan (groen) dat het ‘masker’ (rood) van het gif (blauw) knipt (afb: SKI)
We hebben het in dit blog al vaker gehad over de immuuntherapie CAR-T (CAR staat voor chimere antigeenreceptor en de T is van T-cel, een bepaald soort afweercel). Die techniek werkt vrij goed tegen bloedkankers en er worden manier ontwikkeld om CART-T ook tegen andere kankersoorten effectiever te maken. Nu schijnen onderzoekers CAR-T-cellen (T-cellen die reageren op een voor kankercellen kenmerkende receptor) te hebben gebrouwen die zelf medicijnen/gif aanmaken. Lees verder
Je zou de afgelopen coronaperiode de succesvolle entree van de b-RNA-vaccins kunnen noemen. Van die relatief nieuwe techniek is onder meer bij de vaccins van Moderna en BionTech/Pfizer gebruik gemaakt. Onderzoekers hebben nu uitgevist hoe dat komt. Het lijkt er op dat die vaccins zich richten op een weinig muteerbaar deel van het virus op het piekeiwit. Lees verder
Het adenovirus (AdV) komt in het kernporiecomplex (NPC) terecht en daar zorgt Mind bomb 1 (Mib1) voor de afbraak van de eiwitmantel van eiwit V, zodat het DNA in de kern kan worden afgelezen zonder dat de er in de cel een alarm afgaat. (afb: Michael Bauer en Alfonso Gomez-Gonzalez, UvZ)
Adenovirussen bevatten een eiwit dat hun genoom beschermt totdat die binnengedrongen zijn in de celkern van de ‘gastheer’. Daar werpen de virussen hun omhulling af en komt het virusgenoom in de celkern terecht waar het wordt gekopieerd. Dat proces is ook wezenlijk voor verschillende coronavaccins. Onderzoekers zochten uit hoe dat proces in elkaar steekt. Die kennis zou kunnen leiden tot nieuwe methoden om virussen te bestrijden, tot betere gentherapieën en ook tot nieuwe kankerbehandelingen, denken ze. Lees verder
Sikkelcellen zijn misvoormde rode bloedlichaampjes (afb: WikiMedia Commons)
Kortgeleden nog is een klinische proef met een gentherapie tegen sikkelcelanemie gestaakt omdat twee behandelde patiënten kanker kregen. Nu lees ik weer een persbericht waarin staat dat een experimentele gentherapie sikkelcelanemie geneest, althans voor een aantal jaren. Of dat dan ook de oplossing is valt nog te bezien, zeker ook omdat die genbehandeling is voorafgegaan door een chemotherapie en dat ging niet helemaal goed. Lees verder
Zo zouden bacteriën en archaea kunnen zijn ontstaan uit de eerste gemeenschappelijke voorouder LUCA
Het is nog steeds duister hoe het leven is ontstaan. Op een bepaald moment moeten er cellen zijn ontstaan, maar hoe kwamen die aan hun energie? Onderzoeksters uit Oostenrijk en Duitsland denken nu te weten hoe die ‘oercellen’ aan hun energie kwamen. Die kwam van de stofwisseling zelf. Lees verder
De chip (boven) verstuurt genen naar om te programmeren cellen (afb: Sen et. al)
Onderzoekers van de universiteit van de universiteit van Indiana (VS) zouden een siliciumnanochip ontwikkeld hebben waarmee cellen in een levend organisme mee kunnen worden omgeprogrammeerd tot een ander celtype. Die ontwikkeling schijnt reproduceerbare resultaten te geven. Het lijkt op een grap. Hoe serieus is dit, vraag ik me af. Lees verder
De CRISPR/Cas9-schaar
Alleen maar jongetjes of alleen maar meisjes (afb: Francis Crickinstituut)
Een mes is handig om een brood mee te snijden, maar dat kan ook gebruikt worden om iemand dood te steken. Zo is het met vrijwel alles. Iets is niet intrinsiek goed of slecht. Gentechniek kan gebruikt worden om mensen te verlossen van een genetische afwijking, maar kan, om het wat heftig aan te zetten, ook gebruikt worden om supermensen te creëren of monsters zoals dr.Frankenstein die schiep. Het Francis Crick-instituut komt met een verhaal waarin gentechniek is gebruikt om het nageslacht van muisjes louter uit jongetjes of louter meisjes te laten bestaan. Handige voor kippen- of koeienfokkers, maar ik heb er een heel ongemakkelijk gevoel bij… Lees verder
Jpx opent en sluit deuren (CTCF) op het DNA (afb: Lee et. al.)
Jaren geleden dacht de mens (ik tenminste) dat we het wel zo’n beetje wisten hoe het er toe ging in de cel. We hebben DNA met de codes voor eiwitten. Die worden bij tijd en wijlen gekopieerd op RNA, dat vervolgens als mal dient voor het eiwit in de eiwitfabriek (het ribosoom). Het zit natuurlijk veel ingewikkelder in elkaar niet al die genen zijn actief en ook de genactiviteit kan variëren. De genexpressie wordt mede bepaald door de compactering van de chromosomen (het DNA). Nu blijkt dat een nietcoderend RNA-molecuul (Jpx-RNA) een belangrijke rol in speelt in hoe het DNA zich vormt (krult) en daarmee in de genexpressie (-activiteit). Lees verder