De proefopzet (afb: Erasmus MC)
‘Dood’ hartweefsel weer tot ‘leven’ gewekt (?)
Beantwoorden
Een mensengen toevoegen aan DNA plant vergroot de opbrengst
Met FTO meer rijst (afb: Qiong Yu et. al.)
Er schijnt bij mensen een gen te zijn, althans een variant daarvan, dat een rol speelt bij vetzucht (zwaarlijvigheid, ook wel vergoelijkend obesitats genoemd). Als je dat gen toevoegt aan voedingsgewassen zoals rijst of aardappelen, dan blijken die planten meer opbrengst op te leveren.
Lees verder
Veranderd gids-RNA vat RNA om genen effectiever te deactiveren
RNA-bewerker Cas13. Ook bij bewerking RNA wordt een gids-RNA gebruikt om de RNA-schaar naar de juiste plaats te dirigeren (afb: zlab.bio)
Iedereen, ook deze leek, riep blij dat met de CRISPR-methode er een prima instrument was gekomen om fouten op het genoom te herstellen. Dat bleek toch een beetje tegen te vallen en gaandeweg zijn er steeds meer methodes ontwikkeld om die methode nog te verbeteren. Onderzoekers hebben nu een chemisch veranderd gids-RNA ontwikkeld, dat de genschaar naar de goede plek op het genoom moet leiden, dat niet het DNA aanpakt om genen uit te schakelen maar het RNA om dat te bewerken en/of uit te schakelen in mensencellen. Daarmee zou de effectiviteit van gids-RNA met een factor twee tot vijf zijn verbeterd. De nieuwe methode werkt ook twee maal langer de de bestaande CRISPR-methodes. Lees verder
Gendruk bij malariamuggen lijkt hanteerbaar te zijn
Anopheles gambiae-mug (afb: WikiMedia Commons)
Gendruk is een techniek om het genoom van (meestal) plaagorganismen zo te veranderen dat hele populaties uiteindelijk het loodje leggen, waarmee ziektes als malaria kunnen worden bestreden. Bij malaria wordt de ziekteverwekker, de parasiet Plasmodium, overgebracht door stekende muggen. Probleem met gendruk is dat die moeilijk in de hand te houden zou zijn. Nu zouden onderzoekers hebben aangetoond dat de techniek wel degelijk te hanteren/controleren zou zijn en binnen een jaar kan leiden tot ineenstorting van een muggenpopulatie. Lees verder
BioNTech wil RNA-vaccin maken tegen malaria
BioNTech-chef Ugur Sahin (afb: W~ikiMedia Commons)
Sedert de redelijk succesvolle RNA-vaccins tegen het coronavirus zijn geïntroduceerd, wordt die techniek ook in stelling gebracht tegen andere ziektes. Zo denkt BioNTech, die met Pfizer een coronavaccin heeft ontwikkeld, dat het mogelijk is dat RNA-vaccins werkzaam zouden kunnen zijn tegen de malariaparasiet. Het bedrijf hoopt eind dit jaar een malariavaccin te kunnen testen op mensen. Lees verder
DeepMind maakt structuren 20 000 eiwitten openbaar
De eiwitstructuur zegt veel over zijn functie
Het Britse bedrijf DeepMind heeft het zelflerend ki-systeem AlphaFold ontwikkeld waarmee vrij nauwkeurig en vooral snel de structuur van eiwitten kan worden berekend. Hoewel de broncode van het systeem openbaar is gemaakt deed het bedrijf nogal schimmig over AlphaFold. Nu heeft DeepMind de structuur van 20 000 eiwitten openbaar gemaakt voor wetenschappers. Lees verder
Celdeling afhankelijk van ‘omarming’ van enzymen
Het enzym separase wordt streng bewaakt om te voorkomen dat dat enzym, belangrijk bij celdeling, ontijdig actief wordt. Hier twee ‘bewakers’: securine en het CDK 1-complex (afb: Nature)
Celdeling is een ingrijpend proces dat wordt gestuurd door een aantal enzymen, waarvan separase en cyclineafhankelijke kinase de ‘dirigenten’ zijn. Nieuw onderzoek onder leiding van Jun Yu van de universiteit van Genève heeft inzicht gegeven in de werking van die ‘orkestratie’. Beide ‘dirigenten’ zijn inactief zolang ze elkaar omarmen. Ik moet wel zeggen dat dit stukje alleen voor fijnproevers is. Het vertelt niks over kanker of CRISPR, maar wel veel over het ‘vernuft’ van het leven… Lees verder
DNA-constructen vangen virussen weg
De virusvallen van een DNA-constructie (afb: TUM/Dietz)
Er zijn bepaalde afweercellen die ontploffen om ziekteverwekkers zoals virussen het werken onmogelijk te maken door ze in te kapselen. Nu blijken onderzoekers met DNA een constructie gebouwd te hebben die min of meer dezelfde strategie hanteert om virussen weg te vangen. Lees verder
Vreemde stukjes DNA in de blub gevonden. We noemen ze Borgen
Zo zouden bacteriën en archaea kunnen zijn ontstaan uit de laatste gemeenschappelijke voorouder LUCA
Jill Banfield van de uiversiteit van Californië in Berkeley vond in haar achtertuin micro-organismen met vreemde stukjes DNA die van verschillende organismen afkomstig leken. Haar zoon stelde voor die stukjes Borgen te noemen, naar de mensmachines of machinemensen uit Star Trek. Was het viraal DNA of van een vreemde bacterie. Misschien was het wel DNA dat buiten de cellen rondzwierf? Lees verder
Zelflerende systemen kunnen de structuur van eiwitten bepalen
Schermafdruk van DeepMind-stek