Fagocyten helpen bij het weer aangroeien van afgeworpen staart

Staart Uromastyx hardwickii

Staart van een hagedis (Uromastyx hardwickii). Bij gevaar kunnen hagedissen hun staart loslaten die later weer aangroeit maar vaak minder groot wordt (afb: WikiMedia Commons)

Het blijkt dat afweercellen in hagedissen – fagocyten, die normaal (tenminste in mensen) de rommel opruimen – helpen bij het weer aangroeien van afgerukte of zelfopgegeven (met name de staart; autotomie) lichaamsdelen. De onderzoekers hopen en denken dat hun ontdekking van belang is voor het kweken van nieuw weefsel en voor regeneratieve geneeskunde, dat nastreeft wat de hagedissen van nature kunnen. Lees verder

Ontdekt hoe T-cellen moordenaars worden

Susana Minguet Freiburg)

Susana Minguet (afb: beeld uit filmpje univ. van Freiburg)

Onderzoeksters van, onder meer, de universiteit van Freiburg (D) rond Susana Minguet zouden ontdekt hebben hoe een bepaald type afweercellen, de T-cellen, wordt aangezet tot het doden van indringers en in het ongerede geraakte cellen (zoals tumorcellen). Daarbij zou een bepaald deel van een receptor op de T-cellen, het zogeheten RK-motief, een doorslaggevende rol spelen. Lees verder

MutS en MutL laten fouten bij replicatie DNA direct repareren

DNA-replicatie

De replicatie: de leidende (onder) en de volgende streng (boven) worden op een andere wijze verdubbeld (afb: Wiki Commons)

Onderzoeksters van de universiteit van Noord-Carolina hebben het gedrag van twee eiwitten geïdentificeerd, MutL en MutS (een variatie kennelijk op Jut en Jul), die bij de celdeling in de gaten houden of de replicatie van DNA wel goed gaat. Als ze fouten constateren dan vormen ze ter plekke een ‘stijve’ structuur en roepen andere eiwitten te hulp om de schade te herstellen. Lees verder

Mini-Cas ontdekt om genoom te bewerken

Megafaag met eigen Cas-eiwit

De megeafaag (rood) spuit zijn eigen genoom in een bacterie plus CasΦ om concurrente fagen (blauw) de pas af te snijden. Het bacteriegenoom is paars (afb: Basem Al-Shayeb en Patrick Pausch)

Een van de problemen die bestaan bij de CRISPR-methode om een genoom te bewerken is het bewerkingsgereed-schap in de celkern te krijgen. Dan is het handig als dat gereedschap niet al te groot is. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in Berkeley hebben in een bacteriofaag (een virus dat het op bacteriën heeft voorzien) een uiterst compact Cas-eiwit gevonden dat nauwkeurig (maar waar hebben we dat meer gehoord?) de dubbele streng van het DNA doorknipt: CasΦ. Lees verder

En weer is CRISPR nauwkeuriger gemaakt, althans A3G

Basebewerker A3G

Waarom alleen de tweede C moet worden vervangen door T is (mij) niet duidelijk (afb: Riceuniversiteit)

Ik wil niet veel zeggen, maar het lijkt er op dat allerwegen wordt geprobeerd de CRISPR-methode om het genoom te bewerken nauwkeuriger te maken. Ik ben de tel van de verhalen over een ‘nog nauwkeuriger CRISPR’ inmiddels al kwijt. Nu meldden onderzoeksters van de Riceuniversiteit rond Xue Sherry Gao in de VS dat hun basebewerker A3G die zich louter richt op de C (cytosine) in het DNA met extra cytosines (‘omstanders’) minder ongewenst knip-en-plakwerk verricht. Die zou, in sommige gevallen, ruim 6000 keer (!) beter scoren dan de basebewerker BE4max, die op het ogenblik het neusje van de zalm schijnt te zijn. Lees verder

Onnatuurlijk RNA vergroot eiwitsynthese

b-RNA met zwavel

In de fosfaatgroep is zuurstof (O) vervangen door zwavel (S) (afb: univ. van Nagoya)

Boodschapper-RNA bevat de code voor de productie van eiwitten. Die zouden zelf dus ook al ‘medicijnen’ ingezet kunnen worden, maar die blijken niet efficiënt genoeg. Nu hebben onderzoekers in Japan b-RNA gesynthetiseerd waarbij een zuurstofatomen zijn vervangen door zwavelatomen. Die schijnen wonderwel (?) goed te werken. Lees verder

Eerste volledige basevolgorde van het menselijke X-chromosoom

X- en Y-chromosoom

Het X-chromosoom naast het minuscule Y-chromosoom

Als je dacht dat het menselijk genoom in zijn geheel al in 2000 was uitgelezen, dan heb je het mis. Het ging om een ruwe schets. Er zijn nog steeds grote stukken in het DNA waarvan de precieze basevolgorde onbekend is. Nu hebben onderzoekers naar eigen zeggen voor het eerst de volledige sequentie van het menselijke X-chromosoom uitgelezen, dat bestaat uit zo’n 153 miljoen baseparen (DNA-letters, maar dan gepaard). Van telomeer (het beschermende (?) uiteinde van een chromosoom) tot telomeer, zogezegd. Daarbij gebruikten de onderzoekers drie sequentietechnieken, waaronder de nanoporietechniek. Lees verder

Repareren fout RNA lijkt erfelijke ziekte te kunnen genezen

Structuur van MeCP2

De structuur van MeCP2

Door boodschapper-RNA voor het eiwit MeCP2 te restaureren lijkt de vrij zeldzame erfelijke ziekte het syndroom van Rett te kunnen worden genezen in muisjes met een soortgelijke ziekte. Dat klinkt me vreemd in de oren want hoe zit het dan met het bijbehorende gen?
Lees verder

Aan/uit-knop gevonden voor bewerking RNA met CRISPR

Cas13

RNA-bewerker Cas13. Ook bij bewerking RNA wordt een gids-RNA  (r) gebruikt om de RNA-schaar naar de juiste plaats te dirigeren (afb: zlab.bio)

Onderzoekers van, onder meer, de Cornelluniversiteit hebben in de heel ordinaire bodembacterie Listeria het eiwit AcrVIA1 gevonden dat als een aan/uit-knop kan dienen voor de CRISPR-bewerking van RNA. Sommige virussen, zoals het roemruchte coronavirus, hebben hun genetische informatie opgeslagen in de vorm van RNA. Die nieuw gevonden ‘knop’ zou, denken de onderzoekers, goede diensten kunnen bewijzen bij de zoektocht naar middelen om het coronavirus onschadelijk te maken. Lees verder

CRISPR weer eens veiliger gemaakt (?)

CRISPR-Cas9 met gids-RNA en doel-DNA

Het Cas9-complex (blauw) ‘omarmt’ het gids-RNA (geel) en doel-DNA (rood) (afb: Bang Wong)

Ik heb het idee dat het met de CRISPR-methode niet helemaal lekker loopt. Toen deze bacteriële truc een aantal jaren geleden ontdekt werd, was er alom hoerageroep: nu kunnen we eindelijk heel nauwkeurig het genoom bewerken. Dat bleek niet zo te zijn. Het gebeurde vaak dat er op onvermoede en onbeoogde plaatsen aan het DNA werd gesleuteld door de knipenzymen. Er zijn inmiddels verbeteringen voorgesteld en nu komen Chinese onderzoekers onder aanvoering van Feng Gu van de universiteit van Wenzhou met weer een manier om CRISPR veiliger (betrouwbaarder) te maken. Lees verder