Onderzoekers van het Amerikaanse Salkinstituut zouden uit stamcellen insulinecellen hebben gemaakt die niet niet door het afweersysteem worden aangevallen en vernietigd. Die transplanteerbare cellen kunnen wellicht een uitkomst zijn voor mensen die suikerziekte type 1 hebben. Het bleek dat die tegen het afweersysteem afgeschermde cel’eilandjes‘ in staat waren bij suikermuisjes de glucosespiegel effectief te regelen.
“De meeste type 1-patiënten zijn kinderen en tieners”, zegt Ronald Evans. “Dit is een soort ziekte die lastig in de hand te houden is met medicijnen. We hopen dat regeneratieve geneeskunde in combinatie met afweerafscherming het echte verschil kan maken door de beschadigde cellen te vervangen door in het lab gemaakte eilandjesachtige celstructuren die normale hoeveelheden insuline naar behoefte produceren.”
Al tientallen jaren wordt er naar oplossingen gezocht voor diabetici. Deze ontwikkeling gaat daar een beetje op lijken, maar zal nog terdege aan de ’tand’ gevoeld moeten worden.
In een eerder onderzoek hadden Evans en de zijnen betacelachtige structuren gemaakt uitgaande van stamcellen, maar die bleken geen insuline te produceren in reactie op de glucosespiegel. Het bleek dat die wat ‘minvermogend’ waren. De onderzoekers ontdekten dat het omzetten van een enkele ‘schakelaar’, het ERR-gamma-gen, het vermogen op het juiste niveau bracht. “Deze cellen zijn gezond en robuust en ze produceren als de glucosespiegel te hoog is”, zegt medeonderzoeker Michael Downes.

Lastig

Een lastig deel van het onderzoek was het creëren van een ruimtelijke cellenstructuur die lijkt op de eilandjes van Langerhans in de alvleesklier. De onderzoekers ontdekten ook dat het eiwit WNT4 in staat is om de rijping onder invloed van ERR-gamma op gang te brengen. De achtereenvolgende stappen leidden tot die eilandjesachtige organoïden.

De andere lastige kluif was te voorkomen dat het afweersysteem de ‘eilandjes’ zou aanvallen en vernietigen. Het bleek al eerder uit kankeronderzoek dat het controleposteiwit PD-L1 voorkomt dat het afweersysteem in actie komt. Medeonderzoeker Eiji Yoshihara ontwikkelde een methode om om PD-L1 in de eilandjes te krijgen met behulp van het eiwit interferon-gamma. Als resultaat bleken die ‘onaantastbare eilandjes’ suikermuisjes een gezonde glucosebeheersing te geven.
Downes: “Dit is voor het eerst dat is aangetoond dat je die ‘eilandjes’ kan afschermen tegen het afweersysteem zonder genetisch manipulatie. Als we dit tot een therapie kunnen ontwikkelen, dan hoeven patiënten niet langer afweeronderdrukkende medicijnen te nemen.” Downes heeft het er dan over implantatie van insulineproducerende structuren en niet over de ‘insulinespuit’.
Nu zal moeten worden aangetoond dat die gekweekte ‘eilandjes’ ook langere tijd en veilig in muisjes functioneren alvorens de ‘eilandjes’ op mensen uit te proberen in klinische proeven. Het begin van het einde van de insulinespuit voor diabetici?

Bron: EurekAlert