Reageerbuisembryo’s steeds vaker en uitgebreider genetisch getest

Een eicel wordt bevrucht

Reageerbuisbevruchting

Je zou, heel vilein, bijna zeggen: de gelegenheid maakt de dief. Als je dan toch besloten hebt tot reageerbuisbevruchting dan wil je natuurlijk ook dat er even gekeken wordt of het reageerbuisembryo genetisch niets mankeert. Sommige zaken zoals het Downsyndroom zijn redelijk eenvoudig te detecteren, maar volgens Nature gaat die praktijk steeds verder. Er zijn bedrijven die reageerbuisembryo’s genetisch uitgebreid testen en daar zouden zowel genetici als ethici grote vragen bij zo niet bezwaren tegen hebben. De beweringen van die bedrijven zouden te weinig wetenschappelijk onderbouwd zijn om in de praktijk te gebruiken, vinden die wetenschappers. Lees verder

Helpt een afweersysteem op een chip onze kennis vergroten?

Lymfeknoop

Lymfeknoop vaak, ten onrechte, ook lymfeklier genoemd (afb: voedingengezondheid.nl)

Het vervelende van wetenschappelijk werk is dat je constant geconfronteerd wordt met je onkunde en onwetendheid. Hoe langer je met een onderwerp bezig bent hoe meer gaten je in je kennis ontdekt. Alle organismen hebben een vorm van afweer om zich te verdedigen tegen de ‘boze krachten’ van deze wereld, maar hoewel wetenschappers een aardig idee hebben van het menselijke (en ander zoogdierlijke) afweersysteem, het is nog steeds duister hoe dat precies werkt. Nu hebben onderzoekers het afweersysteem op een chip gezet (feitelijke zijn het onderdelen van lymfeklieren) om dat systeem beter te leren kennen. Lees verder

Rangeerterrein voor eiwitten gemaakt (?)

Eiwitrangeersysteem

Het eiwitrangeersysteem (afb: Science)

Als een rangeerterrein voor treinen hebben onderzoekers in Japan iets dergelijks gemaakt waarbij DNA fungeert als spoor om met eiwitten (de treinen) ladingen naar verschillende locaties te vervoeren. Het lijkt speelgoed voor wetenschappers maar dient vooral om beter te begrijpen hoe alles in die volslagen chaotische cel (althans zo ziet die er voor ons uit) in zijn werk gaat, maar kan ook dienen om bepaalde stoffen op bepaalde plaatsen in het organisme (lichaam) af te leveren, denken de onderzoekers. Lees verder

Kan de witte neushoorn voor uitsterven behoed worden?

noordelijke witte neushoorn

Nieuwe noordelijke witte neushoorns fokken is nog niet zo makkelijk. Links het achterste van de neushoorn (afb: Biorescue)

Hebben we net mogen melden dat terzakekundigen het een-op-een ‘heroprichten’ van uitgestorven dieren beter maar kunnen vergeten of we krijgen het volgende herstelprogramma voorgeschoteld: het voorkomen van het uitsterven van de (noordelijke) witte neushoorn. Het verschil is natuurlijk dat daarvan nog twee vrouwelijke exemplaren in leven zijn.  Uit de huidcellen van een reeds overleden exemplaar zouden stamcellen zijn gekweekt. Daaruit zouden eicellen kunnen worden gemaakt om de witte neushoorn voor uitsterving te behoeden. Lees verder

“Vergeet die mammoet nou maar”

De kersteilandrat

De kersteilandrat (afb: WikiMedia Commons)

Dinosauriërs stierven 65 miljoen jaar geleden uit, mammoets 4000 jaar geleden. Al jaren wordt er gezeurd

over het ‘heroprichten’ van de mammoet met DNA dat is aangetroffen bij mammoetresten. Olifanten zouden moeten fungeren als draagmoeders. Onderzoekers (paleogenetici) stellen nu dat we dat maar moeten vergeten. En niet alleen de ‘heroprichting’ van de mammoet maar ook van andere uitgestorven dieren. Lees verder

Synthetisch b-RNA lijkt effectiever in de eiwitproductie

Nieuw DNA-alfabet

Al eerder is er met vreemde ‘letters’ (in DNA) geëxperimenteerd. De onnatuurlijk basen X en Y uit dit voorbeeld coderen voor onnatuurlijke aminozuren PrK en PaZF (afb: Nature)

Onderzoeksters van de universiteit van Keulen hebben boodschapper-RNA gesynthetiseerd waarmee cellen efficiënter eiwitten zouden kunnen produceren. Ze denken dat daar wel emplooi voor zal zijn, zowel in het onderzoek als in klinisch gebruik. Lees verder

Voor het eerst betacellen voor (falende) alvleesklier gekweekt

Gekweekte eilandjes van Langerhans

Gekweekt eilandje van Langerhans. De insulineproducerende cellen zijn rood, de groene produceren glucagon, de ’tegenpool’ van insuline (afb: univ. van Helsinki)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Helsinki zouden voor het eerst uit stamcellen volledig functionale betacellen hebben gekweekt, die normaal gesproken suikersregulerend insuline aanmaken in de alvleesklier. Lees verder

Genoombewerking zou veiliger zijn met aangepaste genschaar

Stabilisatievinger Cas9

Het gids-RNA (paars) past niet helemaal op de DNA-sequentie (groen en rood). Een ‘vinger’ (blauw) op Cas9 zorgt er voor dat het DNA stabiliseert en de genschaar toch gaat knippen. (afb: Bravo/univ. van Texas)

Het eiwit Cas9 wordt ook wel genschaar genoemd. Het is een belangrijk instrument in de CRISPR-techniek om DNA te bewerken. Hoewel CRISPR/Cas9 volop in het lab wordt gebruikt om DNA en ook RNA te veranderen, zou die aanpak nog niet veilig (betrouwbaar) genoeg zijn om bij mensen te worden toegepast. In de loop der jaren is al verschillende malen gesleuteld aan het systeem om het veiliger te maken. Dit keer is de genschaar Cas9 aangepast. De onderzoekers stellen dat daardoor de kans dat er iets verandert op een andere dan de boogde plaats met een factor van tenminste duizend zou zijn verkleind. Lees verder

Geïmplanteerde interleukine’fabriek’ elimineert kanker in muisjes

Nash en Veiseh met 'medijnfabriekjes'

Nash (l) en Veiseh tonen de ‘medicijnfabriekjes’ (afb: Rice)

Verreweg de meeste muisjes met vergevorderde eierstok- en darmkanker zouden na implantatie van een, speldenknop-grote, interleukine’-fabriek’ in zes dagen van de kanker zijn bevrijd. De onderzoekers van, onder meer, de Amerikaanse Rice-universiteit denken dat de aanpak rijp is om beproefd te worden op menselijke patiënten. Lees verder

CRISPR-behandeling via inspuiting lijkt succesvol, maar…

Transthyretine

De structuur van transthyretine (afb: WikiMedia Commons)

Het zou voor het eerst zijn dat via inspuiting van het CRISPR-materiaal een gen vrijwel geheel (93%) is stilgelegd. Dat effect zou bij de zes proefpersonen zeker een jaar hebben voortgeduurd. Voorlopig ziet het er niet naar uit dat de zes met een gemuteerd TTR-gen, die daardoor de gevaarlijke zenuwziekte TTR-amyloïdose kunnen krijgen, er qua gezondheid op vooruit zijn gegaan. Dan is het natuurlijk de vraag of die aanpak succesvol is geweest… Toch noemt Terence Flotte van de universiteit van Massachusetts, die niet bij het onderzoek betrokken is geweest, de proef ‘succesvol’. “Die demonstreert de grote klinische mogelijkheden van dit platform.”
Lees verder