Helpt HA15 (zie plaatje) ons af van corona en kankers? (afb: medchemexpress.com)
Het lijkt haast onmogelijk, en misschien is het dat ook wel, maar een onderzoekster van een toch niet misselijke universiteit (die van Zuid-Californië) zou, met hulp van collega’s, een middel hebben gevonden dat zowel het coronavirus onschadelijk zou maken als werkzaam zou zijn tegen veel kankers, terwijl die ziektes ogenschijnlijk weinig met elkaar overeenkomstig hebben (behalve het misbruik van DNA). Lees verder
Danny Incarnato (afb: univ van Groningen)
Een mens heeft zo’n 20 000 genen, maar maakt minstens tien keer meer RNA-moleculen aan die niet betrokken zijn bij de eiwitproductie, zogeheten niet-coderede RNA’s. Die kunnen elk nog verschillende vormen aannemen. Danny Incarnato, moleculair geneticus van de universiteit van Groningen en Robert Spitalefrom van de universiteit van Californië in Irvine beschrijven in Nature manieren om iets met de ongebruikte mogelijkheden van die biomoleculen te doen. Lees verder
RNA-splitsing. De term splitsing (Engels splicing) is afkomstig van het splitsen van touw (om er een stuk aan te breien) (afb: WikiMedia Commons)
Onderzoekers hebben een truc bedacht om cellen zover te krijgen dat ze eiwitten met ‘geninstructies’ binnen laten via een normaal, natuurlijk proces. Daardoor maken die cellen eiwitten aan die de cel zelf niet aanmaakt door een genetische afwijking. Daarmee zou een nieuwe methode ontwikkeld zijn om genetische ziektes te lijf te gaan met gentherapieën. De onderzoekers denken dan aan ziektes als Alzheimer, sommige vormen van kanker en blindheid. Lees verder
Het ribosoom
Links- en rechtsdraaiend hebben we wel eens langs horen komen in reclames, maar de meeste mensen zullen geen idee hebben wat daarmee bedoeld wordt. Het leven is op moleculair niveau nogal zuinig geweest met het gebruik van stoffen. Zo gebruikt het leven maar twintig aminozuren om eiwitten te bouwen uit een veelheid van aminozuren en gebruikt alleen maar linksdraaiende moleculen. Hoe dat komt is niet duidelijk, maar nu willen Chinese onderzoekers een gespiegeld leven creëren: rechtsdraaiend als de natuur linksdraaiend gebruikt. Ze denken dat dat wel eens handig zou kunnen zijn voor geneesmiddelen, want de natuur kent die spiegelvormen niet en zal ze ook niet afbreken, is de gedachte. Zijn ze dan nog wel werkzaam, vraag ik mij dan af… Lees verder
Met CellREADR verlichte remcellen in menselijk hersenweefsel (afb: Duke/Southwell)
Onderzoekers van onder meer de Dukeuniversiteit hebben een maatsysteem ontwikkeld waarbij met hulp van RNA-moleculen cellen bewerkt kunnen worden en hersencircuits kunnen worden ‘verlicht’. Met het CellREADR-systeem kun je aan cellen eiwitten toevoegen (???; as). Het systeem is gebaseerd op een enzym dat in elke dierencel te vinden is. Je zou er ‘ingewikkelde ziektes’ mee kunnen behandelen als schizofrenie en kanker (altijd weer kanker). Lees verder
In feite worden er stukken uit het virus-genoom geknipt (afb: EBT)
In de VS staat een klinische proef op de rol met een methode om het hiv-genoom aan stukken te knippen en zo patiënten definitief te verlossen van dat virus. De methode, EBT-101 gedoopt, is mede ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Excision Biotherapeutices. Lees verder
Het ribosoom
Onderzoekers van de universiteit van Kyoto (Jap) hebben het voor elkaar gekregen om ribosomen van E. coli-bacteriën zich buiten een cel te laten reproduceren. Dat zou een van de grootste uitdagingen zijn geweest voor synthetisch biologen. Dat zou wetenschappers meer inzicht kunnen geven over hoe het leven ooit begonnen is, maar ook meer kunnen onthullen over hoe ribosomen, waar eiwitten in een cel worden aangemaakt, soms de fout in kunnen gaan. Ook zou de ontwikkeling de functionele synthetische cel dichterbij kunnen brengen. Overigens is deze bijdrage nog niet beoordeeld, maar vast verschenen in biorxiv. Twee onderzoekers hebben maar vast een patent op de ontwikkeling aangevraagd. Lees verder
De genexpressie van twaalf genen van een cel. Plaatje uit Nature waar ik weinig chocola van kan maken (verschoning; as) (afb: Nature)
Het zal wel komen doordat er een probleem wordt gezien, waar dan verschillende oplossingen voor worden gevonden. Als je wilt weten of welke genen actief zijn in een cel dan hoef je ‘alleen maar’ de boodschapper-RNA’s in een cel uit te lezen. Het vervelende is dat dat ook meteen het einde van die cel is. Een paar dagen geleden werd daarvoor een vernuftige oplossing voor bedacht en nu wordt er weer een gepresenteerd waarbij een speciale atoomkrachtmicroscoop bij wordt gebruikt. Lees verder
Darmbacterie Escherichia coli (E. coli)
Als je wilt weten welke genen actief zijn in een cel dan moet je het RNA daarvan verzamelen en uitzoeken welke RNA-molecuul overeenkomt met welk gen. Daarmee doodt je de cel. Nu lijkt het er op dat die genexpressie ook gemeten kan worden met een door onderzoekers van bacteriën geleende ‘recorder’, zonder dat je daarvoor de cellen hoeft te vernietigen. Voorlopig werkt dat alleen nog maar met bacteriecellen, maar het is de bedoeling die techniek ook geschikt te maken voor zoogdiercellen. Lees verder
Citroenzuur- of Krebscyclus (afb: WikiMedia Commons)
Er is al een hoop gespeculeerd over hoe het leven op aarde is ontstaan, maar de meeste hypotheses gaan toch uit van de ontwikkeling van genetische code als beginpunt van het ontstaan van leven. Daarbij heeft de theorie van de RNA-wereld waarschijnlijk momenteel de meeste aanhangers. Volgens de Britse biochemicus Nick Lane van het Universiteitscollege in Londen is het waarschijnlijk anders gegaan. In heetwaterspuiters in de diepe oceanen zou zich eerst een soort stofwisseling hebben ontwikkeld voordat er sprake zou zijn geweest van genetische informatie. De vraag is natuurlijk of je dat leven kunt noemen. Hoe zou zo’n pre-genetisch systeem zich hebben voortgeplant (denk ik dan als absolute leek op dit terrein) of is dat een erg domme vraag? Lees verder