Immunotherapie CAR-T werkt beter met andere ‘hengel’

Verbeterde CAR-T-therapie

Tot nu wordt bij de CAR-T-therapie allen de zeta-keten (blauw) gebruikt. De delat-keten (roze) werkt uiteindelijk effectiever (afb: Susana Minguet et.al/Nature)

CAR staat voor chimere antigeenreceptor en de T voor de afweercellen (T-cellen) die een soort ‘hengel’ (=receptor) mee krijgen die heel specifiek kankercellen herkent. Die ontmoeting betekent dan de dood voor de kankercel. De CAR-T-therapie werkt goed, maar de aldus veranderde T-cellen al vrij snel aan het eind van hun latijn. Onderzoekers hebben nu geconstateerd dat een andere ‘hengel’ rustiger maar ook langer (en dus effectiever) werkt.
Lees verder

Formaldehyde zou de genactiviteit veranderen

spaanplaat

Formaldehyde wordt onder veel gebruikt bij de productie van spaanplaat (afb: WikiMedia Commons)

Formaldehyde, ‘verwant’ aan mierenzuur,  is een vrij algemeen gebruikte stof. Het lijkt er nu op dat die verbinding de activiteit van onze genen kan veranderen. Lees verder

Receptoren op T-cellen zouden hun bestemming bepalen

T-celreceptoren

Receptoren op T-cellen zouden hun functie in het afweersysteem bepalen (afb: Daniel Chen et. al/Cell)

Tot nu toe zou niet bekend zijn geweest hoe het komt dat de befaamde T-cellen, de ‘soldaten’ van het afweersysteem, ‘weten’ wat voor een rol ze moeten spelen; of ze bijvoorbeeld een dodercel of een geheugenvel worden. Nu denken onderzoekers erachter te zijn hoe dat komt. Dat komt door de serie receptoren op de T-cellen die al vroeg in het leven de  functie van de T-cel bepalen. Lees verder

Gliacellen omzetten in neuronen na beroerte helpt herstel

Omzetten gliacellen in neuronen na beroerte

Gliacellen omzetten in neuronen met invoeging NeuroD1-gen na een beroerte bleek bij de behandelde muisjes de schade te beperken (afb: Kinichi Nakashima et. al/PNAS)


Muisjes met een beroerteachtig beschadiging van de hersentjes herstelden beter dan onbehandelde diertjes na een omzetting van gliacellen, een soort afweercellen in de hersens, in neuronen. Lees verder

Risicoschattingen polygenetische risico’s zitten er meestal naast

Kransslagaders

Kransslagaders (afb: WikiMedia Commons)

Er wordt nogal een gesteld, vooral door bedrijven die daar geld mee verdienen, dat het aan je genen kunt zien welke risico’s je hebt op het krijgen van een of andere genetische ziektes. De resultaten schijnen nogal vies tegen te vallen. Onderzoekers bekeken de resultaten bij bijna vierduizend onderzochte gevallen van 926 polygene (ziekmakende mutaties op meer genen) risico’s op het krijgen van 310 ziektes. Slechts 11% van de personen waarbij die risico’s gevonden waren kregen de bijbehorende ziekte ook. Ook werd 5% van de mensen die die mutaties op meer genen niet hadden positief getest (dus vatbaar te zijn voor).
Meestal zijn er veel meer mensen die die genetische eigenschappen niet hebben waardoor je meer vals positieve dan werkelijk positieve voorspellingen krijgt. Over geldt dit verhaal niet voor tests op ziekmakende mutaties op een gen Lees verder

Een aap leefde meer dan twee jaar met varkensnieren

Java-aap

Een Java-aap (Macaca fascicularis) (afb: WikiMedia Commons)

Met nieren van een genetisch bewerkt varken een makaak ruim twee jaar geleefd. Dat is een van de langst durende overlevingstijden van transplantatie van een orgaan van een andere diersoort (een xenotranplantatie). Het idee is om uiteindelijk varkens als donoren voor falende organen van mensen te kweken. Voorlopig ligt dat nog niet in de rede. Lees verder

Met een stukje DNA kun je de richting van de celrijping sturen

iSN04-aptameer stuurt celdifferentiëring

Het stukje DNA (iSN04) dat bindt aan het eiwit nucleoline blijkt de richting van de differentiëring van stamcellen te kunnen sturen (afb: Takaya et. al.)

In dit blog wordt altijd vrij losjes gesproken over het differentiëren (rijpen) van stamcellen. Dat is een proces waarin cellen zich omvormen tot gespecialiseerde cellen zoals spier- of hartcellen. Kennelijk valt die rijping enigszins te sturen, maar het stuur werkt niet perfect (verre van dat). Nu hebben onderzoekers in Japan met een stukje DNA (iSN04 genaamd), een aptameer noemen onderzoekers dat, van stamcellen van muizen hartcellen (uiteraard ook van muizen) gebruikt om dat proces te vergemakkelijken. Lees verder

CRISPR-methode gebruikt om kippen resistenter te maken tegen vogelgriep

Kippen buitenVogelgriep heerst weer eens en dat kost veel vogellevens. Onderzoekers hebben geprobeerd met behulp van de CRISPR-methode kippen resistent voor vogelgriep te maken, maar dat lijkt niet helemaal gelukt te zijn.  Die methode heeft zo haar beperkingen, blijkt maar weer eens, al lijkt het vooral de razendsnelle genetische veranderingen die virussen ondergaan die hun bestrijding moeilijk maakt. Lees verder

Zijn ringvormige RNA’s in vaccins beter en veelzijdiger dan rechtlijnige?

ringRNA tegen corona

In maart 2022 wisten Chinese onderzoekers een ringRNA te synthetiseren tegen het coronavirus (afb: univ. van Peking/ Wensheng Wei et. al)

RNA-vaccins hebben furore gemaakt als bestrijders van de coronaziekte (dat heeft ook  al een Nobelprijs opgeleverd), maar het probleem is dat die RNA-moleculen maar kort leven. Binnen een paar uur knabbelen enzymen die enkelstrengige moleculen aan stukken en functioneren ze niet meer. Zouden ringvormige RNA-moleculen niet een oplossing kunnen zijn voor dat (relatieve) tekort? Daar zitten geen eindjes aan waar die enzymen hun tanden in kunnen zetten? In theorie wel, maar vooralsnog moeten die ringRNA’s zich eerst maar bewijzen. Lees verder

CAR-T-celtherapie ‘strijdbaarder’ gemaakt

leukemie

Bloedcellen worden in het beenmerg aangemaakt. Links gezond merg, rechts is te zien dat bijna alle gezonde cellen zijn verdwenen en vervangen door kankercellen (paars).

Lijkt het maar zo of is het echt zo? De laatste tijd kom ik herhaal-delijk berichten tegen waarbij gesleuteld wordt aan de effectiviteit van de CAR-T-celtherapie, een immuuntherapie. Nu hebben onderzoekers het voor elkaar gekregen dat de veranderde T-cellen, die CAR-T-cellen (dus), langer in leven blijven om hun heilzame (maar dodelijke) werking tegen kankercellen langer voort te kunnen zetten. Dat deden ze door bij die CAR-T-cellen een bepaald stofwisselingsmechanisme af te remmen (waar ook kankercellen gebruik van maken). Bovendien ontstonden er geheugen-T-cellen die terugval effectief kan bestrijden. Lees verder