Mitochondriaal DNA kan in kern-DNA terechtkomen

Mitochondriën

Mitochondriën

De mitochondriën zijn de krachtcentrales van de cel. Heel bijzonder is dat ze een eigen DNA(tje) hebben. Het lijkt er op dat dat mitochondriale DNA soms verhuist naar het DNA in de celkern.  Het is onduidelijk hoe dat komt, maar natuurlijk wordt er dan meteen naar de evolutie verwezen en ook maar weer eens naar kanker. Lees verder

RNA-gereedschap kan bepaalde cellen bewerken e.a.z.

Verlichte remcellen in menselijk hersenweefsel

Met CellREADR verlichte remcellen in menselijk hersenweefsel (afb: Duke/Southwell)

Onderzoekers van onder meer de Dukeuniversiteit hebben een maatsysteem ontwikkeld waarbij met hulp van RNA-moleculen cellen bewerkt kunnen worden en hersencircuits kunnen worden ‘verlicht’. Met het CellREADR-systeem kun je aan cellen eiwitten toevoegen (???; as). Het systeem is gebaseerd op een enzym dat in elke dierencel te vinden is. Je zou er ‘ingewikkelde ziektes’ mee kunnen behandelen als schizofrenie en kanker (altijd weer kanker). Lees verder

CRISPR-behandeling kan het genoom beschadigen

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Toen CRISPR ontdekt werd bij bacteriën, die bij die organismen dient als afweer, werden al snel weidse vergezichten geschetst van een (mensen)wereld vrij van genetische afwijkingen. Dat de CRISPR-methode geen probleemloos terrein is, werd al snel bekend. De methode ‘repareert’ het genoom ook nogal eens op de verkeerde, onbedoelde plaatsen. Nu stellen onderzoekers in Israël dat de stabiliteit van chromosomen wel eens zou kunnen worden aangetast door een CRISPR-ingreep. Lees verder

T-cellen in opleiding in de zwezerik

Zwezerik

In de zwezerik (thymus) leren T-cellen onderscheid te maken tussen eigen en niet-eigen. Op de foto een zwezerik van een mens (afb: WikiMedia Commons)

Het afweersysteem is een prachtig systeem, ik kan het niet vaak genoeg zeggen. Grofweg kun je zeggen dat we een aangeboren afweersysteem hebben en een aangeleerd. Nu blijkt dat T-cellen, de frontstrijders van het afweersysteem, eerst naar school gaan in de zwezerik om daar te leren wat eigen en niet-eigen is, zodat ze niet het eigene aanvallen. Lees verder

Methode ontdekt om mutaties in ’troep’-DNA te koppelen aan kanker

Niet-coderend DNA

Niet-coderend DNA is niet bepaald nutteloos

Het lijkt er op dat wat ooit troep-DNA is genoemd niet alleen geen waardeloze rommel is, maar wel degelijk effect heeft op dat deel van DNA dat wel functioneel zou zijn, de genen. Mutaties in dat wat tegenwoordig het niet-coderende deel van DNA wordt genoemd kunnen dan ook invloed hebben op de activiteit van genen en vooral de relatie met ziektes als kanker, maar hoe was een groot vraagteken. Nu schijnen onderzoekers daarover iets meer aan de weet te zijn gekomen en dan preluderen ze maar meteen op nieuwe behandelwijzen, maar dat lijkt me wat al te voorbarig. Lees verder

Hoe de cel van zijn RNA-troep afkomt

RNA-kwaliteitscontrole

Een tipje van de sluier over de RNA-kwaliteitscontrole is nu opgelicht (afb: MSK-instituut)

In een cel is de opbouw van de juiste, vaak ingewikkelde moleculen wezenlijk, maar ook de afbraak van de moleculen die niet aan de standaards voldoen of op een andere manier in het ongerede zijn geraakt of niet meer nodig zijn. Onderzoekers hebben iets meer inzicht gekregen hoe de cel de boel bij RNA-moleculen op orde houdt. Lees verder

Een ‘vermenselijkt’ virus als kankerdoder (?)

Het genetisch veranderde pokkenvirus zou alleen kankercellen doden en het afweersysteem activeren. Het menselijk gen hNIS codeert voor een ionkanaal waardoor kankercellen zouden kunnen worden bestookt met radioactieve jodium- rheniumisotopen (afb: Imugene)

Het Australische bedrijf Imugene is gestart met klinische proeven met een genetisch veranderd pokkenvirus (Vaccinia), aangeduid met CF33-hNIS, bij kankerpatiënten met tripelnegatieve borstkanker met uitzaaiingen. Dat virus is genetisch zo veranderd dat het een menselijk gen bevat waardoor het gemodificeerde virus een ‘kankerdoder’ wordt (moet worden). De proefpersonen hebben gemeen dat eerdere behandelingen geen effect meer hadden op de ziekte. Lees verder

Delende cellen lozen hun afval

celdeling

Bij het begin van het delingsproces lijken cellen eerst hun afval te lozen (afb: MIT)

Het lijkt er op dat cellen die zich gaan delen eerst hun afval lozen om de dochtercellen een schone start te geven. De onderzoekers kwamen daar achter door gebruik te maken van een zelf ontwikkelde methode om de droge massa van cellen te wegen. Daaruit bleek dat ze bij deling relatief veel massa verloren. De onderzoekers speculeren meteen om nieuwe manieren om op basis van deze ontdekking nieuwe therapieën te ontwikkelen tegen kanker of hersenziektes als Alzheimer. Lees verder

Helpt CAR-T-celtherapie ook tegen darmkanker?

CAR-T-cel

Een CAR-T-cel (maar dat hoef je niet te geloven) (afb: Nature)

Voorlopige resultaten van onderzoekers in China zouden aannemelijk hebben gemaakt dat de CAR-T-celgentherapie werkt tegen vergevorderde tumoren in het maag/darmkanaal. Vooralsnog leek die therapie vooral toepasbaar bij bloedkankers zoals leukemie, maar minder succesvol in de bestrijding van vaste tumoren. Lees verder

Een lichaam-op-een-chip die kan worden aangepast aan de patiënt

Weefsels op multiorgaanchip

De weefsels op de multiorgaanchip van links naar rechts: huid-, hart-, bot-, lever- en endotheelcellen (afb: Columbia)

Onderzoeksters hebben een lichaam-op-een-chip gemaakt met menselijke cellen van verschillende weefsels zoals hart, lever, bot en huid. Die ‘organen’ worden met elkaar verbonden door een vatenstelsel waarin ook afweercellen rondzwemmen. De ‘lichaams-chip’ past onder een microscoopglaasje en kan worden aangepast aan de patiënt. Lees verder