Synthetisch stuk DNA zou kankerstamcellen bij muisjes wegvagen

Synthetisch DNA blokkeert 'kankergen'

Een stukje DNA blokkeert het IRF4-gen (afb: UCSD)

Een stukje synthetisch DNA dat het voorzien heeft op het IRF4-gen zou bij muisjes met een vorm van mutipel myeloonm, dat is dan weer een vorm van bloedkanker, er voor hebben gezorgd dat kankerstamcellen verdwenen en andere kankercellen zich niet meer deelden. De onderzoeksters zijn optimistisch over de eerste klinische proeven met mensen met deze aanpak. Lees verder

Aan/uitschakelaar voor CAR-T-celtherapie gemaakt

CAR-T-cel

Een CAR-T-cel (afb: Nature)

Het lijkt allemaal zo prachtig dat we de mogelijkheden hebben gekregen genetische afwijkingen of ‘hiaten’ in ons afweersysteem te kunnen repareren, maar daar zit een keerzijde aan: veel van die ingrepen hebben ongewenste bijwerkingen, soms heel ernstige. Dat geldt ook voor de CAR-T-celtherapie, die is bedoeld om het afweersysteem te activeren tegen kankercellen. Er is gesleuteld om die bijwerkingen te vermijden of althans te verminderen, maar dat is kennelijk niet afdoende geweest. Nu hebben onderzoekers in de VS weer een aan/uitschakelaar ontwikkeld voor die immuuntherapie om, juist ja, die bijwerkingen te verminderen.
Lees verder

Tumoren gebruiken ‘portier’ om afweercellen te weren

Portier

De gestrekte ‘arm’ van de portier (boven) voorkomt dat de afweercel de kankercel vernietigt (afb: InsideOutBio)

Een van de grootste problemen om kanker te bestrijden is dat kankercellen allerlei mechanismes en trucs gebruiken om het afweersysteem kalm te houden. Onderzoekers hebben nu uitgevonden dat kankercellen (ook?) gebruik maken van een soort portier die voorkomt dat afweercellen de kankercel doden. Die portier is een soort gestrekte arm die de afweercellen op afstand houdt maar ook in staat is om te plooien of langer te worden. Die portier bemoeilijkt de werking van immuuntherapieën zoals de controlepostremmers. Lees verder

Vetstofwisseling bij platwormen stuurt stamceldifferentiëring

Orgaanherstel platwormen

Exoc3 helpt bij platwormen bij de differentiëring van stamcellen en uiteindelijk bij het onderhouden van een ‘onsterfelijk’ organisme (ES zijn embryonale stamcellen) (afb: Embo Reports)

Onderzoekers van het Fritz-Lipmanninsttuut in Jena (D) lijken aangetoond te hebben dat de differentiëring van stamcellen wordt geregeld via de vetstofwisseling. Daarbij schijnt het Tnfaip2-gen een bijzondere rol te spelen in het ontstaan van verschillende typen stamcellen. Platwormpjes zijn met een Tnfaip2-achtig gen zelfs welhaast ‘onsterfelijk’.

Lees verder

CAR-T-celimmuuntherapie lijkt te werken bij lymfekanker

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

Het blijkt dat een immuuntherapie, bekend onder de afko axi-cel, bij bijna 80% van de proefpersonen met non-hodgkinlymfomen, lymfeklierkanker,  het aantal detecteerbare kankercellen  nihileerde, zo meldden onderzoeksters van het Dana-Farberkankerinstituut op een (video)bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging van hematologie. Het gaat om een CAR-T-celtherapie, waarbij afweercellen worden veranderd om kankercellen aan te vallen. De bijwerkingen lijken niet mee te vallen. Lees verder

Stamcellen beschermen hun chromosoomeinden anders

Telomerase

Telomerase bouwt telomeren aan het eind van een chromosoom (afb: WikiMedia Commons)

Telomeren zijn de uiteinden van chromosomen die er voor moeten zorgen dat bij celdeling het DNA netjes wordt gekopieerd. Gaandeweg de jaren worden die telomeren korter en gaat er steeds vaker iets fout bij een celdeling. Stamcellen lijken er daarentegen in te slagen de telomeerlengte te bewaren. Dat komt, zo blijkt,  doordat de telomeerbescherming in die cellen verrassend uniek is. Dan vraag je je natuurlijk onmiddellijk af waarom dat mechanisme ook niet in gewone cellen wordt toegepast…. Er blijft nog veel uit te zoeken. Lees verder

Immunogene ferroptose, een nieuw ‘wapen’ tegen kanker?

Dmitri Krysko

Dmitri Krysko (afb: UGent)

Er schijnen diverse manieren te zijn waarop cellen aan hun einde komen. Normaal is de geprogrammeerde celdood (oftewel aptose). Dan heb je nog necrose, maar ook geprogrammeerde necrose (necroptose). In 2012 werd nog een type celdood ontdekt: ferroptose, de celdood bij een falende antioxidantverdediging. Onderzoekers rond Dmitri Krysko van de Rijksuniversiteit van Gent en collega’s denken die vorm van celdood te kunnen inzetten in de strijd tegen kanker. Bij proefdieren leek dat te werken. Lees verder

Kankercellen te doden met CRISPR-methode

CRIISPR-lading vetbolletjes doodt kankercellen

De lading in vetbolletjes die de kankercellen ‘onklaar’ moet maken (afb: univ. van Tel Aviv/Peer et. al.)

Onderzoekers van de universiteit van Tel Aviv denken een ‘doorbraak’ te hebben met hun methode om uitgezaaide kankercellen te doden. Daarbij maken ze gebruik van de CRISPR-methode om het DNA van kankercellen te ruïneren. Uit proeven met muisjes blijken de overlevingskansen te zijn toegenomen, maar, zo op het oog, niet spectaculair. Lees verder

De opkomst van de b-RNA-vaccins

DNA- en RNA-vaccins

Links de ‘route’ van een DNA-vaccin, rechts die van een RNA-vaccin (afb: Junwei Li et. al)

De nieuwe coronavaccins zijn booodschapper-RNA-vaccins. Dat schijnt een nieuwe ontwikkeling te zijn op het gebied van de bestrijding van besmettelijke ziekte. Ik vond in een vakblad een overzichtsartikel uit maart vorig jaar, waarvan bijgaand de (zeer verkorte) weergave, in mijn formulering. Lees verder

Neutrofielen doen meer dan we (tot nu toe) wisten

Iván Ballesteros

Iván Ballesteros (afb: CNIC)

Onderzoekers van het Spaanse centrum voor hart- en vaatonderzoek CNIC ontdekten dat een bepaald type afweercellen, de neutrofielen, veel meer doen dan tot nu toe werd aangenomen. Zo schijnen ze er, onder meer voor te zorgen, dat organen gezond blijven. Lees verder