BioNTech-chef Ugur Sahin (afb: W~ikiMedia Commons)
Sedert de redelijk succesvolle RNA-vaccins tegen het coronavirus zijn geïntroduceerd, wordt die techniek ook in stelling gebracht tegen andere ziektes. Zo denkt BioNTech, die met Pfizer een coronavaccin heeft ontwikkeld, dat het mogelijk is dat RNA-vaccins werkzaam zouden kunnen zijn tegen de malariaparasiet. Het bedrijf hoopt eind dit jaar een malariavaccin te kunnen testen op mensen. Lees verder
De eiwitstructuur zegt veel over zijn functie
Het Britse bedrijf DeepMind heeft het zelflerend ki-systeem AlphaFold ontwikkeld waarmee vrij nauwkeurig en vooral snel de structuur van eiwitten kan worden berekend. Hoewel de broncode van het systeem openbaar is gemaakt deed het bedrijf nogal schimmig over AlphaFold. Nu heeft DeepMind de structuur van 20 000 eiwitten openbaar gemaakt voor wetenschappers. Lees verder
Het enzym separase wordt streng bewaakt om te voorkomen dat dat enzym, belangrijk bij celdeling, ontijdig actief wordt. Hier twee ‘bewakers’: securine en het CDK 1-complex (afb: Nature)
Celdeling is een ingrijpend proces dat wordt gestuurd door een aantal enzymen, waarvan separase en cyclineafhankelijke kinase de ‘dirigenten’ zijn. Nieuw onderzoek onder leiding van Jun Yu van de universiteit van Genève heeft inzicht gegeven in de werking van die ‘orkestratie’. Beide ‘dirigenten’ zijn inactief zolang ze elkaar omarmen. Ik moet wel zeggen dat dit stukje alleen voor fijnproevers is. Het vertelt niks over kanker of CRISPR, maar wel veel over het ‘vernuft’ van het leven… Lees verder
De virusvallen van een DNA-constructie (afb: TUM/Dietz)
Er zijn bepaalde afweercellen die ontploffen om ziekteverwekkers zoals virussen het werken onmogelijk te maken door ze in te kapselen. Nu blijken onderzoekers met DNA een constructie gebouwd te hebben die min of meer dezelfde strategie hanteert om virussen weg te vangen. Lees verder
Zo zouden bacteriën en archaea kunnen zijn ontstaan uit de laatste gemeenschappelijke voorouder LUCA
Jill Banfield van de uiversiteit van Californië in Berkeley vond in haar achtertuin micro-organismen met vreemde stukjes DNA die van verschillende organismen afkomstig leken. Haar zoon stelde voor die stukjes Borgen te noemen, naar de mensmachines of machinemensen uit Star Trek. Was het viraal DNA of van een vreemde bacterie. Misschien was het wel DNA dat buiten de cellen rondzwierf? Lees verder
Schermafdruk van DeepMind-stek
Betacellen. Geel is insuline, rood de celkernen (afb: Corbis)
Proeven bij muisjes zou aannemelijk hebben gemaakt dat uit stamcellen voortgekomen beta-cellen voor de alvleesklier wel eens met succes een einde zouden kunnen maken aan suikerziekte fase I, een autoimmuunziekte. Die cellen, die insuline produceren, moeten dan wel worden beschermd tegen het eigen afweersysteem. ER wordt gewerkt aan een oplossing daarvoor, maar makkelijk is dat niet. Lees verder
WHO-chef Tedros Adhanom Chebreyesus (afb: WikiMedia Commons)
De wereldgezondheidsorganisatie (WHO in Engelse afko) heeft nieuwe aanbevelingen afgescheiden over onderzoek waarbij wordt gesleuteld aan het erfgoed van mensen. Zo zou er een centrale registratie van dat onderzoek moeten komen en een systeem om te voorkomen dat er onethisch en/of gevaarlijk wordt gedaan. Lees verder
Deepak Mishra (afb: MIT)
Onderzoekers van het MIT hebben een systeem ontworpen om cellen binnen seconden op bepaalde veranderingen of stoffen te laten reageren, dat is gebaseerd op de wisselwerking tussen eiwitten. Dat zou onder meer te gebruiken zijn voor diagnostiek of voor het meten van bepaalde stoffen in het milieu. Lees verder
Zeepaardje (afb: WikiMedia Commons)
Celdeling, eieren leggen en uitbroeden of levende jongen baren, de natuur kent verschillende manieren om een soort te doen voortbestaan. Eieren leggen en baren is normaal voorbehouden aan het vrouwelijke deel van de organismen, maar zeepaardjes en daarmee verwante zeenaalden maken daarop een uitzondering. Daar kunnen ook mannetjes nageslacht voortbrengen. Dat zou iets te maken hebben met het ontbreken van genen die nodig worden geacht voor een goedwerkend afweersysteem, zo denken onderzoeksters rond evolutiebiologe Olivia Roth van het Helmholtinstituut GEOMAR in Kiel. Ze hebben nu geld gekregen om dat uit te zoeken. Lees verder