Mitochondriën
Uit onderzoek van de universiteit van Californië in Los Angeles zou zijn gebleken dat een van de oorzaken voor Parkinson in de mitochondriën van cellen zou kunnen liggen. Deze energiecentrales van de cellen bevatten een klein, eigen DNA. Een mutatie in een van de mitochondriale genen, SHLP2, zou mensen enigszins beschermen tegen de ziekte van Parkinson, zo stellen de onderzoekers rond Pinchas Cohen. Lees verder
CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercellen aan (afb: SKI)
De CAR-T-aanpak tegen kanker is een immuuntherapie die vooral effectief is tegen bloedkankers zoals leukemie, maar veel minder tegen vaste tumoren. Er zijn al verschillende manieren bedacht om dat mankement van deze behandelingswijze op te lossen. Onderzoekers van het EPFL in Lausanne (Zwi) rond Li Tang hebben de genetisch veranderde afweercellen die in deze therapie gebruikt worden hun eigen medicijn meegegeven: interleukine 10. Bij muisjes werkte die aanpak bij vaste en ook uitgezaaide kankers maar ook bij een (nog lopende) kleine, klinische proef (met vaste tumoren) bleek dat prima te werken. Bij de elf proefpersonen verdween de kanker (vooralsnog). Lees verder
CAR-T-celbehandeling met (l) en zonder T-celvernietiging (afb: O’Neill et. al)
De CAR-T-technologie, waarbij afweercellen genetisch zo veranderd worden dat ze zich specifiek tegen kankercellen richten, is succesvol tegen verschillende vormen van (vooral) bloedkankers, maar schreeuwend duur, technisch lastig uitvoerbaar en ook nog eens behoorlijk belastend voor de patiënt. Nu lijkt het er op dat onderzoekers in de VS een oplossing voor die problemen hebben bedacht: ze laten virussen het benodigde genmateriaal aan alleen die afweercellen (B-cellen) in het lichaam afleveren. Het procédé werd door vertegenwoordigers van twee bedrijven gepresenteerd op een hematologencongres in San Diego. Lees verder
DNA-afbraak met PLD3 (afb: Oliver Daumke et. al)
Voorbeelden van miRNA’s (afb:WikiMedia Commons)
Onderzoekers denken ontdekt te hebben hoe nieuwe genen ontstaan. Door fouten bij de verdubbeling van DNA bij de celdeling kunnen soms stukken DNA ontstaan die van voor naar achter en omgekeerd dezelfde nucleotidevolgorde hebben, palindromen in taalkundige termen (parterretrap, bijvoorbeeld). Die ‘palindromen’ zouden kunnen leiden tot genen die coderen voor regulerende eiwitten die invloed hebben op de genactiviteit. Deze verklaring verklaart overigens mijns inziens hooguit een deeltje van het ontstaan van genen verklaart en dan alleen nog maar van piepkleine genen die coderen voor microRNA’s . Lees verder
ApoE is een vrij eenvoudig eiwit (afb: WikiMedia Commons)
Het is wel een beetje vreemd. Nog steeds is niet duidelijk waardoor de ziekte van Alzheimer ontstaat en er bestaan (dus) ook geen geneesmiddelen voor die ziekte. Er zijn middelen die de geestelijke achteruitgang iets vertragen, maar ook heftige bijwerkingen kunnen hebben. Nu zijn er onderzoekers die toch het CRISPR-pad willen op gaan. Dat lijkt een beetje op de computerreparatuur die geen idee heeft hoe een dat ding in elkaar steekt, maar die dat toch weer aan de praat wil krijgen. Ga er maar van uit dat zo’n CRISPR-oplossing, zo die er al is, die er de komende jaren nog niet zal zijn. Lees verder
Gliose is de reactie van gliacellen (hier stercellen) op schade (afb: Götz et. al/Nature)
Al tientallen jaren wordt er gestreden over het bestaan van hersenstamcellen, die schade in de hersens zou kunnen herstellen. Voorlopig wordt er door de meeste hersenonderzoekers van uit gegaan dat die misschien hooguit in de hippocampus hersenstamcellen zouden (kunnen) zijn. Nu lijken onderzoeksters in Duitsland bij mensen met hersenschade cellen te hebben ontdekt met eigenschappen van hersenstamcellen. Daarbij speelt het eiwit galectine-3 een rol dat meteen als kandidaat wordt aangemerkt voor therapeutische doeleinden. Lees verder
De codoncirkel te lezen van binnen naar buiten. Aan de rand is te lezen voor welk aminozuur het codon codeert. Er zijn drie stopcodons (zwarte stippen) die bij micro-organismen wel kunnen coderen voor een afwijkend aminozuur (afb: WikiMedia Commons)
Boodschapper-RNA-vaccins zijn na de successen bij de bestrijding van het coranavirus de hemel in geprezen, maar kennelijk zorgen ze er ook voor dat er eiwitten worden aangemaakt in de ‘bezochte’ cellen die nooit de bedoeling zijn geweest. Vooralsnog is onduidelijk of die in kleine hoeveelheden aangemaakte eiwitten nadelig kunnen zijn voor het herstel. De onderzoekers hebben ook een idee hoe het beter kan. Lees verder
Drie antrobots met trilhaartjes (geel) (afb: Gizem Gumuskaya/Tufts)
Onderzoekers rond Michael Levin van de Amerikaanse Tuftsuniversiteit hebben van (menselijke) cellen uit de luchtpijp meercellige ‘robots’ gemaakt die in het lab (dus niet in een menselijk lichaam) opzettelijk aangebrachte schade aan zenuwcellen hielpen genezen. Deze, wat de onderzoekers antrobots noemen, celstructuren zouden in de toekomst gebruikt kunnen worden bij genezing en herstel van weefsel. Al eerder waren soortgelijke resultaten behaald met ‘biorobots’ van kikkercellen (‘xenobots’ gedoopt). Het programmeren van die antrobotcellen zou nog extra mogelijkheden scheppen, denken de onderzoekers. Lees verder
Doorsnede van een kweekhartje. Met de aorta in blauw, linker hartkamer in wit en de rechter- in paars ( Afb: IMBA/Tobias Illmer)
Onderzoekers van het Oostenrijkse instituut voor moleculaire biologie rond Sasha Mendjan hebben een hartje gekweekt met afzonderlijke kamers dat zou lijken op een hartje in een vroege ontwikkeling van een embryo. Voorlopig zijn dit soort kweekorgaantjes vooral bedoeld voor de bestudering van de hartontwikkeling en het effect van medicijnen. Volwassen (mensen)organen kweken die gebruikt kunnen worden voor implantatie zijn voorlopig zeker nog niet aan de orde. Lees verder