In de zwezerik (thymus) leren T-cellen onderscheid te maken tussen eigen en niet-eigen. Op de foto een zwezerik van een mens (afb: WikiMedia Commons)
T-cellen in opleiding in de zwezerik
Beantwoorden
Categorie archieven: Virussen
Genetherapie is geen appeltje-eitje
Een adenovirus heeft wel iets weg van een kunstmaantje (afb: Wiki Commons)
Ook in dit blog wordt regelmatig aandacht aan gentherapieën besteed die beloven foute mutaties te repareren of het afweersysteem weerbaarder te maken tegen ziektes als kanker, maar prutsen aan het ingewikkelde systeem dat (menselijk) leven heet gaat niet zo maar en niet zonder risico. Soms blijkt het middel erger dan de kwaal of zijn er op zijn minst onbedoelde neveneffecten. Daar wordt dan weer aan gesleuteld, maar komt het ooit zover dat deze technieken breed kunnen worden ingezet of blijft het martelen?
Lees verder
Een ‘vermenselijkt’ virus als kankerdoder (?)
Het genetisch veranderde pokkenvirus zou alleen kankercellen doden en het afweersysteem activeren. Het menselijk gen hNIS codeert voor een ionkanaal waardoor kankercellen zouden kunnen worden bestookt met radioactieve jodium- rheniumisotopen (afb: Imugene)
Het Australische bedrijf Imugene is gestart met klinische proeven met een genetisch veranderd pokkenvirus (Vaccinia), aangeduid met CF33-hNIS, bij kankerpatiënten met tripelnegatieve borstkanker met uitzaaiingen. Dat virus is genetisch zo veranderd dat het een menselijk gen bevat waardoor het gemodificeerde virus een ‘kankerdoder’ wordt (moet worden). De proefpersonen hebben gemeen dat eerdere behandelingen geen effect meer hadden op de ziekte. Lees verder
Waardoor handhaven ziekmakende mutaties zich?
In januari 2021 lag een tweejarig jongetje doodziek in bed in Groenland. De artsen wisten niet wat hij had. Was het hersenvlies-ontsteking of misschien wel tb? Ten einde raad werd hij naar Kopenhagen gebracht, maar ook daar zaten ze met hun handen in het haar. Als laatste redmiddel werd het genoom van het jongetje uitgelezen. Daar kwam een ziekmakend gen uit: IFNAR2. Dat eiwit bindt aan type I interferonen. Daardoor had het jongetje geen verweer tegen virussen zoals het corona- of griepvirus. Hoe komt het dat dergelijke genen zich handhaven, vraagt Wired zich af. Lees verder
Genoombewerking richt zich steeds vaker op landbouwgewassen
In de priembewerking worden stukjes DNA streng voor streng vervangen (afb: Nature)
Ook in dit blog ligt de nadruk bij genoom-bewerking vooral op geneeskundige toepassingen, maar dat betekent niet dat die op andere terreinen niet belangrijk is of kan worden. Als we het wetenschapsblad Nature mogen geloven (en waarom niet?) grijpen steeds meer landbouwbiologen naar die methoden om landbouwgewassen aan te passen, maar dat blijkt niet zonder problemen. Er zijn nog heel wat hobbels te nemen om landbouwgewassen genetisch zo te veranderen dat ze de honger en de ondervoeding in de wereld tot het verleden verbannen (of gaat het daar niet om?; as). Lees verder
Gendruk zou kunnen werken om muggenpopulatie te verkleinen
Gelekoortsmug (afb: WikiMedia Commons)
Al jaren doet het Britse bedrijf Oxitec proeven met genetische veranderde muggen om muggenpopulaties die ziektes verspreiden te decimeren. Deze gendrukproeven zouden volgens het bedrijf resultaten hebben opgeleverd, maar het zou nog geen bewijs van de bruikbaarheid van gendruk tegen ziektes die door muggen verspreid worden zoals malaria of zika. Daar is steviger wetenschappelijk bewijs voor nodig. Lees verder
Er wordt gewerkt aan een hiv-vaccin
Onder meer door Modern en het AMC wordt gewerkt aan een vaccin tegen hiv (afb: webmd.com)
Het hi-virus muteert te snel om er een ‘ouderwets’ vaccin voor te ontwikkelen. Tijdens de coronapandemie raakte de ontwikkeling van bRNA-vaccins in een stroomversnelling. Nu lijken die ook het hi-virus ‘in het oog’ te krijgen. Voorlopig is het nog zoeken. Lees verder
RNA-vaccins zijn opmerkelijk effectief tegen corona
Je zou de afgelopen coronaperiode de succesvolle entree van de b-RNA-vaccins kunnen noemen. Van die relatief nieuwe techniek is onder meer bij de vaccins van Moderna en BionTech/Pfizer gebruik gemaakt. Onderzoekers hebben nu uitgevist hoe dat komt. Het lijkt er op dat die vaccins zich richten op een weinig muteerbaar deel van het virus op het piekeiwit. Lees verder
Eiwit van adenovirussen beschermt hun erfgoed
Het adenovirus (AdV) komt in het kernporiecomplex (NPC) terecht en daar zorgt Mind bomb 1 (Mib1) voor de afbraak van de eiwitmantel van eiwit V, zodat het DNA in de kern kan worden afgelezen zonder dat de er in de cel een alarm afgaat. (afb: Michael Bauer en Alfonso Gomez-Gonzalez, UvZ)
Adenovirussen bevatten een eiwit dat hun genoom beschermt totdat die binnengedrongen zijn in de celkern van de ‘gastheer’. Daar werpen de virussen hun omhulling af en komt het virusgenoom in de celkern terecht waar het wordt gekopieerd. Dat proces is ook wezenlijk voor verschillende coronavaccins. Onderzoekers zochten uit hoe dat proces in elkaar steekt. Die kennis zou kunnen leiden tot nieuwe methoden om virussen te bestrijden, tot betere gentherapieën en ook tot nieuwe kankerbehandelingen, denken ze. Lees verder
Methode ontwikkeld om specifieke cellen eiwitten laten aanmaken
Het ‘houvast’-RNA houdt het trangene materiaal (links) vast totdat het te ontdekken bRNA wordt gebonden en de eiwitproductie kan starten (rechts) (afb: Nature)
Onderzoekers van MIT en Harvard hebben een methode ontwikkeld om de productie van een bepaald eiwit selectief te activeren. Daarbij zet de aanwezigheid van bepaald boodschapper-RNA (bRNA) in een cel dat proces in gang en wordt er eiwit aangemaakt waarvan de code aan de cel is toegevoegd. Die methode zou onder meer gebruikt kunnen worden bij gentherapieën. Lees verder