Naast CRISPR/Cas hebben bacteriën nog ‘slimme’ Av’s als afweer

Bacteriofagen

Bacteriofagen vallen bacteriecel aan

Vergeleken bij eukaryote cellen als de onze zijn bacteriecellen erg simpel, maar dat betekent niet dat die eencelligen geen slimme methoden hebben om, bijvoorbeeld, ‘bacterie-etende’ virussen (bacteriofagen) van het ‘lijf’ te houden. CRISPR/Cas9 is zo’n vorm van bacteriële afweer maar nu ontdekten onderzoekers rond Feng Zhang van het MIT ook bepaalde eiwitten, Av’s (voor antiviraal),  die het die fagen erg lastig maken, waarbij die er niet mee zitten  als die fagen via mutaties hun gastheren willen misleiden. Lees verder

De strijd tegen kanker gaat onverdroten door nu met hulp van myxoma

Kankercel omringd door T-cellen met viruslading

Veranderde T-cellen (blauw) met viruslading omringen te doden viruscel (afb: McFadden et. al.)

Ik heb hier al vaker gezegd dat ons afweersysteem een magistraal systeem is, maar volmaakt is het niet. Het heeft het moeilijk met kanker, al kun je je natuurlijk afvragen hoe vaak ons afweersysteem beginnende kanker in de kiem smoort, en soms keert dat systeem zich tegen het eigen lijf. Er zijn allerlei methodes bedacht om dat afweersysteem te ‘versterken’ door de afweercellen genetisch te veranderen, de immuuntherapie, maar ook die route is lang niet altijd succesvol. Nu hebben onderzoekers een immuuntherapie ontwikkeld waarbij de hulp is ingeroepen van een antikankervirus. Lees verder

Muizenembryo’s gekweekt uit stamcellen

Muisembryo's

Natuurlijke en ‘synthetische’ muisembryo (afb: Magdalena Zernicka-Goetz Lab)

Er zijn natuurlijk al vaker zoogdierembryo’s gekweekt uit stamcellen, maar die houden er na enige tijd spontaan mee op. Nu schijnen uit verschillende typen stamcellen embryo’s van muisjes te zijn ontwikkeld waarbij ook de aanzet tot de vorming van organen was te zien. Iets soortgelijks wordt ook beschreven in een artikel in Cell.
Lees verder

Gentherapie voor netvliesveroudering lijkt beloftevol

oogAl een aantal jaren worden er oplossingen beloofd voor mensen met netvlies-veroudering. Nu is er weer een gentherapie ontwikkeld die die ziekte bestrijdt die ‘veelbelovend wordt genoemd. Lees verder

Gentherapie activeert kegeltjes van twee kleurenblinde kinderen

OogdoorsneeKegeltjes zijn cellen in het netvlies die het ons mogelijk maken kleuren te zien. Twee kinderen die vanaf hun geboorte kleurenblind (achromatopsie) waren konden na een gentherapie wat kleur onderscheiden. Door die behandeling zouden de (‘slapende’) communicatielijnen tussen netvlies en hersens (deels) tot stand zijn gebracht.
Lees verder

Eindelijk oplossing voor ruggenmergbeschadiging (?)

Schade aan ruggenmerg muisjes

Schade aan het ruggenmerg maakt dat de ependymcellen (rood) zoch omvormen tot stercellen (afb: Bruno Frederico)

Al tientallen jaren wordt gezocht naar een methode om ruggenmerg-beschadiging te helen, maar ondanks talloze pogingen schijnt die nog steeds te zijn gevonden. Nu denken onderzoekers (weer) een manier gevonden te hebben die succes zou kunnen hebben. Daarvoor hebben ze bepaalde stamcellen in het vizier die in muisjes zijn ontdekt. Lees verder

Breedspectrumvirusvaccin gemaakt van nanodeeltjes

Mozaïekvaccin

Het mozaïekvaccin met eiwitdelen van acht betacoronavirussen, inclusief SARS-CoV-2 (afb: Caltech)

Onderzoeksters van Caltech rond Pamela Bjorkman hebben van nanodeeltjes met eiwitdelen van virussen een virusvaccin gemaakt dat niet alleen tegen het coronavirus zou beschermen maar ook tegen aanverwante virussen (betacoronavirussen; acht stuks totaal).  De werking van de breedspectrumvaccins zou al zijn aangetoond in dierproeven. Lees verder

Onderzoekers maken ‘expressierecorder’ (voor bacteriën)

Darmbacterie Escherichia coli (E. coli)

Darmbacterie Escherichia coli (E. coli)

Als je wilt weten welke genen actief zijn in een cel dan moet je het RNA daarvan verzamelen en uitzoeken welke RNA-molecuul overeenkomt met welk gen. Daarmee doodt je de cel. Nu lijkt het er op dat die genexpressie ook gemeten kan worden met een door onderzoekers van bacteriën geleende ‘recorder’, zonder dat je daarvoor de cellen hoeft te vernietigen. Voorlopig werkt dat alleen nog maar met bacteriecellen, maar het is de bedoeling die techniek ook geschikt te maken voor zoogdiercellen. Lees verder

Twee kinderen met SMA na gentherapie overleden

ZolgensmatoelatingEen behandeling met Zolgensma om kinderen van een zeldzame erfelijke spierziekte (SMA) af te helpen heeft geleid tot de dood van twee patiëntjes. Toch stelt het verantwoordelijke farmabedrijf Novartis dat de behandeling ‘per saldo’ goede resultaten oplevert. Lees verder

Leven zou zijn ontstaan voor de genetische code, denkt Nick Lane

Citroenzuurcyclus

Citroenzuur- of Krebscyclus (afb: WikiMedia Commons)

Er is al een hoop gespeculeerd over hoe het leven op aarde is ontstaan, maar de meeste hypotheses gaan toch uit van de ontwikkeling van genetische code als beginpunt van het ontstaan van leven. Daarbij heeft de theorie van de RNA-wereld waarschijnlijk momenteel de meeste aanhangers. Volgens de Britse biochemicus Nick Lane van het Universiteitscollege in Londen is het waarschijnlijk anders gegaan. In heetwaterspuiters in de diepe oceanen zou zich eerst een soort stofwisseling hebben ontwikkeld voordat er sprake zou zijn geweest van genetische informatie. De vraag is natuurlijk of je dat leven kunt noemen. Hoe zou zo’n pre-genetisch systeem zich hebben voortgeplant (denk ik dan als absolute leek op dit terrein) of is dat een erg domme vraag? Lees verder