Gentherapieën zijn al jaren een belofte om genetische aberraties te herstellen, maar proeven daarmee bleken ook vaak op te lopen tegen niet voorziene problemen. Het lijkt er op dat er nu zo langzamerhand een paar ‘winnaars’ zijn komen bovendrijven al is het ook daar nog allesbehalve koek en ei. Sommige behandelingen werken wel, maar halen de oorzaak niet weg en verreweg de meeste (misschien wel alle) genbehandelingen zijn vreselijk duur. We hebben het dan over honderdduizenden of zelfs miljoenen euro’s (eigenlijk dollars), schrijft Nature en een verhaal over min of meer succesvolle therapieën. Het blad geeft vier voorbeelden daarvan. Uitsluitend Amerikaans, overigens Lees verder
Categorie archieven: Kanker
Gentherapie ADA-SCID blijkt tien jaar later nog effectief

Evangelina Vaccaro, een van de tien (afb: Alysia Padilla-Vaccaro)
Afweercellen gedragen zich vreemd (vinden onderzoekers)

Michael Chopin (l) en Stephen Nutt (afb: WEHI)
Afweercellen die ‘wacht’ lopen in het lichaam om te controleren of zich ergens gevaar ophoudt lijken heel verschillend te reageren op het verwijderen van eiwitten die de genactiviteit reguleren. Die ontdekking zou gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling van medicijnen (en natuurlijk wordt daar dan altijd kanker bij genoemd). Lees verder
Hoe is kanker ‘georganiseerd’? Flexibel of hiërarchisch of….?

In hersentumoren maken de cellen verschillende stadia door met waarbij hun eigenschappen veranderen (afb: Molecular Systems Biology)
We hebben het over kanker, maar dat is eigenlijk een verzamelnaam van een woekerziekte met bijna net zoveel verschijnings-vormen als we weefselsoorten hebben. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Uppsala (Zwe) zeggen met een nieuwe methode er achter gekomen te zijn (aangeduid met het letterwoord STAG) waarom kankercellen zich zo verschillend (re)ageren. Het lijkt er op dat kankercellen verschillende stadia doormaken. Ze onderzochten dat bij hersenkankercellen (glioblastoom) en vonden dat de cellen zowel een hiërarchisch als flexibel gedrag vertoonden en dat elk stadium zijn eigen ‘woekerkracht’ kent. Die ontdekking zou iets voor de behandeling van de diverse kankersoorten kunnen betekenen. Lees verder
DNA hersencellen breekt in stukken om snel te reageren (?)

DNA-breuk (afb: quantamagazine.org )
Dat je hersens een bijzonder orgaan zijn (?) staat buiten kijf, maar het lijkt steeds gekker te worden. Nieuw onderzoek zou hebben aangetoond (aannemelijk hebben gemaakt) dat het DNA in neuronen in stukken breekt om bepaalde genen die te maken hebben met leren en geheugen snel te laten aanmaken. Normaal worden breuken in de dubbele DNA-streng geassocieerd met hersenziektes, veroudering en kanker, maar in dit geval helpen die ons snel te reageren op nieuwe omstandigheden (zo lijkt het). Lees verder
‘Schakelbare’ antilichamen als kankertherapie

Afweercellen vallen kankercel aan
Celdeling afhankelijk van ‘omarming’ van enzymen

Het enzym separase wordt streng bewaakt om te voorkomen dat dat enzym, belangrijk bij celdeling, ontijdig actief wordt. Hier twee ‘bewakers’: securine en het CDK 1-complex (afb: Nature)
Celdeling is een ingrijpend proces dat wordt gestuurd door een aantal enzymen, waarvan separase en cyclineafhankelijke kinase de ‘dirigenten’ zijn. Nieuw onderzoek onder leiding van Jun Yu van de universiteit van Genève heeft inzicht gegeven in de werking van die ‘orkestratie’. Beide ‘dirigenten’ zijn inactief zolang ze elkaar omarmen. Ik moet wel zeggen dat dit stukje alleen voor fijnproevers is. Het vertelt niks over kanker of CRISPR, maar wel veel over het ‘vernuft’ van het leven… Lees verder
Afweercellen bewerkt om alleen kankercellen aan te vallen (alweer?)

Genetische veranderde CAR-T-cellen (lichtblauw) dokken aan bij een kankercel. Daardoor komt het celdodende granzym vrij (geel) dat fataal is voor de kankercelafb: La Jolla-instituut)
Onderzoeksters van de McMasteruniversiteit in Canada hebben een manier ontwikkeld om de immuuntherapie CAR-T zo aan te passen dat daardoor alleen kankercellen worden getroffen en geen gezonde cellen. De daartoe veranderde afweercellen – natuurlijke-dodercellen, een ondervorm van de T-cellen – herkennen zelfs gezonde cellen met schijnbaar overeenkomstige signaalmoleculen op het membraan, aldus de onderzoeksters. Ik heb het idee dat ik dit al vaker heb gehoord (maar ik ben dan ook een leek op alle fronten). Lees verder
OSCAR-methode herkent stamcellen in slaapstand

Slapende (open pijltjes) en actieve (witte pijltjes) stamcellen in verschillende muisweefsels (afb: Neri et.al.)
Sommige cellen bevinden zich in een soort slaapstand om schade aan het DNA te voorkomen. In die stand wordt ook de stofwisseling op een lager pitje gezet. Nu hebben onderzoekers in Duitsland en Engeland de OSCAR-methode ontwikkeld om te kunnen bepalen welke cellen in het maagdarmkanaal in die slaapstand verkeren. Daarmee zouden ‘slapende’ stamcellen beter kunnen worden bestudeerd en voor medische doeleinden kunnen worden ingezet . Lees verder
Kunstmatige metaalenzymen helpen kanker bestrijden

De SeCT-therapie uitgebeeld. GArM is het metaalenzym, voorzien van specifieke suikers (glycanen) (afb: RIKEN)
Onderzoekers rond Katsunori Tanaka en Kenward Vong van het RIKEN-instituut zouden succes hebben gehad bij het bestrijden van kanker door gebruik te maken van verschillende synthetische verbindingen. In een geval bleek de groei van tumoren bij muisjes geremd te worden door te voorkomen dat ze samenklonteren. Lees verder