Dendrieten zonder (onder) en met SLK. De groene stippen zijn de remsynapsen. (afb: univ. van Bonn)
Het lijkt er op dat het enzym SLK invloed heeft op de ‘boomvorming’ van de uitlopers van hersencellen (dendrieten), met alle gevolgen vandien (MAGV, dus). Daardoor is de activiteit van die cellen moeilijker af te remmen. Ze lijken altijd opgewonden. Epilepsiepatiënten hebben, bijvoorbeeld minder SLK in hun hersencellen dan gezonde mensen. Lees verder
Michael Chopin (l) en Stephen Nutt (afb: WEHI)
Afweercellen die ‘wacht’ lopen in het lichaam om te controleren of zich ergens gevaar ophoudt lijken heel verschillend te reageren op het verwijderen van eiwitten die de genactiviteit reguleren. Die ontdekking zou gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling van medicijnen (en natuurlijk wordt daar dan altijd kanker bij genoemd). Lees verder
In hersentumoren maken de cellen verschillende stadia door met waarbij hun eigenschappen veranderen (afb: Molecular Systems Biology)
We hebben het over kanker, maar dat is eigenlijk een verzamelnaam van een woekerziekte met bijna net zoveel verschijnings-vormen als we weefselsoorten hebben. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Uppsala (Zwe) zeggen met een nieuwe methode er achter gekomen te zijn (aangeduid met het letterwoord STAG) waarom kankercellen zich zo verschillend (re)ageren. Het lijkt er op dat kankercellen verschillende stadia doormaken. Ze onderzochten dat bij hersenkankercellen (glioblastoom) en vonden dat de cellen zowel een hiërarchisch als flexibel gedrag vertoonden en dat elk stadium zijn eigen ‘woekerkracht’ kent. Die ontdekking zou iets voor de behandeling van de diverse kankersoorten kunnen betekenen. Lees verder
Michael Elowitz (afb: quantamagazine.org)
Cellen communiceren met elkaar. Die communicatie is wezenlijk voor het overleven van een organisme maar hoe dat precies gebeurt is nog verre van duidelijk. Het lijkt in ieder geval niet op de simpele manier waarop elektronische schakelingen werken. De manier is aanzienlijk ingewikkelder. Het antwoord op de bovenstaande vraag luid dan ook: weinig (veel te weinig). Eiwitten ‘doen het’ met veel meer andere eiwitten dan tot nu toe voor mogelijk is gehouden. Ze zijn nogal ‘overspelig’ Lees verder
Cas9 is nogal ‘omvengrijk’ (afb: WkiMedia Commons)
DNA-breuk (afb: quantamagazine.org )
Dat je hersens een bijzonder orgaan zijn (?) staat buiten kijf, maar het lijkt steeds gekker te worden. Nieuw onderzoek zou hebben aangetoond (aannemelijk hebben gemaakt) dat het DNA in neuronen in stukken breekt om bepaalde genen die te maken hebben met leren en geheugen snel te laten aanmaken. Normaal worden breuken in de dubbele DNA-streng geassocieerd met hersenziektes, veroudering en kanker, maar in dit geval helpen die ons snel te reageren op nieuwe omstandigheden (zo lijkt het). Lees verder
De groei van een embryo is nog maar voor een (klein) deel begrepen. Er zijn bepaalde eiwitten, groeifactoren genoemd, die de ontwikkeling van de lichaamsas sturen. Aanvankelijk zijn alle embryocellen gelijk, maar gaandeweg veranderen die in gespecialiseerde cellen en het is natuurlijk belangrijk dat de juiste cellen op de juiste plaatsen terechtkomen. Die groeifactoren worden door cellen aan het eind van een embryo aangemaakt. Zo wordt kop een kop en kont een kont (om het even plat te zeggen). Onderzoekers hebben nu bij een hydra (een zoetwaterpoliep) een enzym ontdekt (HAS-7) dat de ‘dirigent’ van dat ingewikkelde proces is, door de activiteit van de diverse groeifactoren te sturen. Lees verder
Bloedwandcellen; de celkernen zijn blauw gekleurd, de mitochondriën oranje en het celskelet groen (afb: WikiMedia Commons)
Toen zo’n twintig jaar geleden het menselijk genoom was ontcijferd/uitgelezen dachten veel onderzoekers dat we nu het ‘boek van het menselijk leven’ in handen hadden. Hoe naïef. Zo langzamerhand komen we stukje bij beetje er achter hoe DNA werkt, met diverse systemen om genen te (de)activeren. Het lijkt er nu op dat actieve genen zich in een andere fase bevinden dan niet-actieve: vloeibaar (gel) en vast (sol) (achtereenvolgens). Lees verder
DNA-methylering deactiveert genen
Met veranderingen in leefwijze en dieet zouden middelbare en oudere mannen in acht weken drie jaar jonger geworden zijn volgens de DNA-methylerings-klok van Horvath. Als je dit niet gelooft vind je mij aan je zijde. Lees verder
Carl-Gustaf Bornehag (afb: univ. van Karlstadt)
Het lijkt dat bepaalde chemicaliën de activiteit van genen kunnen veranderen door methylering van genen. Onderzoekers in Zweden denken aangetoond te hebben dat op die manier de stof bisfenol F (bis(4-hydroxyfenyl)methaan), die toegepast wordt in kunststoffen, verantwoordelijk is voor een storing in de ontwikkeling van de hersens in ongeboren kinderen. Daardoor zou hun iq op latere leeftijd lager liggen dan van hun leeftijdgenoten. Lees verder