Gentechniek gebruikt om 100% m of v te ‘produceren’ (opinie)

Alleen v- of m-nageslacht

Alleen maar jongetjes of alleen maar meisjes (afb: Francis Crickinstituut)

Een mes is handig om een brood mee te snijden, maar dat kan ook gebruikt worden om iemand dood te steken. Zo is het met vrijwel alles. Iets is niet intrinsiek goed of slecht. Gentechniek kan gebruikt worden om mensen te verlossen van een genetische afwijking, maar kan, om het wat heftig aan te zetten, ook gebruikt worden om supermensen te creëren of monsters zoals dr.Frankenstein die schiep. Het Francis Crick-instituut komt met een verhaal waarin gentechniek is gebruikt om het nageslacht van muisjes louter uit jongetjes of louter meisjes te laten bestaan. Handige voor kippen- of koeienfokkers, maar ik heb er een heel ongemakkelijk gevoel bij… Lees verder

Genen uit- en inschakelen met CRISPR/Cas9

genactiviteitsturing

Door een methylgroep aan een C (naast een G) te koppelen wordt een gen inactief (afb: Cell)

Suikerziekte type I, reuma, kanker en nog zo wat ziektes worden (mede) veroorzaakt door verkeerd ‘geschakelde’ genen (‘aan’ ipv ‘uit’ en omgekeerd). Onderzoekers van de Canadese McGill-universiteit schijnen een nieuwe methode ontwikkeld te hebben om de ‘knoppen’ om te zetten, zodat ze in de goede stand staan. Lees verder

Wordt DNA bewerken beter door gebruik hersteltechniek cel?

CRISPR/Cas9-techniek verbeterd

De CRISPR-techniek zou nog niet precies genoeg zijn om mensen te behandelen (afb: Wiki Commons)

Het bewerken van DNA van cellen heeft sinds de introductie van de CRISPR-methode een grote vlucht genomen, in ieder geval in onderzoekslabs, maar DNA-bewerking is allerminst foutloos. Nu denken onderzoeksters een manier gevonden te hebben om met behulp van de kennis van reparatietechnieken van cellen DNA-bewerking nauwkeuriger te maken. Hun nieuwe methode hebben ze Repair-sea genoemd. Lees verder

Aangeboren Alzheimer te genezen met genoombewerking?

bloed/hersenbarrière

Bloed/hersenbarrière (afb: WikiMedia Commons)

Bij een klein deel van de Alzheimer-patiënten is die ziekte erfelijk bepaald. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Hongkong denken een manier gevonden hebben die genetische afwijking te restaureren. Bij muisjes met aangeboren Alzheimer schijnt de genoombewerking gelukt te zijn. Lees verder

Twaalf genen met CRISPRCas9 in een keer uitgeschakeld

CRISPR-complex

De structuur van het CRISPR-complex, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids-RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast'(afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Onderzoekers van de Maarten Luther-universiteit in Halle en het Leibnitzinstituut voor plantbiochemie hebben een zelf ontwikkelde aangepaste vorm van de ‘genschaar’ CRISPR/Cas9 gebruikt om bij planten in een keer tot twaalf genen tegelijkertijd uit te schakelen. De genoombewerkingstechniek maakt het makkelijker op de wisselwerking tussen diverse genen te onderzoeken. Lees verder

Cre-CRISPR: alleen genen (de)activeren in een bepaald celtype

Cre-recombinase

De structuur van Cre-recombinase (afb: WikiMedia Commons)

De mogelijkheid om met CRISPR genen te (de)activeren is handig om uit te vissen wat genen doen, maar genen hebben vaak niet maar een functie en die functies kunnen nog afhankelijk zijn van de leeftijd van het organisme. Het lijkt er op dat onderzoekers van, onder meer, de TU Dresden een simpeler methode ontwikkeld hebben om, met behulp van een aangepaste CRISPR-methode, met het enzym Cre-recombinase genen in een bepaald celtype te (de)activeren. Lees verder

Met CRISPR de histonen ’te lijf’ die genactiviteit regelen

Genactivering

Je kunt via een CRISPR-complex ‘geladen’ met een kinase een histon fosforyleren om het bijbehorende gen te activeren (afb: Rice-universiteit)

Al ruim vijf jaar geleden werd het voorspeld: je kunt de CRISPR-methode gebruiken om de genactiviteit te regelen. Nu schijnt het ook echt zo te zijn, Daartoe richten de onderzoeksters zich op de histonen, de ‘verpakking’ van DNA die een rol spelen in de genexpressie. Lees verder

Astrocyten in de hersens (b?)lijken gestuurd door darmflora

Stercellen of astrocyten

Stercellen vervullen veel nuttige taken, maar lijken niet alleen bij MS-patiënten in de fout te gaan.

Astrocyten, ook wel stercellen genoemd, zijn de meeste komende cellen in het centrale zenuwstelsel. Toch zijn die niet erg goed onderzocht. Lange tijd werd aangenomen dat ze zorgden voor voeding en ondersteuning van andere beter onderzochte cellen in hersens en ruggenmerg. Zo langzamerhand rijst echter het beeld op dat die stercellen ook een rol (kunnen) spelen bij de achteruitgang van de hersens, ontstekingen en hersenziektes. Nu blijkt uit onderzoek dat een ondersoort het tegenovergestelde kan doen, ‘gestuurd’ door de darmflora. Lees verder

Genetisch ‘doping’ zou te achterhalen zijn

Genetisch doping

Genetische doping via CRISPR/Cas9 zou aangetoond kunnen worden (afb: ACS)

Je kunt je natuurlijk voorstellen dat methodes als CRISPR/Cas9 om het genoom te veranderen ook gebruikt kunnen worden door malverserende atleten en andere sporters. Je zou je genoom natuurlijk zo kunnen aanpassen dat je meer spiermassa krijgt, sneller of wendbaarder wordt of wat dan ook. Een klein probleem is natuurlijk wel dat de atleet/sporter dan wel de chromosomen van alle ter zake doende cellen zal moeten aanpassen. Het antidopingagentschap heeft genetische doping al verboden en nu is er ook een manier om die dopingvorm te achterhalen. Alhoewel… Lees verder

Taaislijmziekte te behandelen met b-RNA-therapie of met CRISPR (?)

Omslag Human Gene Therapy

Onderzoekers van het technologisch instituut van de Amerikaanse staat Georgia denken dat de taaislijmziekte (cystische fibrose) is te behandelen met b-RNA-therapie of met de CRISPR-methode ongeacht de mutatie die die ziekte veroorzaakt. Dat zouden klinische proeven hebben aangetoond. Lees verder