Kankercellen vreten hun buren soms op

Kannibalistuische kankercellen

Kankercellen (rood) schijnen hier hun buren (groen membraan) te verslinden (afb: Tonnessen-Murray et. al.)

Chemotherapie is een manier om kanker te bestrijden, maar die behandeling komt met aanzienlijke bijwerkingen doordat vaak ook gezonde cellen de dupe zijn van zo’n behandeling. Nu komt nog een minpunt van chemotherapie aan het licht: die kankerbehandeling zou sommige kankercellen tot kannibalen maken die hun buren opvreten bij wijze van overlevingsstrategie. Lees verder

Vreemde hersencellen gekregen zonder afweerreactie

Geïmplanteerde gliacellen

De geïmplanteerde gliacellen in de muizenhersentjes (groen) (afb: John Hopkinsuniversiteit)

Door de ‘vriend/vijandknop’ te manipuleren van afweercellen zijn onderzoekers van de Amerikaanse John Hopkinsuniversiteit er in geslaagd bij muisjes vreemde hersenstamcellen te implanteren zonder dat het afweersysteem daar op reageerde. Dat zou goed nieuws kunnen zijn voor ontvangers van donor- organen of weefsel. Die moeten nu nog hun leven lang afweeronderdrukkende medicijnen slikken. Vooralsnog gaat het nog maar om dierproeven. De onderzoekers mikken voorlopig op de behandeling van kinderen met een heel zeldzame genetische ziekte waarbij de myelinebeschermlaag om de uitlopers van zenuwcellen niet goed gevormd wordt (lijkt op MS). Lees verder

Afweersysteem verstuurd ‘verborgen berichten’ per bootje

Exosomen (vesikels)

Cellen gebruiken vesikels voor een groot aantal taken

Als afweercellen in ons lichaam bedreigingen ontdekken dan komt het in het geweer. Dat vereist communicatie tussen de afweercellen, want het verweer moet afgestemd zijn op de ‘aanvaller’ of ontspoorde cel (kanker). Daarbij spelen T-cellen, antigeenpresenterende cellen en antilichamen producerende B-cellen een belangrijke rol. Die communicatie verloopt via celcontactpunten, de afweersynapsen, waarbij de ‘berichten’ vervoerd worden in nanogrote ‘bootjes’ (ectosomen). Lees verder

CRISPR gebruikt om hiv te bestrijden

CCR5-receptor

De structuur van de CCR5-receptor (geel) (afb: WikiMedia Commons)

Chinese onderzoekers hebben stamcellen zo veranderd dat ze immuun waren voor hiv-besmetting. Als die cellen bij een seropositieve man werden ingespoten dan bleek een groot deel daarvan ook een jaar later nog in leven waren. Het aantal van die cellen was echter niet groot genoeg om de hoeveelheid hi-virus in het bloed van die man te verminderen. Er traden geen bijverschijnselen van de behandeling op, maar de patiënt  werd ook niet verlost van het virus. Het zou voor het eerst zijn dat de CRISPR-methode is gebruikt om iemand van hiv te verlossen. Lees verder

Met ingespoten DNA antilichamen aangemaakt

Plasmideinjectie zorgt dat lichaam specifieke antilichamen aanmaakt

Plasmideinjectie zorgt dat lichaam specifieke antilichamen aanmaakt (afb: KU Leuven)

Antilichamen, onderdeel van ons afweersysteem, worden steeds vaker gezien als adequate middelen om ziektes te bestrijden, maar in het lab gemaakte antilichamen schijnen nogal prijzig te zijn. Onderzoekers van de KU Leuven denken een goedkopere manier gevonden te hebben. Ze laten ons lichaam zelf die antilichamen aanmaken door ze in te spuiten met stukjes DNA in ringvorm. Dat schijnt veel efficiënter en dus (?) goedkoper te zijn. Bij schapen werkte het.
Lees verder

Verdediging alvleesklierkanker doorbroken (?)

Vezelachtig weefsel schermt alvleeskliertumor af

Alvleeskliertumoren worden omringd door vezeligachtig weefsel (rood) dat de kankercellen effectief afschermt (afb: DeNardo-lab)

Kankercellen hebben allerlei ’tactieken’ om hun vijanden (=medicijnen) de pas af te snijden en zo te overleven. Onderzoekers van het Amerikaanse Cold Spring Harbor-lab denken diverse vluchtwegen voor alvleesklierkankercellen met succes te hebben afgesneden. Bij muisjes lijkt die aanpak te hebben geleid tot krimp van de tumor in de alvleesklier. Lees verder

Wordt printen grotere orgaandelen nu mogelijk?

Geprinte organen met SWIFT

Een stukje geprint weefsel compleet met een ‘bloedvat’ (afb: Wyss-instituut van Harvard)

Het drukken van orgaanweefsel wordt gaandeweg steeds spectaculairder, maar de resultaten zijn nog steeds ver verwijderd van het echte werk. Nu schijnen onderzoekers van de Harvard-universiteit in de VS een methode ontwikkeld te hebben (met als afko SWIFT) waarmee grotere orgaandelen geprint kunnen worden compleet met een soort bloedvaten en met een celdichtheid die lijkt op die van natuurlijke organen. Die met behulp van SWIFT gedrukte organen zouden de grootte en de functionaliteit van de echte organen hebben. Zo zou een stuk hart in zeven dagen te zijn ‘gemaakt’. Uitgangsmateriaal wordt gevormd door stamcellen. Lees verder

Kunnen we de biologische klok terugdraaien?

De zwezerik

Daar zit jouw zwezerik

Ach, wat zouden we graag het eeuwige leven hebben. Tot op heden heeft al dat verouderingsonderzoek nog niet veel bruikbaars opgeleverd die dat doel dichterbij zou kunnen brengen. Nu (b)lijkt uit een minionderzoek onder een paar ouderen dat met bepaalde stoffen de ‘biologische klok’ zou kunnen worden teruggezet.
Lees verder

Minihersentjes zouden activiteit van die van vroeggeborenen hebben

Doorsnee van minihersens

Doorsnee van minihersens (afb: Muotrilab)

Tja, het is allemaal nog ver van het echte werk en ja er zijn ook al andere wetenschappers geweest die minihersens hebben gemaakt in het lab, maar nu zou in gekweekt hersenweefsel ter grootte van een erwt ‘hersenstromen’ zijn gemeten die lijken op die van vroeggeboren kinderen. Lees verder

Hagedis met CRISPR ontdaan van zijn kleur

Albino-gen en CRISPR

Albinohagedis (afb: Douglas Menke)

De CRISPR-methode is ook in dit blog nogal vaak aan de orde geweest. Wat ik niet wist is dat deze genknipmethode nog niet was (of kon worden?) toegepast op reptielen. Nu schijnen onderzoekers die techniek zo te hebben aangepast dat die ook bij reptielen is te gebruiken. Ze voegden daarmee een gemuteerd albino-gen in in het genoom van een onrijpe eicellen van van anolishagedissen. Tot hun verbazing ontstonden uit de bevruchte eicellen met die mutatie niet alleen nageslacht, maar ook albino-nageslacht. Lees verder