Tandstamcellen muisjes om te vormen tot ‘melkcellen’

Melkklierweefsel uit tandstamcellen

Melkklierweefsel dat ontstaan is uit tandepitheelstamcellen van muisjes. Die cellen zijn groen. De kernen zijn blauw en rood geeft de aanwezigheid van het melkeiwit caseïne aan (afb: univ. van Zürich)

Het blijkt dat epitheelstam-cellen in tandjes van muisjes zijn om te vormen tot melkkliercellen in (vrouwelijk) borstweefsel. De onderzoekers denken daarmee borstweefsel te kunnen genereren voor weefselherstel na een borstoperatie/amputatie. Dat is mooi, maar hebben mensen zulke gespecialiseerde stamcellen ook? Lees verder

Alternatieve epo beschermt hersencellen

Bjarne Riis

Bjarne Riis, de Epo-zondaar (afb: WikiMedia Commons)

Het hormoon erythropoiëtine (Epo) wordt door onze nieren aangemaakt en stimuleert de aanmaak van rode bloedlichaampjes. Daarom was het, vooral, in de wielersport een populair stimuleringsmiddel. Epo schijnt ook hersencellen te beschermen tegen een ontijdige dood. Het idee is Epo te gebruiken bij hersenziektes als Alzheimer en Parkinson, maar als medicijn heeft Epo te veel bijwerkingen dus zochten de onderzoekers een bijwerkingsvrij Epo-alternatief. Dat schijnt gelukt te zijn. Lees verder

Zusje van curcumine kandidaat kankermedicijn

Curcumine en PGV-1

Het natuurlijke curcumine en PGV-1 lijken qua molecuulstructuur sterk op elkaar (afb: Kato et. al)

Het lijkt er op dat pentagamavumon-1 (PGV-1), een stof die lijkt op een bestanddeel van de kruid kurkuma (of koenjit), voorkomt dat kankercellen groeien. Tien jaar geleden ontdekten Indonesische onderzoekers dat PGV-1 antikankereffecten heeft. Het blijkt nu dat dat komt doordat die stof een reeks enzymen remt die verantwoordelijk zijn voor de stofwisseling van reactieve zuurstof.  Wellicht dat (variaties van) PGV-1 te ontwikkelen zijn tot kankermedicijnen die bij veel kankersoorten werkzaam zouden kunnen zijn. Lees verder

Cel blijkt organel te hebben die chromosomen ‘fatsoeneert’

Nieuw organel ontdekt

P. Todd Stukenberg:…nieuw organel ontdekt… (afb: UVA)

Onderzoekers van de universiteit van Virginië hebben een organel in cellen ontdekt dat er voor zorgt dat het erfgoed bij een celdeling juist wordt gesorteerd. Dat dat orgaantje nooit eerder ontdekt is heeft te maken met de functie. Het organel ontstaat pas bij celdeling en verdwijnt daarna weer. De onderzoekers brengen dat orgaantje in verband met kanker. In kankercellen gaat er veel mis bij het ‘sorteren’ van het erfelijk materiaal. Ze hopen dat de ontdekking artsen meer inzicht geeft in de kansen van het slagen van een bepaalde therapie bij patiënten. Lees verder

Genetische ’tekstverwerker’ nieuwe ster genoombewerking

Procédé priembewerking

De stukjes DNA worden streng voor streng vervangen (afb: Nature)

De CRISPR-methode heeft het genetisch onderzoek in een paar jaar tijd geheel ondersteboven gegooid. Onderzoekers en het grote publiek hebben allerlei dromen dat die methode de mens kan verlossen van allerlei erfelijke ziektes. Die methode heeft echter nog wel wat vervelende trekjes. Om te beginnen is die niet volmaakt (want voor andere doeleinden door bacteriën in gebruik). Er wordt stevig gewerkt aan het vervolmaken van die techniek en nu komen onderzoekers (weer?) met een verbeterde techniek die de twee strengen niet beide doorknipt (dat geeft aanleiding tot fouten). Daarmee zou een groot deel van de erfelijke ziektes kunnen worden ‘wegsgeschreven’. In het lab is de methode al gebruikt om, onder meer, mutaties te corrigeren die aanleiding geven tot sikkelcelanemie. Lees verder

Onderzoekers proberen ‘ordentelijke’ organen te kweken

Takanori Takebe

Takanori Takebe: … voeg een beetje water toe… (afb: TMD)

Uitgaand van pluripotente stamcellen kun je organen kweken, maar die gekweekte organen hebben niet veel weg van het echte werk. Onderzoekers van het kinderziekenhuis in Cincinatti (VS) en de medisch en tandheelkundige universiteit (?) in Tokio denken nu een methode te hebben om ‘levensechtere’ organen te kweken. Dat model zou de onderzoekers ook leren hoe organen zich vormen en hoe genetische veranderingen kunnen leiden tot ziektes in die organen. Lees verder

Russische CRISPRoloog begint met bewerking eicellen mens

Denis Rebrikov

Denis Rebrikov wil kinderen met CRISPR van erfelijke doofheid verlossen (afb: New Scientist)

De Russische CRISPRoloog Denis Rebrikov is begonnen met het bewerken van het erfgoed van menselijke eicellen. Hij stelt dat hij niet van plan is die bewerkte en bevruchte eicellen te implanteren bij een (draag)moeder voordat hij daarvoor toestemming heeft gekregen van de Russische gezondheidsautoriteiten. Lees verder

Muisembryo’s gekweekt zonder zaad- of eicellen

kunstmatige muisembryo's

Het procédé van Wu om levensvatbare embryo’s te kweken zonder dat daar geslachtscellen aan te pas kwamen (afb: Wu et. al)

Voor het eerst zouden er muisembryo’s zijn gekweekt zonder dat daar zaad- of eicellen aan te pas zijn gekomen die in een muizenbaarmoeder verder groeiden. Ze waren nog verre van volmaakt, maar onderzoekers denken daarmee een ‘methode’ te hebben om de ontwikkeling van embryo’s te kunnen bestuderen. Lees verder

Genen kunnen ook ‘uit het niks’ komen

Kabeljauw heeft 'antivriesgen'

Kabeljauw heeft een de novo-‘antivriesgen’ (afb: WikiMedia Commons)

Lang is gedacht dat nieuwe genen varianten van oude genen zijn, maar het wordt steeds duidelijker dat de natuur veel vindingrijker is dan dat. Genen kunnen ook zo maar ‘uit het niks’ ontstaan, uit stukken en brokken niet-coderend DNA. Lees verder

Hoe betrouwbaar zijn antigenen als eiwitaanwijzers?

Antilichamen

Basisstructuur van antilichamen. N is het amino-uiteinde en C is het koolstofuiteinde van de keten. Rood zijn de disulfidebruggen (afb: Wiki Commons)

Antilichamen vormen een wezenlijk onderdeel van ons afweersysteem, maar worden in de wetenschap ook gebruikt om de aanwezigheid van specifieke eiwitten te traceren. Onderzoekers in Canada constateerden dat sommige antilichamen niet specifiek op een bepaald eiwit reageren. Dat doet de vraag rijzen hoe betrouwbaar tot nu toe gedaan eiwitonderzoek is. Ze doen ook aanbevelingen om er zeker van te zijn dat het antilichaamninstrument wel de juiste eiwitten aanwijst. Lees verder