DNA-spuwende afweercellen (afb: Science)
Het schijnt nog niet eerder ontdekt te zijn dat een bepaald soort overdadig aanwezige afweercellen, neutrofielen, ontploffen als ze bepaalde ziekteverwekkers tegenkomen. Ze vormen op die manier een soort plakkerig spinnenweb, dat die ziekteverwekkers zoals virussen onschadelijk maakt. Lees verder
Neuronen en astrocyten worden gevormd uit voorlopercellen. Door de aanmaak van PTB in astrocyten te verstoren vormen die zich om tot neuronen (afb: Nature)
Veel geneeskundig onderzoek wordt eerst bij dieren uitgevoerd, vooral bij muisjes. Die dierproeven zouden iets moeten zeggen over de bruikbaarheid van een nieuwe methode bij mensen, maar al vaker is aangetoond dat de resultaten van muisproeven niet een op een te vertalen zijn naar mensen. Nu lijkt het er op dat ook muizenhersencellen geen mensenhersencellen zijn. De hersencellen van een muis zijn veel beter bestand tegen oxidatieve stress dan mensenhersencellen. Die oxidatie stress kan leiden tot allerlei hersenaandoeningen. Lees verder
Genetische veranderde CAR-T-cellen (lichtblauw) dokken aan bij een kankercel. Daardoor komt het celdodende granzym vrij (geel) dat fataal is voor de kankercelafb: La Jolla-instituut)
Onderzoeksters van de McMasteruniversiteit in Canada hebben een manier ontwikkeld om de immuuntherapie CAR-T zo aan te passen dat daardoor alleen kankercellen worden getroffen en geen gezonde cellen. De daartoe veranderde afweercellen – natuurlijke-dodercellen, een ondervorm van de T-cellen – herkennen zelfs gezonde cellen met schijnbaar overeenkomstige signaalmoleculen op het membraan, aldus de onderzoeksters. Ik heb het idee dat ik dit al vaker heb gehoord (maar ik ben dan ook een leek op alle fronten). Lees verder
De groei van een embryo is nog maar voor een (klein) deel begrepen. Er zijn bepaalde eiwitten, groeifactoren genoemd, die de ontwikkeling van de lichaamsas sturen. Aanvankelijk zijn alle embryocellen gelijk, maar gaandeweg veranderen die in gespecialiseerde cellen en het is natuurlijk belangrijk dat de juiste cellen op de juiste plaatsen terechtkomen. Die groeifactoren worden door cellen aan het eind van een embryo aangemaakt. Zo wordt kop een kop en kont een kont (om het even plat te zeggen). Onderzoekers hebben nu bij een hydra (een zoetwaterpoliep) een enzym ontdekt (HAS-7) dat de ‘dirigent’ van dat ingewikkelde proces is, door de activiteit van de diverse groeifactoren te sturen. Lees verder
Slapende (open pijltjes) en actieve (witte pijltjes) stamcellen in verschillende muisweefsels (afb: Neri et.al.)
Sommige cellen bevinden zich in een soort slaapstand om schade aan het DNA te voorkomen. In die stand wordt ook de stofwisseling op een lager pitje gezet. Nu hebben onderzoekers in Duitsland en Engeland de OSCAR-methode ontwikkeld om te kunnen bepalen welke cellen in het maagdarmkanaal in die slaapstand verkeren. Daarmee zouden ‘slapende’ stamcellen beter kunnen worden bestudeerd en voor medische doeleinden kunnen worden ingezet . Lees verder
Zo maak je nepafweercellen met medicijn (afb: Zhang et. al))
Nanodeeltjes die wel wat weg hebben van afweercellen blijken heilzame middelen om medicijnen af te leveren bij ontstoken longcellen. Bij muisjes leverden onderzoekers op die manier dexamethason (een ontstekingsremmer) af bij ontstoken longweefsel. Dat bleek afdoende, waarbij ter plaatse in de longen medicijnconcentraties werden waargenomen die met geen andere afgiftetechniek ooit is bereikt, stellen ze. Lees verder
Drie embryo-onderzoekers stellen in Nature zich zorgen te maken over ideeën van de internationale vereniging voor stamcelonderzoek (ISSCR) om de 14-dagen-grens voor het werken met menselijke embryo’s te versoepelen. Ze vinden dat de vereniging met sterkere argumenten moet komen om een versoepeling te rechtvaardigen. Ook een aantal andere onderzoekers hebben hun zorgen uitgesproken over het loslaten van van de 14-dagen-grens zonder daar een nieuwe termijn voor in de plaats te stellen. Lees verder
De groen fluorescerende cellen zijn bindweefselcellen die zijn omgeprogrammeerd tot hartspiercellen (afb: Ieda et. al.)
Bij een hartaanval gaan grote aantallen hartcellen teloor. Daar komen bindweefselcellen (littekenweefsel) voor in de plaats. Onderzoekers van de universiteit van Tsukuba in Japan willen die bindweefselcellen omprogrammeren tot functionele hartcellen. Bij muisjes schijnt dat gelukt te zijn. Voordat dit bij mensen wordt uitgeprobeerd, is er nog een lange weg te gaan… Lees verder
Bloedwandcellen; de celkernen zijn blauw gekleurd, de mitochondriën oranje en het celskelet groen (afb: WikiMedia Commons)
Toen zo’n twintig jaar geleden het menselijk genoom was ontcijferd/uitgelezen dachten veel onderzoekers dat we nu het ‘boek van het menselijk leven’ in handen hadden. Hoe naïef. Zo langzamerhand komen we stukje bij beetje er achter hoe DNA werkt, met diverse systemen om genen te (de)activeren. Het lijkt er nu op dat actieve genen zich in een andere fase bevinden dan niet-actieve: vloeibaar (gel) en vast (sol) (achtereenvolgens). Lees verder
Muggen zijn doelwitten van de gendruktechniek (afb: Sebastian Mikolajczak)
Gendruk is een manier om via de verspreiding van aangepast genetisch materiaal onder ziekteoverbrengers die ziektes te bestrijden. Dat betekent, bijvoorbeeld, dat je malariamuggen genetisch zo veranderd dat ze geen nageslacht kunnen krijgen en ook hun nageslacht niet. Dat lijkt een mooie manier om je van de last van die ziektes te ontdoen, maar brengt ook gevaren met zich mee. Wat als dat genetische materiaal elders bij organismen terechtkomt waarvoor ze niet bedoeld zijn (bijvoorbeeld)? Nu schijnt er een manier gevonden te zijn om dat gevaar het hoofd te bieden. Dat heeft iets van de pil die bedoeld is om de bijwerkingen van een andere pil te neutraliseren… Lees verder