Placenta heeft veel weg van ‘kankerweefsel’

Kunstmatige moederkoek of placenta

Moederkoek: een barrière tussen moeder en vrucht (afb: WikiMedia Commons)

De moederkoek (placenta) ontstaat net zoals de vrucht uit dezelfde bevruchte eicel. Het blijkt echter dat cellen van die moederkoek veel meer genmutaties bevatten dan die van de foetus. Met dergelijke genmutaties zou die vrucht zelfs niet levensvatbaar kunnen zijn. Die structuur ervan lijkt meer op die van kankerweefsel. Of die mutaties in de placenta invloed op de vrucht hebben is (nog) niet bekend. Lees verder

Een zeeslak blijkt toppunt van regeneratievermogen

Ellysiella pusilla

Elysiella pusilla eet groenwier om fotosynthese te ‘verwerven’ (afb: WIkiMedia Commons)

Bij verschillende dieren is het regeneratievermogen aanzienlijk groter dan bij de mens. Bekende voorbeelden zijn hagedissen die een nieuwe staart krijgen als ze zich ontdaan hebben van de oude. De kieuwloze zeenaaktslak (Sacoglossa) slaat wat regeneratievermogen betreft de hagedis met vlag en wimpel. Die slakken  hebben alleen hun kop nog maar nodig om uit te groeien tot een volwaardige slak. Het zou kunnen dat de zeeslakken dat doen om irritante parasieten kwijt te raken. Lees verder

Kunstmatige enzymen ontwikkeld met geheel nieuwe functies

Katalytische biostructuur

Kunstmatige katalysestructuur (afb: UAB)

We kennen de scheikunde van het leven (biochemie) en de wonderbaarlijke manier waarop die in elkaar steekt. Daarbij steekt de menselijke scheikunde die gedreven wordt door hoge temperaturen en drukken nogal schriel bij af. Onderzoekers van de autonome universiteit van Barcelona hebben nu vrij ‘primitieve’ biostructuren ontworpen die zouden functioneren als die ‘goddelijke’ eiwitten in het echte leven. De onderzoekers dromen van ‘slimme’ nanomaterialen met op maat gemaakte katalytische functies. Lees verder

Kanker blijkt al vroeg te beginnen

JAK2

De structuur van JAK2 (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers van de Harvarduniversiteit hebben bij twee kankerpatiënten de oorsprong van hun ziekte getraceerd. In sommige gevallen zou die oorzaak, een mutatie die leidt tot kanker, wel veertig jaar eerder hebben kunnen plaatsvinden, denken de onderzoekers. Lees verder

Het eiwittransport in cellen ‘uitgelicht’

kinesine-1-volgers

Met behulp van een lichtgevend molecuul zijn de wegen van het ’transporteiwit kinesine-1 nauwkeurig te volgen in een cel (afb: UNIGE)

Een cel is een knap ingewikkelde chemische fabriek waar van alles aan de hand is en waar eiwitten op het juiste ogenblik op de juiste plek moeten zijn. Dat eiwittransport gebeurt met leden van de kinesinefamilie. Heel per ongeluk ontdekten onderzoekers van de universiteit van Genève een fluorescerende verbinding waardoor de wegen van een familielid (kinesine-1) in een cel konden worden gevolgd. Lees verder

Onderzoekers vinden veel genen die herstel zenuwcellen voorkomen

Netvliescellen

Netvliescellen (RGC) van muisjes werden opzettelijk beschadigd mbv lichtimpulsen (ONC) (afb: Cell Reports)

Cellen in het centrale zenuwstelsel (hersens, ruggenmerg) herstellen na beschadiging niet of nauwelijks, wel in het perifere zenuwstelsel. Waarom is een groot vraagteken, maar onderzoekers zijn nu tientallen genen op het spoor die helpen dat ‘verbod’ te handhaven, althans bij muisjes. Lees verder

Zeldzame ziekte zou te genezen zijn met gentherapie

DNADe ziekte van Fabry is een erfelijke stoffwisselingsziekte. Die komt niet heel veel voor. Canadese onderzoekers zouden er in geslaagd zijn Fabrypatiënten met (enig) succes te hebben behandeld met een gentherapie. Die zou niet alleen werkzaam zijn gebleken maar ook veilig zijn. Lees verder

Simpele virusdetector ontwikkeld (?)

coronavirus

Deeltjes van Sars-VaV-2 (oranje)

Op het ogenblik zijn we vreselijk druk met het coronavirus, maar dat is beslist niet het eerste en zeker niet het laatste virus zijn dat het op de mens(heid) heeft gemunt. Dan is het aardig dat je die deeltjes herkent. Onderzoekers van de Saoedi-Arabische Koning Abdoela-universiteit (KAUST) stellen een veilige, snelle en goedkope virusdetector te hebben ontwikkeld, gebruikmakend van magnetische nanodeeltjes. Die zou ook andere dan coronavirussen er uit kunnen pikken. Lees verder

Met DNA-origami ‘bekeken’ hoe CRISPR in de fout gaat

DNA-origami en CRISPR De DNA-rotorarm (vaagwitte L-en) verbonden met paarse volgdeeltjes (afb: Madariaga Marcos et.al.)[/captioOnderzoeksters gebruikt en DNA-wentelwiek om te zien hoe CRISPR in de fout gaat bij de bewerking van het genoom.n]CRISPR is een mooi systeem om het genoom te veranderen of uit te zoeken hoe dat werkt, maar bij het bewerken van het genoom wil die ‘genschaar’ nog wel eens in de fout gaan. Onderzoeksters van de universiteit hebben nu DNA-constructies, origami genoemd naar de Japanse papiervouwkunst, gebruikt om te zien hoe CRISPR-enzymen reageren op beoogde en onbeoogde sequenties. Lees verder

Cre-CRISPR: alleen genen (de)activeren in een bepaald celtype

Cre-recombinase

De structuur van Cre-recombinase (afb: WikiMedia Commons)

De mogelijkheid om met CRISPR genen te (de)activeren is handig om uit te vissen wat genen doen, maar genen hebben vaak niet maar een functie en die functies kunnen nog afhankelijk zijn van de leeftijd van het organisme. Het lijkt er op dat onderzoekers van, onder meer, de TU Dresden een simpeler methode ontwikkeld hebben om, met behulp van een aangepaste CRISPR-methode, met het enzym Cre-recombinase genen in een bepaald celtype te (de)activeren. Lees verder