Stoffen worden in levende systemen ‘al spelend’ aangemaakt, waarmee wij aardlingen grote problemen hebben om die na te bootsen. Scheikundigen hebben allerlei soms vernuftige, soms rondweg grove manieren gevonden om stoffen te synthetiseren, maar al te vaak gaan die toch gepaard met veel geweld (hoge temperatuur en druk). Aleksander Pogodajev heeft in zijn promotieonderzoek aan de Radbouduniversiteit onderzoek gedaan naar een soort netwerken van chemische reacties die de soepelheid en verwevenheid van reacties in levende systemen moeten nabootsen.
Lees verder
Zijn aso’s de oplossing voor hersenziektes?
Ziektes zijn vaak het gevolg van noodlottige veranderingen in ons genoom. Sedert enkele tientallen jaren zijn er nu technieken om dergelijke genoomfouten te repareren. Vooral de vrij recente opkomst van de CRISPR-methode heeft die zoektocht een fikse impuls gegeven en daarmee de hoop op een oplossing voor vaak onbehandelbare ziektes. Hoewel het veld te kampen heeft met nogal wat ‘kinderziektes’ groeit toch het idee dat gentherapieën iets kunnen betekenen voor de ‘reparatie’ ver hersenziektes. Daarbij spelen aso’s, zo lijkt het, een belangrijke rol. Terecht? Lees verder
In tijd veranderende vorm van weefselkweek gecreëerd
Materialen die, beheersbaar, van vorm veranderen in de tijd worden 4d-materialen genoemd (de drie ruimtedimensies plus de tijddimensie). Onderzoekers in de VS hebben een 4d-systeem ontwikkeld voor het creëren van biostructuren dat, mogelijk, iets kan betekenen voor de kweek van weefsels en/of organen in het lab. Lees verder
Levende ‘robots’ gemaakt van huidcellen van een kikker
Vorig jaar werden voor het eerst zogeheten xenobots gefabriekt, naar de naam van de kikker Xenopus laevis. Daarvan waren huid- en hartspiercellen gebruikt om die ‘levende machines’ te maken. Nu hebben de onderzoekers hun ontwerp verbeterd en laten zien dat die tot meer in staat zijn. Lees verder
Muisjes zouden door antilichamen weer tanden hebben gekregen
Japanse onderzoekers zouden bij muisjes weer tanden en kiezen hebben laten aangroeien met behulp van monoklonale antilichamen. De muisjes hadden een erfelijke afwijking waardoor hun gebit niet compleet zou zijn.
Lees verder
Gentherapie voor bloederziekte geen oorzaak levertumor
Vaak worden bij gentherapieën verzwakte vormen van virussen gebruikt (meestal adenoachtigevirussen; aav’s) om het gengereedschap in de cellen af te leveren, maar nogal eens blijkt dat die verzwakte virussen een probleem kunnen vormen. Het bedrijf UniQure zou nu hebben vastgesteld dat het virus dat is gebruikt bij een gentherapie voor bloederziekte niet verantwoordelijk is voor de bij een patiënt ontstane levertumor. Lees verder
Minimale cel (+ zeven genen) uit lab groeit en deelt normaal
Synthetische cellen gecombineerd met onderdelen van een Mycoplasma-bacterie die in het lab zijn gesynthetiseerd blijken te kunnen groeien en zich te delen en identieke dochtercellen op te leveren. Deze resultaten vorm een vervolg’product’ van het werk van Craig Venter et. al. die in 2016 een zogeheten minimale cel creëerden met maar 473 genen die als minimaal stel noodzakelijk worden geacht voor levende organismen. Lees verder
‘Cel’ gesynthetiseerd die zichzelf deelt
De grote uitdaging voor synbiologen is een cel te maken die niet alleen allerlei ‘kunstjes’ uitvoert, maar zichzelf ook deelt. Dat lijken onderzoeksters in Duitsland rond Kerstin Göpfrich nu ook voor elkaar te hebben, zij het dat die celdeling zich niet ‘streeploos’ herhaalt. Die celdeling is gebaseerd op osmose en een combinatie van lipiden en kan worden bewerkstelligd door licht en/of een enzymatische reactie. Lees verder
DNA gaat in hersencellen vaak op bepaalde plaatsen stuk
Het lijkt er op dat DNA in hersencellen vaak op bepaalde plaatsen beschadigd raken. Die schade zou verband houden met de sturing van de genactiviteit. De ophoping van die DNA-breuken zou uniek voor hersencellen zijn. Deze ontdekking zou de huidige kennis over oorzaken van DNA-schade en de mogelijke gevolgen daarvan voor hersenziektes in een nieuw daglicht zetten. Lees verder
Cellen geven zelf sein ‘Eet me op’
Cellen die op de een of andere manier niet goed meer functioneren en afsterven geven zelf het sein ‘Eet me op’. Dat is de normale procedure, waarbij bepaalde eiwitten, zogeheten scramblases een belangrijke rol spelen, ontdekten onderzoekers van de universiteit van Kyoto.. Lees verder