Elk gen in ons DNA codeert voor een eiwit. We hebben zo’n 20 000 genen, dus…? Zo simpel blijkt het niet te zijn. Onderzoekers hebben eens bekeken welke boodschapper-RNA-moleculen hersencellen aanmaken (het transcriptoom). Sommige genen zijn daarbij goed voor tientallen en soms wel honderd verschillende eiwitten. Ons DNA zit ingewikkelder in elkaar dan we denken/dachten, blijkt telkens maar weer. “Dezelfde genetische informatie kan veel verschillende eindpunten opleveren”, zegt Jonathan Mill van de universiteit van Exeter Lees verder
Longontsteking behandelen zonder antibiotica te gebruiken
Onderzoekers denken een andere of aanvullende behandelmethode te hebben ontdekt om bacteriële longontsteking te behandelen dan met antibiotica, waar bacteriën steeds vaker resistent voor zijn. Ze hebben zich gericht op de eigen afweercellen van de proefmuisjes, de macrofagen, en bepaalde natuurlijke stoffen die ontstekingen binnen de perken moeten houden: epoxyeicosatrieenzuren (in Angelse afko aangeduid met EET’s. Lees verder
Embryostamcellen dobbelen niet (alleen)
Het blijft magistraal dat het leven van een organisme begint met een cel. Die deelt zich enzovoort. In een paar weken, beetje afhankelijk van de soort, is er dan een vrucht ontstaan met al sterk verschillende cellen. Hoe is het mogelijk dat een stel in aanvang volkomen identieke cellen zich zo ontwikkelt tot een organisme (embryo) met diverse verschillende cellen? Dat is geen louter toeval maar mede een gevolg van communicatie tussen cellen, maakten onderzoekers aannemelijk. Lees verder
Zelfs hersencellen nemen producten van darmbacteriën op
Genen uit- en inschakelen met CRISPR/Cas9
Suikerziekte type I, reuma, kanker en nog zo wat ziektes worden (mede) veroorzaakt door verkeerd ‘geschakelde’ genen (‘aan’ ipv ‘uit’ en omgekeerd). Onderzoekers van de Canadese McGill-universiteit schijnen een nieuwe methode ontwikkeld te hebben om de ‘knoppen’ om te zetten, zodat ze in de goede stand staan. Lees verder
Nieuwe strategie T-cellen te activeren tegen kanker (?)
Het lijkt nogal hoogmoedig van de mens dat zijhij ons afweersysteem zou kunnen verbeteren. Toch probeert hijzij het: de immuuntherapie. Die geeft soms aardige resultaten, maar echt een doorslaand succes zou je het toch niet kunnen noemen (zegt deze leek; as). Nu heeft de Noorse onderzoeker Øyvind Halaas een beter idee: leidt T-cellen in een lymfeklieromgeving op tot T-geheugencellen. Die zou een doorslaggevende rol kunnen spelen in de finale bestrijding van kanker, is zijn idee. Voorlopig moet dat nog maar bewezen worden. Lees verder
Je kunt eiwitten nu ‘lezen’ als het genoom
Met een nanoporie-techniek kun je DNA nucleotide voor nucleotide ‘lezen’. Het schijnt dat onderzoekers van de TU in Delft en de universiteit van Illinois die techniek hebben gebruikt om ook eiwitten aminozuur voor aminozuur te lezen. Op die manier zou je alle eiwitten kun bepalen in een cel en daarmee de genexpressie (-activiteit) ervan kunnen vaststellen. Lees verder
CAR-T-techniek zou ook werken bij vaste tumoren
De CAR-T-techniek is een immuuntherapie die vooralsnog vooral goed blijkt te werken bij leukemie (bloedkanker) maar minder effectief is bij vaste tumoren. Nu zeggen onderzoekers van het kinderziekenhuis in Philadelphia een methode gevonden te hebben die dat probleem zou hebben opgelost. Ze hebben hun pijlen gericht op bepaalde peptiden (kleine eiwitten) die alleen op kankercellen voorkomen. Daardoor zouden meer kankersoorten met deze techniek zijn te behandelen. Lees verder
Methode ontwikkeld om specifieke cellen eiwitten laten aanmaken
Onderzoekers van MIT en Harvard hebben een methode ontwikkeld om de productie van een bepaald eiwit selectief te activeren. Daarbij zet de aanwezigheid van bepaald boodschapper-RNA (bRNA) in een cel dat proces in gang en wordt er eiwit aangemaakt waarvan de code aan de cel is toegevoegd. Die methode zou onder meer gebruikt kunnen worden bij gentherapieën. Lees verder
Gentherapieën werken maar zijn vreselijk duur
Gentherapieën zijn al jaren een belofte om genetische aberraties te herstellen, maar proeven daarmee bleken ook vaak op te lopen tegen niet voorziene problemen. Het lijkt er op dat er nu zo langzamerhand een paar ‘winnaars’ zijn komen bovendrijven al is het ook daar nog allesbehalve koek en ei. Sommige behandelingen werken wel, maar halen de oorzaak niet weg en verreweg de meeste (misschien wel alle) genbehandelingen zijn vreselijk duur. We hebben het dan over honderdduizenden of zelfs miljoenen euro’s (eigenlijk dollars), schrijft Nature en een verhaal over min of meer succesvolle therapieën. Het blad geeft vier voorbeelden daarvan. Uitsluitend Amerikaans, overigens Lees verder