Categorie archieven: Stamcellen

Naar een immuuntherapie tegen kanker van-de-plank?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Gekweekte iNKT-cellen

Zo ongeveer zou de iNKT-celtherapie (al of niet met CA-receptor) er uit moeten zien (afb: Yang et.al.)

Er wordt veel aan immuuntherapieën gesleuteld om die ook te kunnen gebruiken tegen kanker, maar een immuuntherapie die tegen alle kankersoorten kan worden ingezet is er niet. Het lijkt er ook op dat elke patiënt een eigen behandelwijze nodig heeft, wat de praktische waarde daarvan niet bevorderd (al was het maar door de hoge prijs). Nu denken onderzoeksters van de universiteit van Californië in Los Angeles een grote stap gezet te hebben in de richting van een immuuntherapie voor kanker die ‘van-de-plank’ komt. Daartoe maken ze gebruik van weinig voorkomende afweercellen die ze tot grote aantallen vermenigvuldigden en die voor langere tijd kunnen worden bewaard. Lees verder →

Embryostamcellen dobbelen niet (alleen)

Geplaatst op door
Beantwoorden
NANOG en GATA

In den beginne waren er NANOG en GATA… (afb: Schröter et. al.)

Het blijft magistraal dat het leven van een organisme begint met een cel. Die deelt zich enzovoort. In een paar weken, beetje afhankelijk van de soort, is er dan een vrucht ontstaan met al sterk verschillende cellen. Hoe is het mogelijk dat een stel in aanvang volkomen identieke cellen zich zo ontwikkelt tot een organisme (embryo) met diverse verschillende cellen? Dat is geen louter toeval maar mede een gevolg van communicatie tussen cellen, maakten onderzoekers aannemelijk. Lees verder →

Gentherapie ADA-SCID blijkt tien jaar later nog effectief

Geplaatst op door
Beantwoorden

ADA-SCID

Evangelina Vaccaro, een van de tien (afb: Alysia Padilla-Vaccaro)

Zo’n tien jaar geleden zijn tien kinderen met de zeldzame afweerziekte ADA-SCID genetisch behandeld. Die erfelijke ziekte maakt dat ze te weinig adenosinedeaminase aanmaken. Dat eiwit is wezenlijk voor de opbouw van het afweersysteem. Het blijkt dat die ‘proefkonijnen’ de gentherapie goed doorstaan hebben. Lees verder →

Wanneer maken stamcellen hun belofte waar?

Geplaatst op door
Beantwoorden
traankliertjes gekweekt

De kweek van traankliertjes (afb: Cell Stem Cell

Toen Shinja Yamanaka en collega’s zo’n vijftien jaar geleden ontdekte hoe je gewone cellen kon omprogrammeren tot (pluripotente) stamcellen groeide de hoop dat daarmee therapeutisch een hoop kon worden gedaan. Die pluripotente stamcellen kon je omvormen tot alle celtypen die het organisme mens telt (zo’n tweehonderd). Tot dan toe moesten onderzoekers hun stamcellen putten uit embryo’s of ‘destilleren’ uit de navelstreng. Vooral dat eerste lag ethisch moeilijk. De resultaten op het gebied van stamceltherapieën zijn vooralsnog niet erg spectaculair, maar er lijken betere tijden aan te komen. Zou er, bijvoorbeeld, een stamceltherapie komen voor Parkinsonpatiënten (om maar iets te noemen)? Lees verder →

Aanzet tot vissenogen gekweekt in petrischaaltjes

Geplaatst op door
Beantwoorden
Ontwikkeling oog

De ontwikkeling van het (menselijk) oog (afb: lezing Mohammed Mahmoud Mosaed)

Het lijkt er op dat onderzoekers tot nu toe uitgaande van stamcellen alleen orgaantjes van zoogdieren (inclusief de mens) hebben gekweekt of dat hebben geprobeerd te doen. Dat heeft er natuurlijk mee te maken dat de mens ervan droomt om eens volwassen en functionerende organen te kunnen kweken in het lab als vervangers van zieke ‘soortgenoten’. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Heidelberg rond Joachim Wittbrodt voor het eerst uitgaande van stamcellen in petrischaaltjes netvliestructuren van, onder meer, zebravisjes gekweekt. Die zijn niet bedoeld om blinde vissen van nieuwe netvliezen te voorzien maar vooral als studieobject, waarbij de aandacht in hoofdzaak naar het netvlies gaat.
Lees verder →

Aangepaste cellen bestrijden ontstekingen bij reumatoïde artritis

Geplaatst op door
Beantwoorden
Reuma-handen

Reuma leidt tot ernstige vergroeiingen

Reuma is een autoimmuunziekte waar geen medicijn voor bestaat. Nu hebben onderzoekers bij muisjes (met een vorm van reuma) genetisch aangepaste cellen geïmplanteerd die een soort ontstekingsremmers afscheiden als er zich ontstekingen voordoen. Dat had tot gevolg dat de ontstekingen verminderden en schade aan de botten werd voorkomen. Lees verder →

Kunnen stamcellen suikerziekte type I kunnen genezen?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Gekweekte betacellen produceren insuline

Betacellen. Geel is insuline, rood de celkernen (afb: Corbis)

Proeven bij muisjes zou aannemelijk hebben gemaakt dat uit stamcellen voortgekomen beta-cellen voor de alvleesklier wel eens met succes een einde zouden kunnen maken aan suikerziekte fase I, een autoimmuunziekte. Die cellen, die insuline produceren, moeten dan wel worden beschermd tegen het eigen afweersysteem. ER wordt gewerkt aan een oplossing daarvoor, maar makkelijk is dat niet. Lees verder →

OSCAR-methode herkent stamcellen in slaapstand

Geplaatst op door
Beantwoorden
OSCAR

Slapende (open pijltjes) en actieve (witte pijltjes) stamcellen in verschillende muisweefsels (afb: Neri et.al.)

Sommige cellen bevinden zich in een soort slaapstand om schade aan het DNA te voorkomen. In die stand wordt ook de stofwisseling op een lager pitje gezet. Nu hebben onderzoekers in Duitsland en Engeland de OSCAR-methode ontwikkeld om te kunnen bepalen welke cellen in het maagdarmkanaal in die slaapstand verkeren. Daarmee zouden ‘slapende’ stamcellen beter kunnen worden bestudeerd en voor medische doeleinden kunnen worden ingezet . Lees verder →

Embryo-onderzoekers: rek 14-dagen-beperking niet op

Geplaatst op door
Beantwoorden

Drie embryo-onderzoekers stellen in Nature zich zorgen te maken over ideeën van de internationale vereniging voor stamcelonderzoek (ISSCR) om de 14-dagen-grens voor het werken met menselijke embryo’s te versoepelen. Ze vinden dat de vereniging met sterkere argumenten moet komen om een versoepeling te rechtvaardigen.  Ook een aantal andere onderzoekers hebben hun zorgen uitgesproken over het loslaten van van de 14-dagen-grens zonder daar een nieuwe termijn voor in de plaats te stellen. Lees verder →

Actieve en ‘stille’ genen bevinden zich in twee fases: vast en ‘vloeibaar’

Geplaatst op door
Beantwoorden
bloedwandcellen

Bloedwandcellen; de celkernen zijn blauw gekleurd, de mitochondriën oranje en het celskelet groen (afb: WikiMedia Commons)

Toen zo’n twintig jaar geleden het menselijk genoom was ontcijferd/uitgelezen dachten veel onderzoekers dat we nu het ‘boek van het menselijk leven’ in handen hadden. Hoe naïef. Zo langzamerhand komen we stukje bij beetje er achter hoe DNA werkt, met diverse systemen om genen te (de)activeren. Het lijkt er nu op dat actieve genen zich in een andere fase bevinden dan niet-actieve: vloeibaar (gel) en vast (sol) (achtereenvolgens). Lees verder →