Ziektes zijn vaak het gevolg van noodlottige veranderingen in ons genoom. Sedert enkele tientallen jaren zijn er nu technieken om dergelijke genoomfouten te repareren. Vooral de vrij recente opkomst van de CRISPR-methode heeft die zoektocht een fikse impuls gegeven en daarmee de hoop op een oplossing voor vaak onbehandelbare ziektes. Hoewel het veld te kampen heeft met nogal wat ‘kinderziektes’ groeit toch het idee dat gentherapieën iets kunnen betekenen voor de ‘reparatie’ ver hersenziektes. Daarbij spelen aso’s, zo lijkt het, een belangrijke rol. Terecht? Lees verder
Categorie archieven: RNA
Je kunt nu genactiviteit van cellen in een weefsel zichtbaar maken

De genactiviteit van vele genen (gekleurde stipjes) in afzonderlijke cellen (blauwe lijnen) aangegeven (afb: NanoString)
Net als dat voor je woongenot de locatie van je woning belangrijk is geldt dat ook voor cellen. Tot voor kort moesten onderzoekers die de genactivteit wilden weten dat per cel bepalen, zonder dat ze wisten waar die cel vandaan kwam of ze maten gemiddelde over duizenden cellen. Inmiddels is er een techniek ontwikkeld, aangeduid met ruimtelijke transcriptomie, dat van duizenden cellen tegelijk de genactiviteit kan bepalen. Dat verandert het spel voor onderzoekers drastisch. Lees verder
Onderzoekers vinden veel genen die herstel zenuwcellen voorkomen

Netvliescellen (RGC) van muisjes werden opzettelijk beschadigd mbv lichtimpulsen (ONC) (afb: Cell Reports)
Cellen in het centrale zenuwstelsel (hersens, ruggenmerg) herstellen na beschadiging niet of nauwelijks, wel in het perifere zenuwstelsel. Waarom is een groot vraagteken, maar onderzoekers zijn nu tientallen genen op het spoor die helpen dat ‘verbod’ te handhaven, althans bij muisjes. Lees verder
Simpele virusdetector ontwikkeld (?)

Deeltjes van Sars-VaV-2 (oranje)
Op het ogenblik zijn we vreselijk druk met het coronavirus, maar dat is beslist niet het eerste en zeker niet het laatste virus zijn dat het op de mens(heid) heeft gemunt. Dan is het aardig dat je die deeltjes herkent. Onderzoekers van de Saoedi-Arabische Koning Abdoela-universiteit (KAUST) stellen een veilige, snelle en goedkope virusdetector te hebben ontwikkeld, gebruikmakend van magnetische nanodeeltjes. Die zou ook andere dan coronavirussen er uit kunnen pikken. Lees verder
Synthetische kwaliteitsborging eiwitten voor bacterie gemaakt

Bacterie-DNA (kop/staartverbonden) ‘zwemt’ vrij door een bacteriecel
Onderzoekers van de universiteit van Seoel schijnen een synthetisch systeem te hebben gemaakt dat in bacteriën de kwaliteit van de aangemaakte eiwitten stuurt/borgt. Ze denken dat zo’n systeem nuttig is voor het door bacteriën laten produceren van geneesmiddelen, industriële enzymen of andere biomoleculen (al of niet synthetisch). Lees verder
Microcapsules zouden RNA’s beter afleveren bij cellen

De microcapsules worden gemaakt door calciumcarbonaat bolletjes te maken met het genmateriaal (RNA in dit geval) er op. Vervolgens worden de korrels omgeven door een polymeer (poly-
-arginine hydrochloride; PARG) en dextraansulfaat (DEXS). Daarna wordt het carbonaat verwijderd (afb: Peter de Grote PtU)
Voor het afleveren van het CRISPR-gereedschap of genmateriaal voor genoombewerking of medische doeleinden worden vaak (kreupel gemaakte) virussen gebruikt, maar die hebben zo hun beperkingen. Onderzoekers in, onder meer, Rusland hebben een vrij simpele methode ontwikkeld om ‘microcapsules’ te maken die dat werk beter zouden doen. Vooralsnog is de methode nog niet uitgeprobeerd voor het afleveren van CRISPR-gereedschap. Lees verder
Genetisch veranderde mug ei van Columbus tegen zika (?)

Het zikavirus wordt overgebracht door besmette muggen. Het peptide prikt de virusdeeltjes lek (afb: NTU Singapore)
De aandacht is op het moment bij het coronavirus en dat het zikavirus ooit de voorpagina’s haalden zijn we al weer vergeten, maar die virusdreiging is er nog steeds. Nu lijkt het er op dat genetische veranderde muggen, de overbrenger van het zikavirus, de verspreiding ervan kan stoppen. De muggen zijn zelf immuun gemaakt voor het virus en kunnen het dan ook niet overbrengen op de mens. Lees verder
RNAi mogelijk alternatief voor gevaarlijke bestrijdingsmiddelen

Het geactiveerde RNA-molecuul dokt aan op boodschapper-RNA (Een na onderste plaatje) en voorkomt de productie van dat eiwit (afb: Cell)
Gevaarlijke bestrijdingsmiddelen is bijna een pleonasme (iets nader benoemen wat al in het begrip zit), want er zijn weinig bestrijdingsmiddelen waar geen vlekje aan zit. Het zou mooi zijn als we daar van af zouden kunnen komen. RNA-interferentie is een natuurlijk biologisch proces dat een gezond alternatief zou kunnen zijn, denken onderzoekers (welke kan ik zo gauw niet vinden). Lees verder
Een RNA-vaccin tegen multiple sclerose?

Bij multiple sclerose tasten eigen immuuncellen de beschermende laag om de zenuwbanen aan.
Lees verder
DNA én RNA de basis van leven op aarde?

Ramanarayanan Krishnamurthy (afb: Scrippsinstituut)
Er wordt al heel lang gespeculeerd hoe leven op aarde ontstaan is. De meeste aanhang lijkt nu de theorie van de RNA-wereld te hebben, waarbij RNA de rol van DNA van nu zou hebben maar waarbij RNA ook dingen deed die eiwitten nu op zich hebben genomen. Nu komen onderzoekers/theoretici met het idee dat én DNA én RNA samen aan de ‘wieg’ van het leven hebben (kunnen) gestaan. Lees verder