Genetisch veranderde mug ei van Columbus tegen zika (?)

Zikabesmetting bestreden met lekpikkend eiwit

Het zikavirus wordt overgebracht door besmette muggen. Het peptide prikt de virusdeeltjes lek (afb: NTU Singapore)

De aandacht is op het moment bij  het coronavirus en dat het zikavirus ooit de voorpagina’s haalden zijn we al weer vergeten, maar die virusdreiging is er nog steeds. Nu lijkt het er op dat genetische veranderde muggen, de overbrenger van het zikavirus, de verspreiding ervan kan stoppen. De muggen zijn zelf immuun gemaakt voor het virus en kunnen het dan ook niet overbrengen op de mens. Lees verder

RNAi mogelijk alternatief voor gevaarlijke bestrijdingsmiddelen

RNA-interferentie

Het geactiveerde RNA-molecuul dokt aan op boodschapper-RNA (Een na onderste plaatje) en voorkomt de productie van dat eiwit (afb: Cell)

Gevaarlijke bestrijdingsmiddelen is bijna een pleonasme (iets nader benoemen wat al in het begrip zit), want er zijn weinig bestrijdingsmiddelen waar geen vlekje aan zit. Het zou mooi zijn als we daar van af zouden kunnen komen. RNA-interferentie is een natuurlijk biologisch proces dat een gezond alternatief zou kunnen zijn, denken onderzoekers (welke kan ik zo gauw niet vinden). Lees verder

Een RNA-vaccin tegen multiple sclerose?

multiple sclerose

Bij multiple sclerose tasten eigen immuuncellen de beschermende laag om de zenuwbanen aan.

Nadat in de jongste jacht op werkzame coronavaccins verschillende b-RNA-vaccins succesvol zijn gebleken schijnen die ook op ander terrein, mogelijk, successen te boeken. Onderzoeksters hebben muisjes met een vorm van multiple sclerose met zo’n b-RNA-vaccin behandeld. Die behandeling bleek de tolerantie voor lichaamseigen eiwitten te herstellen en daarmee de kenmerkende symptomen van die autoimmuunziekte (waarbij de eiwitisolatie myeline rond uitlopers van zenuwcellen worden afgebroken) te vertragen .
Lees verder

DNA én RNA de basis van leven op aarde?

Ramanarayanan Krishnamurthy

Ramanarayanan Krishnamurthy (afb: Scrippsinstituut)

Er wordt al heel lang gespeculeerd hoe leven op aarde ontstaan is. De meeste aanhang lijkt nu de theorie van de RNA-wereld te hebben, waarbij RNA de rol van DNA van nu zou hebben maar waarbij RNA ook dingen deed die eiwitten nu op zich hebben genomen. Nu komen onderzoekers/theoretici met het idee dat én DNA én RNA samen aan de ‘wieg’ van het leven hebben (kunnen) gestaan. Lees verder

De opkomst van de b-RNA-vaccins

DNA- en RNA-vaccins

Links de ‘route’ van een DNA-vaccin, rechts die van een RNA-vaccin (afb: Junwei Li et. al)

De nieuwe coronavaccins zijn booodschapper-RNA-vaccins. Dat schijnt een nieuwe ontwikkeling te zijn op het gebied van de bestrijding van besmettelijke ziekte. Ik vond in een vakblad een overzichtsartikel uit maart vorig jaar, waarvan bijgaand de (zeer verkorte) weergave, in mijn formulering. Lees verder

RNA-moleculen blijken de eiwitproductie te regelen

Eiwitproductie

Via boodschapper-RNA worden stukjes DNA in het ribosoom omgezet in eiwitten (afb.: vib.be)

Het zit allemaal verbazingwekkend (tenminste bij mij; as) listig in elkaar, het fenomeen dat we leven noemen. Iedereen kent waarschijnlijk nog wel van de middelbare school het ‘paadje’ dat de aanmaak van eiwitten mogelijk maakt (via boodschapper-RNA), maar hoe weet het ribosoom hoeveel van dat eiwit, waarvoor het b-RNA codeert, moet worden aangemaakt? Daar schijnen andere (niet-coderende) RNA-moleculen aan te pas komen, de zogeheten SINEUP’s, ontdekten onderzoeksters van, onder meer, het Japanse RIKEN-instituut. Die zijn onlangs ontdekt en zouden, roepen onderzoekers dan meestal, een belangrijk doelwit kunnen worden van nieuwe therapieën.
Lees verder

Bewerken b-RNA

Door het b-RNA te bewerken met gids-RNA (plus enzym) wordt blauwfluorescent eiwit groenfluorescent (afb: AIST)

Nogal wat genetische ziektes zijn het gevolg van C-naar-T-puntmutaties. Toshifumi Tsukahara van het Japanse instituut voor technologie en wetenschap en collega’s hebben een bijzonder listige (vind ik; as) manier ontwikkeld om puntmutaties te herstellen. Ze maakten een kunstmatig RNA-editase-enzym en combineerden dat met een gids-RNA. Daarmee werd, als blijkt van bruikbaarheid, een cytosine-nucleotide van boodschapper-RNA dat codeert voor een blauwfluorescent eiwit omzetten in uracil van het boodschapper-RNA dat codeert voor groenfluorescent eiwit. Volgens de onderzoekers is deze RNA-techniek veel veiliger en zekerder om ziekmakende puntmutaties te restaureren dan de veel geprezen CRISPR/Cas9-methode. Lees verder

B-RNA al of niet afbreken via een ‘lichtschakelaar’

b-RNA-versnipperaar

Als PAL met behulp van de aptameer het regel-RNA (= ‘vlag’ in mijn verhaal) ‘kaapt’ (r) wordt het b-RNA niet afgebroken. De vorm van PAL is gevoelig voor blauwe licht (afb: Nature)

Er is al vaker gewerkt met licht om de genactiviteit te sturen, maar nu zeggen onderzoekers in Duitsland dat ze een lichtmethode hebben ontwikkeld om dat heel precies te doen. Hier gaat het dan in feite om de afbraak van boodschapper-RNA, de mal voor het aanmaken van een eiwit. Die methode zou vooral van belang zijn voor onderzoek, want veel praktische waarde in het ziekenhuis lijkt me die niet te hebben (al kan ik het natuurlijk faliekant mis hebben). Lees verder

Biosensor geeft aan hoe virus het ribosoom van een cel kaapt

Virussensor

Opname van een virussensor. De opname zou verschillende ’translaties’ weergeven in een cel (afb: CSU)

Een van de dingen die me hogelijk verbaasde rond dat hele coronagedoe is dat niet bekend was hoe dat virus zich verspreidde. Nou weet ik wel dat er misschien wel miljarden virussen zijn, maar al eerder in 2003 was er een uitbraak van een SARS-virus in China, familielid van het virus waar we nu mee te maken hebben (heb ik begrepen). Ik heb het niet heel precies bijgehouden, maar het lijkt nog steeds niet geheel duidelijk of het het nieuwe SARS-coronavirus ons ook via de lucht kan besmetten. Dan is een apparaatje dat aangeeft hoe een virus onze cellen aanvalt wel handig. Dat vertelt niet meteen of het coronavirus ook via de lucht kan besmetten, maar alle beetjes kennis helpen (toch?). Lees verder

Grote moleculen komen lastiger bij de celkern

Kerntransport

Groot biomolecuul met ‘passen’ (oranje) probeert zich door de kernporie (grijs/zwart) te wringen (afb: Giulia Paci)

Hoe groter een molecuul is hoe meer ‘passen’ een molecuul nodig heeft om het kernmembraan te mogen passeren, bleek onderzoekers van, onder meer, de Johannes Gutenberguniversiteit in Mainz. De resultaten van het onderzoek zeggen iets over de manier waarop virussen er in slagen om hun genoom laten vermeerderen. Lees verder