CAR-T-therapie kan ‘hersenmist’ veroorzaken en daar is wat aan te doen

Hersenmist na CAR-T-behandeling

De cito- en chemokinen van de geactiveerde microgliacellen zijn de ‘boosdoeners’ (afb: Stanford/Emily Moskal)

Na behandeling met CAR-T-cellen – immuuncellen die genetisch zijn veranderd om kankercellen aan te vallen – krijgen patiënten soms dat het gevoel dat ze last hebben van ‘hersenmist’ (vergeetachtigheid en concentratie-problemen). Onderzoek onder leiding van Michelle Monje van de Stanforduniversiteit maakt aannemelijk dat de CAR-T-celtherapie milde cognitieve stoornissen kan veroorzaken, onafhankelijk van andere kankerbehandelingen en dat dit via hetzelfde celmechanisme gebeurt als cognitieve stoornissen door twee andere oorzaken: chemotherapie en luchtweginfecties zoals bij griep of corona. De studie, die voornamelijk bij muijes werd uitgevoerd, komt ook met ideeën om dat euvel te verhelpen. Lees verder

Knutselen aan stamcellen geeft verjongde ‘alleskunners’

DNA in chromatineverpakking

Histonen maken deel uit van de chromatineverpakking rond het DNA

Het is grappig, maar ook verontrustend dat ‘we’ blijven knutselen en frutten aan zaken waar we eigenlijk maar weinig van af weten. Neem nou stamcellen. Onderzoekers hebben inmiddels door hoe ge van gespecialiseerde cellen zoals huidcellen weer stamcellen kunnen maken, maar die kunnen weer niet alles wat de oerstamcel kan, de de embryonale. In een nieuwe studie zijn onderzoekers van de universiteit van Kopenhagen erin geslaagd stamcellen te creëren die zich beter kunnen ontwikkelen tot andere celtypen, zoals een jongere, fittere versie van zichzelf, door hun dieet aan te passen. Lees verder

Ki geeft genoombewerking meer reikwijdte

Ach ja. We doen wel dik over het vermogen (van bacteriën) om genooms te bewerken, maar we staan nog maar aan het begin. Onderzoekers hebben nu kunstmatige intelligentie in de arm genomen om uit te zoeken welke CRISPR-achtige systemen de beste resultaten geven. Het ki-systeem, PAMmla gedoopt, wordt ook ter beschikking van collegaonderzoekers gesteld. Heel fijn. Lees verder

Help. Mijn DNA kan ‘gekraakt’ worden

Bedreigingen uitlezen DNA

Het hele ingewikkelde uitleesproces van DNA zou beter beveiligd moeten worden, waarschuwen onderzoeksters (afb: Nasrin Anjum et al./IEEE Xplore)

Een uitleestechniek voor DNA zou ook gebruikt kunnen worden voor het ‘kraken’ (stelen, veranderen e.d.) van de DNA-informatie, waarschuwen onderzoeksters rond Nasrin Anjum van de universiteit van Portmouth (VK). Ik(=as) zie niet zo gauw op welke manier de DNA kan worden misbruikt dan de vatbaarheid voor bepaalde ziektes te onthullen die uit DNA zijn af te leiden, maar dat is vast een mankement in mij(n geestelijke vermogens). Lees verder

‘Nieuwe’ Ssn-genschaar knipt enkelstrengs-DNA op specifieke plaats

Ssn-endonuclease 'schaar' voor specifieke enkelstrengs-DNA-knip

De Ssn-endonucelase knipt enkelstrengs-DNA heel specifiek bij een bepaalde basevolgorde door (afb: Frédéric Veyrier et al./Nature Communications)

Onderzoekers in Canada rond Frédéric Veyrier van INRS ontdekten een nieuwe familie enzymen (aangeduid met Ssn) die in staat is om heel gericht een enkele DNA-streng door te knippen. Ze denken dat deze nieuwe genoombewerkers weer nieuwe mogelijkheden zouden kunnen bieden dan de nu overheersende CRISPR-techniek op het gebied van genoombewerking. Lees verder

Nieuwe genoombewerker STICHR gebruikt retrotransposon(techniek)

Retransposon

Een retrotransposon gebruikt omgekeerde transcriptie om zich elders in het genoom opnieuw te vestigen (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoekers hebben genoombewerker STITCHR ontwikkeld die gezonde genen op specifieke plaatsen kan invoegen zonder dat daarbij onbedoelde mutaties zouden ontstaan. STITCHR zou de inmiddels welbekende CRISPR-techniek kunnen aanvullen, denken de onderzoekers. Vooralsnog zal de genoombewerker zich nog moeten bewijzen. Bij de introductie van CRISPR ruim tien jaar geleden werd die techniek ook als feilloos gezien, maar dat bleek toch niet helemaal te kloppen. Lees verder

De reuzenwolf weer tot leven gewekt? De legogenetica slaat weer toe

Wat beweegt mensen (bedrijven) om uitgestorven dieren weer tot leven te wekken? Willen ze het bewijs leveren dat de mens de heerser is van de aardse natuur of wat? De mammoet lijkt al talloze malen ‘ontstorven’ te zijn (maar niet heus), maar nu moet de reuzenwolf het ontgelden. Lees verder

Bestaan er dan toch netvliesstamcellen????

Foetaalnetvlies netvliesstamcellen

In de ciliaire zone (CMZ) zijn de netvliesstamcellen gevonden (afb: Jianzhong Su/univ. van Wenzhou

Onderzoekers rond Jianzhong Su van de universiteit van Wenzhou (China) hebben in de buurt van het netvlies in menselijke foetussen (???; as) voorlopercellen gevonden die schade aan het netvliescellen zouden kunnen repareren. Waarom die cellen die schade niet spontaan herstellen als die bij mensen ontstaat is (mij=as) onbekend, maar tot nu toe geldt de achteruitgang van het netvlies door groene staar (glaucoom) of macula-achteruitgang als onherstelbaar. Lees verder

Een tipje van de sluier van de eiwitafbraak door ubiquitine opgelicht

Eiwitafbraak en de ubiquitinecode

Eiwitafbraak, de ontsleuteling van de ubiquitinecode (afb: Leo Kiss et al./Molecular Cell)

Ubiquitine markeert eiwitten voor afbraak, waarbij ubiquitine-moleculen op verschillende manieren en in verschillende aantallen kunnen worden gecombineerd en  ketens met vertakkingen kunnen vormen. Onderzoekers van het Max Planckinstituut voor biochemie hebben een nieuwe -technologie (UbiREAD gedoopt) ontwikkeld om de verschillende combinaties van ubiquitinmoleculen te ontcijferen (de ubiquitincode) die bepalen hoe eiwitten in cellen worden afgebroken. Lees verder