Geherprogrammeerde ‘stamcellen’ maken huid 30 jaar jonger

De huid

De huid is een knap ingewikkeld orgaan. Op dit plaatje ontbreken de lymfevaten

De zoektocht naar het eeuwige leven is waarschijnlijk zo oud als de mensheid, maar heeft voorlopig nog niet het gezochte resultaat opgeleverd. Onderzoekers in het Verenigd Koninkrijk hebben weer (?) een beginnetje gemaakt, zo lijkt het. Volgens het Brits blad New Scientist hebben die rijpe cellen geherprogrammeerd tot ‘stamcellen’ zonder dat die hun oorspronkelijke functionaliteit verliezen. Daarmee zou de huid dertig jaar jonger kunnen worden. Lees verder

Kan de witte neushoorn voor uitsterven behoed worden?

noordelijke witte neushoorn

Nieuwe noordelijke witte neushoorns fokken is nog niet zo makkelijk. Links het achterste van de neushoorn (afb: Biorescue)

Hebben we net mogen melden dat terzakekundigen het een-op-een ‘heroprichten’ van uitgestorven dieren beter maar kunnen vergeten of we krijgen het volgende herstelprogramma voorgeschoteld: het voorkomen van het uitsterven van de (noordelijke) witte neushoorn. Het verschil is natuurlijk dat daarvan nog twee vrouwelijke exemplaren in leven zijn.  Uit de huidcellen van een reeds overleden exemplaar zouden stamcellen zijn gekweekt. Daaruit zouden eicellen kunnen worden gemaakt om de witte neushoorn voor uitsterving te behoeden. Lees verder

Pi-RNA gebruikt om genactiviteit overerfelijk te regelen

piRNAi

Met de piRNAinterferentie-techniek zijn genen van wormpjes generaties lang uit te schakelen (afb: KAUST)

Wellicht dat je RNA-moleculen kent als ‘mal’ voor eiwitten, maar RNA’s hebben verschillende functies in de cel. Zo reguleren zogeheten piRNA’s de genactiviteit. Onderzoekers hebben die nu gebruikt om genactiviteit bij te sturen in wormpjes (rondwormen/nematoden). De ontwikkeling zou iets kunnen betekenen voor fundamenteel biomedisch onderzoek, voor de formulering van geneesmiddelen maar ook voor gentechnische behandelingen. Lees verder

Celherprogrammering zou kunnen helpen na hartaanval

hartspiercellen uit bindweefselcellen

Hartspiercellen van een rat van geherprogrammeerde bindweefselcellen klopten synchroon met medehartspiercellen (afb: Baylorcollege)

Bij een hartaanval of beroerte gaan cellen verloren of komt er bindweefsel (littekenweefsel) in de plaats. Onderzoekers dachten dat het herprogrammeren van die bindweefselcellen misschien misschien een oplossing zou kunnen zijn om, na een hartaanval, hartfalen te voorkomen. Het bleek bij ratten mogelijk. Wellicht dat deze aanpak ook helpt bij ruggenmerglaesies. Lees verder

Met een chip biologische weefsels veranderen in het lijf (?)

Weefseltransfectie

De chip (boven) verstuurt genen naar om te programmeren cellen (afb: Sen et. al)

Onderzoekers van de universiteit van de universiteit van Indiana (VS) zouden een siliciumnanochip ontwikkeld hebben waarmee cellen in een levend organisme mee kunnen worden omgeprogrammeerd tot een ander celtype. Die ontwikkeling schijnt reproduceerbare resultaten te geven. Het lijkt op een grap. Hoe serieus is dit, vraag ik me af. Lees verder

Gliacellen in vivo omprogrammeren tot hersencellen

Gliacellen omgeprogrammeerd tot neuronen

Omgeprogrammeerde gliacellen. Groen aangegeven is het eiwit NeuN dat karakteristiek is voor neuronen (afb: Lentini et. al.)

Bij verschillende hersenziektes als Alzheimer, beroertes en Parkinson verdwijnen er hersencellen. Dat leidt in het overgrote deel van de gevallen tot een achteruitgang van de hersenfuncties. Hoewel daar nog steeds strijd over is, wordt over het algemeen aangenomen dat we het moeten doen met de hersencellen (neuronen) die we bij de geboorte hebben gekregen. Gliacellen, de afweercellen van de hersens, hebben dat probleem niet. Onderzoekers in, onder meer, Frankrijk zouden er in geslaagd zijn bij muisjes met epilepsie die gliacellen direct om te programmeren tot functionele neuronen. Lees verder

Aanzet tot vissenogen gekweekt in petrischaaltjes

Ontwikkeling oog

De ontwikkeling van het (menselijk) oog (afb: lezing Mohammed Mahmoud Mosaed)

Het lijkt er op dat onderzoekers tot nu toe uitgaande van stamcellen alleen orgaantjes van zoogdieren (inclusief de mens) hebben gekweekt of dat hebben geprobeerd te doen. Dat heeft er natuurlijk mee te maken dat de mens ervan droomt om eens volwassen en functionerende organen te kunnen kweken in het lab als vervangers van zieke ‘soortgenoten’. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Heidelberg rond Joachim Wittbrodt voor het eerst uitgaande van stamcellen in petrischaaltjes netvliestructuren van, onder meer, zebravisjes gekweekt. Die zijn niet bedoeld om blinde vissen van nieuwe netvliezen te voorzien maar vooral als studieobject, waarbij de aandacht in hoofdzaak naar het netvlies gaat.
Lees verder

Bindweefsel omgezet in functionele hartcellen na hartaanval

Omgeprogrammeerde bindweefselcellen

De groen fluorescerende cellen zijn bindweefselcellen die zijn omgeprogrammeerd tot hartspiercellen (afb: Ieda et. al.)

Bij een hartaanval gaan grote aantallen hartcellen teloor. Daar komen bindweefselcellen (littekenweefsel) voor in de plaats. Onderzoekers van de universiteit van Tsukuba in Japan willen die bindweefselcellen omprogrammeren tot functionele hartcellen. Bij muisjes schijnt dat gelukt te zijn. Voordat dit bij mensen wordt uitgeprobeerd, is er nog een lange weg te gaan… Lees verder

Voor het eerst vroege vormen menselijke embryo’s uit lab

Balstoïde uit lab

Een cellenklomp (blastoïde) gevormd uit menselijke stamcellen (afb: univ van Texas)

Voor het eerst hebben onderzoekers de eerste stadia van de embryofase van de mens in het lab gekweekt (dus buiten de baarmoeder). Het lijkt er op dat die weg is gekozen om beperkingen van onderzoek op menselijke embryo’s te omzeilen die zijn opgelegd op basis van ethische overwegingen. Het gaat om twee onderzoeksgroepen. De onderzoekers legden er de nadruk op dat het niet gaat om voortplanting maar om onderzoek aan de ontwikkeling van de (menselijke) vrucht.
Lees verder

Onderzoekers vinden ‘recepten’ voor differentiëring stamcellen

Stamceldifferentiëring

Gelijktijdige differentiëring tot drie typen cellen: zenuwcellen (paars), bloedvatcellen (geel) en bindweefselcellen (blauw) (afb: Busskamp et. al.)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Bonn hebben ‘recepten’ beschreven om met behulp van transcriptiefactoren pluripotente stamcellen te laten differentiëren in 290 verschillende typen cellen. Een kind kan de was doen, zou je bijna zeggen… Lees verder