Onder meer door Modern en het AMC wordt gewerkt aan een vaccin tegen hiv (afb: webmd.com)
Het hi-virus muteert te snel om er een ‘ouderwets’ vaccin voor te ontwikkelen. Tijdens de coronapandemie raakte de ontwikkeling van bRNA-vaccins in een stroomversnelling. Nu lijken die ook het hi-virus ‘in het oog’ te krijgen. Voorlopig is het nog zoeken. Lees verder
Lymfeknoop vaak, ten onrechte, ook lymfeklier genoemd (afb: voedingengezondheid.nl)
Het vervelende van wetenschappelijk werk is dat je constant geconfronteerd wordt met je onkunde en onwetendheid. Hoe langer je met een onderwerp bezig bent hoe meer gaten je in je kennis ontdekt. Alle organismen hebben een vorm van afweer om zich te verdedigen tegen de ‘boze krachten’ van deze wereld, maar hoewel wetenschappers een aardig idee hebben van het menselijke (en ander zoogdierlijke) afweersysteem, het is nog steeds duister hoe dat precies werkt. Nu hebben onderzoekers het afweersysteem op een chip gezet (feitelijke zijn het onderdelen van lymfeklieren) om dat systeem beter te leren kennen. Lees verder
Het adenovirus (AdV) komt in het kernporiecomplex (NPC) terecht en daar zorgt Mind bomb 1 (Mib1) voor de afbraak van de eiwitmantel van eiwit V, zodat het DNA in de kern kan worden afgelezen zonder dat de er in de cel een alarm afgaat. (afb: Michael Bauer en Alfonso Gomez-Gonzalez, UvZ)
Adenovirussen bevatten een eiwit dat hun genoom beschermt totdat die binnengedrongen zijn in de celkern van de ‘gastheer’. Daar werpen de virussen hun omhulling af en komt het virusgenoom in de celkern terecht waar het wordt gekopieerd. Dat proces is ook wezenlijk voor verschillende coronavaccins. Onderzoekers zochten uit hoe dat proces in elkaar steekt. Die kennis zou kunnen leiden tot nieuwe methoden om virussen te bestrijden, tot betere gentherapieën en ook tot nieuwe kankerbehandelingen, denken ze. Lees verder
Sikkelcellen zijn misvoormde rode bloedlichaampjes (afb: WikiMedia Commons)
Kortgeleden nog is een klinische proef met een gentherapie tegen sikkelcelanemie gestaakt omdat twee behandelde patiënten kanker kregen. Nu lees ik weer een persbericht waarin staat dat een experimentele gentherapie sikkelcelanemie geneest, althans voor een aantal jaren. Of dat dan ook de oplossing is valt nog te bezien, zeker ook omdat die genbehandeling is voorafgegaan door een chemotherapie en dat ging niet helemaal goed. Lees verder
Gentherapieën zijn al jaren een belofte om genetische aberraties te herstellen, maar proeven daarmee bleken ook vaak op te lopen tegen niet voorziene problemen. Het lijkt er op dat er nu zo langzamerhand een paar ‘winnaars’ zijn komen bovendrijven al is het ook daar nog allesbehalve koek en ei. Sommige behandelingen werken wel, maar halen de oorzaak niet weg en verreweg de meeste (misschien wel alle) genbehandelingen zijn vreselijk duur. We hebben het dan over honderdduizenden of zelfs miljoenen euro’s (eigenlijk dollars), schrijft Nature en een verhaal over min of meer succesvolle therapieën. Het blad geeft vier voorbeelden daarvan. Uitsluitend Amerikaans, overigens Lees verder
Afweercellen vallen kankercel aan
RNA-bewerker Cas13. Ook bij bewerking RNA wordt een gids-RNA gebruikt om de RNA-schaar naar de juiste plaats te dirigeren (afb: zlab.bio)
Iedereen, ook deze leek, riep blij dat met de CRISPR-methode er een prima instrument was gekomen om fouten op het genoom te herstellen. Dat bleek toch een beetje tegen te vallen en gaandeweg zijn er steeds meer methodes ontwikkeld om die methode nog te verbeteren. Onderzoekers hebben nu een chemisch veranderd gids-RNA ontwikkeld, dat de genschaar naar de goede plek op het genoom moet leiden, dat niet het DNA aanpakt om genen uit te schakelen maar het RNA om dat te bewerken en/of uit te schakelen in mensencellen. Daarmee zou de effectiviteit van gids-RNA met een factor twee tot vijf zijn verbeterd. De nieuwe methode werkt ook twee maal langer de de bestaande CRISPR-methodes. Lees verder
BioNTech-chef Ugur Sahin (afb: W~ikiMedia Commons)
Sedert de redelijk succesvolle RNA-vaccins tegen het coronavirus zijn geïntroduceerd, wordt die techniek ook in stelling gebracht tegen andere ziektes. Zo denkt BioNTech, die met Pfizer een coronavaccin heeft ontwikkeld, dat het mogelijk is dat RNA-vaccins werkzaam zouden kunnen zijn tegen de malariaparasiet. Het bedrijf hoopt eind dit jaar een malariavaccin te kunnen testen op mensen. Lees verder
De virusvallen van een DNA-constructie (afb: TUM/Dietz)
Er zijn bepaalde afweercellen die ontploffen om ziekteverwekkers zoals virussen het werken onmogelijk te maken door ze in te kapselen. Nu blijken onderzoekers met DNA een constructie gebouwd te hebben die min of meer dezelfde strategie hanteert om virussen weg te vangen. Lees verder
DNA-spuwende afweercellen (afb: Science)
Het schijnt nog niet eerder ontdekt te zijn dat een bepaald soort overdadig aanwezige afweercellen, neutrofielen, ontploffen als ze bepaalde ziekteverwekkers tegenkomen. Ze vormen op die manier een soort plakkerig spinnenweb, dat die ziekteverwekkers zoals virussen onschadelijk maakt. Lees verder