Chinese manipulator menselijk genoom Jiankui He ontslagen

Jankui He, manipulator van embryogenoom (?)

Jiankui He op genoomcongres in Hongkong

Jiankui He, de Chinese onderzoeker die het genoom van twee zuigelingen zou hebben veranderd, schijnt nu dan toch ontslagen te zijn. Die beslissing werd bekend gemaakt door de universiteit van Shenzhen, waar He werkte, op grond van onderzoek van de gezondheidsautoriteiten in de provincie Guandong. Het laatste nieuws is dat He is gearresteerd. Het schijnt zelfs mogelijk te zijn dat hij de doodstraf krijgt.
Lees verder

Immuuntherapie tegen kanker succesvol maar ook bijwerkingen

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Controlepost-remmers lijken een effectieve manier om (uitgezaaide) kankers te bestrijden, maar het blijkt dat je niet altijd ongestraft met het afweersysteem kunt spelen. Het blijkt dat door die behandeling ongewenste bijwerkingen kunnen optreden zoals reumatische en spieraandoeningen. Ook kunnen patiënten met een autoimmuunziekte extra last krijgen door controlepostremmers. Dat blijkt uit een meta-analyse van Italiaanse onderzoekers. Lees verder

Gentherapie en operatie samen zorgen voor herstel zenuwen

Zenuwherstel met groeifactor en verhulde genschakelaar

A) Plaats beschadiging. B) Doorsnee ruggenmerg op plaats beschadigig C) Inspuiten noodzakelijke ingrediënten (afb: Brain)

Veel weefsels herstellen na beschadiging, maar zenuwen in het centraal zenuwstelsel niet (wel in het perifere). Waarom dat is, is (mij) een groot raadsel. Al tientallen jaren proberen onderzoekers dat ’tekort’ te ondervangen en hoewel er veel bemoedigende resultaten worden gemeld is de definitieve doorbraak er nog steeds niet. Nu melden onderzoekers uit Leiden dat een combinatie van gentherapie en een operatie bij ratten dat het herstel mogelijk lijkt. De truc schijnt een ‘verhulde genschakelaar’ te zijn. Lees verder

‘Troep’ in DNA zou schimmels helpen overleven

Gistcellen

Gistcellen (afb: Science)

Zoals bekend is het overgrote deel (98%) van DNA ’troep’, ‘rotzooi’. Zo werd het aanvankelijk aangeduid, omdat dat niet-coderende DNA, zoals het tegenwoordig wat netter heet, niet codeert voor eiwitten. Nu denken onderzoekers gevonden te hebben dat bepaalde niet-coderende delen van een gen, de introns (onderbrekende stukjes), de cellen helpen te overleven in zware tijden. Bij gistcellen althans. Lees verder

Bloedvaten in petrischaaltjes gekweekt

Gekweekt bloedvatnetwerk

Zoiets moet je je voorstellen bij een gekweekt bloedvat ‘organoïde’ (afb: UBC)

Het ideaal is nog steeds om in het lab volwassen organen te kweken en we geen orgaandonoren meer nodig hebben, maar zo ver is het nog lang niet (als het ooit zo ver komt). Organen bestaan uit allerlei ‘onderdelen’ en is het allemaal niet zo eenvoudig om die op de juiste wijze te laten integreren. Onderzoekers in de VS schijnen nu in het lab ‘perfecte menselijke bloedvaten’ te hebben gekweekt, voor studiedoeleinden vooralsnog. Dat is in ieder geval een aardig en nuttig begin. Lees verder

Kankercellen bij muisjes omgezet in onschuldige vetcellen

Kankercellen in vetcellen veranderd

Kankercellen (groen) en een gewone vetcel voor de behandeling. Na de behandeling veranderen veel kankercellen in vetcellen (rood+groen=bruin) (afb: univ. van Bazel)

Kankercellen zijn acrobaten. Ze kunnen zich soepel en flexibel makkelijk aanpassen aan de omstandigheden. Zo schijnen ze ook gevoelig te zijn voor transdifferentiëring, het zich omzetten in een ander type cel. Van die flexibiliteit hebben onderzoekers van de universiteit van Bazel gebruik gemaakt om bij muisjes (menselijke) borstkankercellen om te zetten in onschuldige vetcellen. Lees verder

CRISPR ingezet om nieuwe antibiotica te ontwikkelen

Conjugatie

Conjugatie (afb: WikiMedia Commons)

Door een al te overvloedig gebruik van antibiotica zijn diverse bacteriestammen ongevoelig geworden voor die bacteriedoders. Er wordt tegenwoordig, vooral in de VS, al gesproken van een ‘antibioticacrisis’. Onderzoekers hebben de genschaar CRISPR/Cas9 aangepast om uit te zoeken welke genen door antibiotica als doelwit dienen. Met die kennis zouden nieuwe antibiotica kunnen worden ontwikkeld waar bacteriën vooralsnog geen verweer tegen hebben. Ze noemden het aangepaste systeem mobile-CRISPRi (met de i van interferentie). Lees verder

CRISPR ook te gebruiken als virusbestrijder (?)

Cas9 wordt actief in nabijheid protease

Het op slot gezette Cas9-eiwit (afb: Savagelab)

De CRISPR-methode mag zich verheugen in een grote populariteit, maar dan hebben we het vooral over toepassingen aan het genoom die zijn bedoeld om ziektes te vermijden of te bestrijden die het gevolg zijn van erfelijke aandoeningen en ziekmakende mutaties. Onderzoekers van de universiteit van Californië in Berkeley rond David Savage hebben een truc bedacht om de methode ook in te zetten bij virusinfecties. Lees verder

Kankerbestrijdend interleukine-2 zonder bijeffecten ‘gebouwd’

Veilige variant voor leukine-2 als aanjager afweersysteem

De interleukine-2-variant (rood) koppelt alleen aan de beta- en gamma-receptor (paars en grijs) (afb: UW)

Voor mensen met een agressieve vorm van nier- of huidkanker is het eiwit interleukine-2 (IL-2) een uitkomst. Dat eiwit stimuleert het afweersysteem om de kanker aan te vatten, maar bij de doses die nodig zijn kan het geneesmiddel averechts werken en zelfs levensbedreigend zijn. Tel uit je winst. Onderzoekers hebben nu een eiwit ontworpen en gesynthetiseerd dat qua werking lijkt op IL-2, maar niet de levensgevaarlijke bijwerkingen kent. Vooralsnog is het alternatieve IL-2 met succes uitgeprobeerd op proefdieren. Klinische proeven bij mensen zouden in het verschiet liggen. Lees verder

Defecte microgliacellen zouden leiden tot Alzheimer

Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

Mutatie van het TREM2-gen zou het risico op Alzheimer aanzienlijk kunnen verhogen, ontdekten onderzoekers van het Duitse centrum voor neurodegeneratieve ziektes en de Ludwig Maximilianuniversiteit in München bij dierproeven. TREM2 activeert afweercellen in de hersens, de microgliacellen, beta-amyloïdeklonteringen (kenmerkend voor de ziekte) op te ruimen. Als dat gen niet goed functioneert als gevolg van een mutatie zou dat kunnen leiden tot dementie, denken de onderzoekers. Lees verder