Functionele menselijke zwezerik gekweekt

zwezerik in een volgroeide foeutus

Zwezerik van een volgroeide foetus (afb: WikiMedia Commons)

Onderzoeksters van het Francis Crick-instituut en het Universiteitscollege in Londen hebben, uitgaande van menselijke stamcellen, een orgaantje ‘gebouwd’ dat veel overeenkomst bertoont met de zwezerik. Dat orgaan is van groot belang voor het afweersysteem. Het idee is die kweekzwezeriken te gebruiken voor implantaties. Lees verder

CAR-T-celimmuuntherapie lijkt te werken bij lymfekanker

Immuuntherapie vrij succesvol bij agressieve leukemiesoort

De CAR T-behandeling in beeld gebracht (afb: hematon.nl)

Het blijkt dat een immuuntherapie, bekend onder de afko axi-cel, bij bijna 80% van de proefpersonen met non-hodgkinlymfomen, lymfeklierkanker,  het aantal detecteerbare kankercellen  nihileerde, zo meldden onderzoeksters van het Dana-Farberkankerinstituut op een (video)bijeenkomst van de Amerikaanse vereniging van hematologie. Het gaat om een CAR-T-celtherapie, waarbij afweercellen worden veranderd om kankercellen aan te vallen. De bijwerkingen lijken niet mee te vallen. Lees verder

Cellen kunnen worden verjongd, lijkt het

Het netvlies

Het netvlies (afb: P. Motta, La Sapienza-universiteit, Rome)

Onderzoekers rond David Sinclair van de Harvarduniversiteit zouden een manier gevonden hebben om de veroudering van cellen om te keren. Bij muisjes schijnt het gelukt te zijn om cellen weer te herprogrammeren naar een jeugdige epigenetische staat. Op naar de eeuwige jeugd? Hoe praktisch dit is moet nog worden afgewacht. Lees verder

Er wordt nog steeds gesleuteld aan de CRISPR-methode

CRISPR/Cas9 aan het werk met DNA

Het CRISPR/Cas9-complex aan het werk aan DNA (rood) (afb: univ. van Californië)

Onderzoekers uit Japan schijnen een manier gevonden te hebben om ongewenste veranderingen aan het genoom te voorkomen of althans sterk te verminderen. Er wordt nog steeds gesleuteld aan de CRISPR-methode om die veiliger te maken. Ook onderzoekers van de universiteit van Michigan (opmerkelijk genoeg met louter Chinese namen) zouden ook hun steentje bij hebben gedragen aan de vergroting van veiligheid en doelmatigheid van de CRISPR-methode. Hun aangepaste genschaar noemen ze dan ook niet Cas9 maar miCas9.
Lees verder

Cyberaanval zouden kunnen leiden tot toxines en virussen

DNA-wenteltrapHet klinkt als een scenario voor een wanhopig geworden thrillerschrijver: onderzoekers onbedoeld gevaarlijke stukjes DNA laten produceren. Het verhaal is echter afkomstig van de Ben Goerion-universiteit in Israël; geschreven door cyberdeskundigen en gepubliceerd in Nature Biotechnology.
Lees verder

Onderzoekers vinden ‘recepten’ voor differentiëring stamcellen

Stamceldifferentiëring

Gelijktijdige differentiëring tot drie typen cellen: zenuwcellen (paars), bloedvatcellen (geel) en bindweefselcellen (blauw) (afb: Busskamp et. al.)

Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Bonn hebben ‘recepten’ beschreven om met behulp van transcriptiefactoren pluripotente stamcellen te laten differentiëren in 290 verschillende typen cellen. Een kind kan de was doen, zou je bijna zeggen… Lees verder

Ki-systeem ‘berekent’ vorm eiwitten

Structuur bacterie-kinase

De door AlphaFold berekende structuur van een kinase van de bacterie Legionella pneumophilia (paars). De blauwe structuur is experimenteel bepaald door Vincent Tagliabracci en Diana Tomchick.

In elke cel zijn duizenden eiwitten bezig het systeem levend te houden (wat leven ook moge betekenen). Die werkpaarden van het leven ontlenen hun functie(s) vooral aan hun ruimtelijke structuur. Al vele jaren wordt met dat probleem geworsteld, aangezien lang niet alle eiwitten  hun ‘figuur’ makkelijk prijsgeven. Je zou denken dat als je weet uit welke aminozuren een eiwit bestaat je die structuur kunt berekenen, maar dat schijnt ondoenlijk te zijn. Nu hebben onderzoekers van het CASP14-project kunstmatige intelligentie te hulp geroepen om die structuur te bepalen en dat lijkt er gunstig uit te zien. Lees verder

Stamcellen beschermen hun chromosoomeinden anders

Telomerase

Telomerase bouwt telomeren aan het eind van een chromosoom (afb: WikiMedia Commons)

Telomeren zijn de uiteinden van chromosomen die er voor moeten zorgen dat bij celdeling het DNA netjes wordt gekopieerd. Gaandeweg de jaren worden die telomeren korter en gaat er steeds vaker iets fout bij een celdeling. Stamcellen lijken er daarentegen in te slagen de telomeerlengte te bewaren. Dat komt, zo blijkt,  doordat de telomeerbescherming in die cellen verrassend uniek is. Dan vraag je je natuurlijk onmiddellijk af waarom dat mechanisme ook niet in gewone cellen wordt toegepast…. Er blijft nog veel uit te zoeken. Lees verder

Kan algenorganel helpen kooldioxide uit de lucht te halen?

Chlamydomonas reinhardtii

Een microscoopopname van Chlamydomonas reinhardtii (afb: He et.al.)

Algen hebben hebben een speciaal cellichaampje, de pyrenoïde, waarmee die organismen koolstofdioxide omzetten in suikers. Onderzoekers van de Princeton-universiteit in de VS hebben nu uitgevogeld hoe die organellen dat doen. Ze denken dat het inbouwen van die organellen in planten de oogst zou kunnen opvijzelen, maar zou het ook geen zoden aan de dijk zetten om algen te gebruiken kooldioxide uit de lucht te laten halen terwijl ze meteen ook iets nuttigs produceren (denk ik dan)? Lees verder

Immunogene ferroptose, een nieuw ‘wapen’ tegen kanker?

Dmitri Krysko

Dmitri Krysko (afb: UGent)

Er schijnen diverse manieren te zijn waarop cellen aan hun einde komen. Normaal is de geprogrammeerde celdood (oftewel aptose). Dan heb je nog necrose, maar ook geprogrammeerde necrose (necroptose). In 2012 werd nog een type celdood ontdekt: ferroptose, de celdood bij een falende antioxidantverdediging. Onderzoekers rond Dmitri Krysko van de Rijksuniversiteit van Gent en collega’s denken die vorm van celdood te kunnen inzetten in de strijd tegen kanker. Bij proefdieren leek dat te werken. Lees verder