Genetische code uitbreiden biedt mogelijkheden

Geplaatst op door
Beantwoorden
De codoncirkel

De codoncirkel te lezen van binnen naar buiten. Aan de rand is te lezen waarvoor het codon codeert. Er zijn drie stopcodons (zwarte stippen) die bij micro-organismen wel kunnen coderen voor een afwijkend aminozuur

Normaal coderen drie opeenvolgende basen (onderdeel van de DNA-bouwstenen), het zogeheten codon, voor een van de twintig aminozuren waaruit de natuurlijke eiwitten bestaan.   Synthetisch biologen zijn al langer om aan die genetische code die in de natuur geldt te knutselen. Met een codon van vier basen kun je een cel andere eiwitten laten aanmaken die ons, is de mens,  misschien van dienst kunnen zijn als geneesmiddelen e.d. Lees verder →

Wanneer maken stamcellen hun belofte waar?

Geplaatst op door
Beantwoorden
traankliertjes gekweekt

De kweek van traankliertjes (afb: Cell Stem Cell

Toen Shinja Yamanaka en collega’s zo’n vijftien jaar geleden ontdekte hoe je gewone cellen kon omprogrammeren tot (pluripotente) stamcellen groeide de hoop dat daarmee therapeutisch een hoop kon worden gedaan. Die pluripotente stamcellen kon je omvormen tot alle celtypen die het organisme mens telt (zo’n tweehonderd). Tot dan toe moesten onderzoekers hun stamcellen putten uit embryo’s of ‘destilleren’ uit de navelstreng. Vooral dat eerste lag ethisch moeilijk. De resultaten op het gebied van stamceltherapieën zijn vooralsnog niet erg spectaculair, maar er lijken betere tijden aan te komen. Zou er, bijvoorbeeld, een stamceltherapie komen voor Parkinsonpatiënten (om maar iets te noemen)? Lees verder →

We kunnen nu eiwitinhoud van elke cel analyseren

Geplaatst op door
Beantwoorden

Massaspectrometer

Een massaspectrometer voor de bepaling van eiwitten in een cel (afb: Northeastern University)

De eiwitinhoud van een cel vertelt veel over de functies van die cel en wat er eventueel mee mis zou zijn. Het lijkt er op dat die ’tak van sport’ steeds belangrijker wordt in de onderzoek maar ook in het klinisch (praktisch) gebruik. Het vakgebied ontwikkelt zci razendsnel.
Lees verder →

Afweercellen gedragen zich vreemd (vinden onderzoekers)

Geplaatst op door
Beantwoorden
Michael Chopin-Stephen Nutt

Michael Chopin (l) en Stephen Nutt (afb: WEHI)

Afweercellen die ‘wacht’ lopen in het lichaam om te controleren of zich ergens gevaar ophoudt lijken heel verschillend te reageren op het verwijderen van eiwitten die de genactiviteit reguleren. Die ontdekking zou gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkeling van medicijnen (en natuurlijk wordt daar dan altijd kanker bij genoemd). Lees verder →

Hoe is kanker ‘georganiseerd’? Flexibel of hiërarchisch of….?

Geplaatst op door
Beantwoorden
STAG

In hersentumoren maken de cellen verschillende stadia door met waarbij hun eigenschappen veranderen (afb: Molecular Systems Biology)

We hebben het over kanker, maar dat is eigenlijk een verzamelnaam van een woekerziekte met bijna net zoveel verschijnings-vormen als we weefselsoorten hebben. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Uppsala (Zwe) zeggen met een nieuwe methode er achter gekomen te zijn (aangeduid met het letterwoord STAG) waarom kankercellen zich zo verschillend (re)ageren. Het lijkt er op dat kankercellen verschillende stadia doormaken. Ze onderzochten dat bij hersenkankercellen (glioblastoom) en vonden dat de cellen zowel een hiërarchisch als flexibel gedrag vertoonden en dat elk stadium zijn eigen ‘woekerkracht’ kent. Die ontdekking zou iets voor de behandeling van de diverse kankersoorten kunnen betekenen. Lees verder →

Wat weten we eigenlijk van het communicatiesysteem tussen cellen?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Michael Elowitz

Michael Elowitz (afb: quantamagazine.org)

Cellen communiceren met elkaar. Die communicatie is wezenlijk voor het overleven van een organisme maar hoe dat precies gebeurt is nog verre van duidelijk. Het lijkt in ieder geval niet op de simpele manier waarop elektronische schakelingen werken. De manier is aanzienlijk ingewikkelder. Het antwoord op de bovenstaande vraag luid dan ook: weinig (veel te weinig). Eiwitten ‘doen het’ met veel meer andere eiwitten dan tot nu toe voor mogelijk is gehouden. Ze zijn nogal ‘overspelig’ Lees verder →

Dopamine werkt anders dan gedacht

Geplaatst op door
Beantwoorden
Ziekte van Parkinson

Dopamine speelt ook een wezenlijke rol in de ziekte van Parkinson.

Dopamine is een signaalstof (soms ook hormoon) die een rol speelt in tal van processen, onder meer in ons motorische systeem. Het schijnt dat die stof ook het pleziermolecuul wordt genoemd (terwijl ik dacht dat die benaming toebehoorde aan oxytocine). Dopamine is goed onderzocht, maar toch lijkt het dat het zich niet zo gedraagt zoals wetenschappers denken. Dat nieuwe inzicht zou ideeën over (de behandeling van) psychiatrische ziektes en verslaving aanzienlijk kunnen veranderen, denken onderzoeksters van, onder meer, de Vanderbiltuniversiteit (VS). Lees verder →

Bieden extremofielen een kans op een langer leven?

Geplaatst op door
Beantwoorden
Ribosoom van een konijn

Het ribosoom van een konijnencel (afb: Cell Metabolism)

Extremofielen zijn micro-organismen die onder zeer extreme omstandigheden nog kunnen leven zoals bij temperaturen boven de 100°C. Dat maakt ze gewilde onderzoeks-objecten, maar het ziet er naar uit dat ze nog in een ander opzicht bijzonder zijn. Door een genetische verandering zou de eiwitaanmaak bijna volmaakt zijn. Die omstandigheid (mutatie) betekent voor hogere leefvormen  zoals gisten, vliegen en wormen dat ze langer kunnen leven, zo ontdekten onderzoeksters. “Die ontdekking vergroot onze kennis van wat belangrijk is voor een langer leven”, zegt biologe Vera Gorbunova van de universiteit van Rochester die niet bij het onderzoek was betrokken. Wellicht zou dit voor mensen een nieuwe route naar het ‘eeuwige leven’ kunnen zijn. Lees verder →

CRISPR-methode is niet enige genoombewerker; verre van

Geplaatst op door
Beantwoorden

Cas9

Cas9 is nogal ‘omvengrijk’ (afb: WkiMedia Commons)

In een zoektocht naar ‘voorlopers’ van CRISPR-enzymen bij micro-organismen zijn meer dan eenmiljoen mogelijke genoombewerkende enzymen gevonden. Nu maar eens zien wat die allemaal kunnen…
Lees verder →

Aanzet tot vissenogen gekweekt in petrischaaltjes

Geplaatst op door
Beantwoorden
Ontwikkeling oog

De ontwikkeling van het (menselijk) oog (afb: lezing Mohammed Mahmoud Mosaed)

Het lijkt er op dat onderzoekers tot nu toe uitgaande van stamcellen alleen orgaantjes van zoogdieren (inclusief de mens) hebben gekweekt of dat hebben geprobeerd te doen. Dat heeft er natuurlijk mee te maken dat de mens ervan droomt om eens volwassen en functionerende organen te kunnen kweken in het lab als vervangers van zieke ‘soortgenoten’. Nu hebben onderzoekers van de universiteit van Heidelberg rond Joachim Wittbrodt voor het eerst uitgaande van stamcellen in petrischaaltjes netvliestructuren van, onder meer, zebravisjes gekweekt. Die zijn niet bedoeld om blinde vissen van nieuwe netvliezen te voorzien maar vooral als studieobject, waarbij de aandacht in hoofdzaak naar het netvlies gaat.
Lees verder →