Immuuntherapie kan ernstige bijwerkingen hebben

Antilichamen

Basisstructuur van antilichamen. N is het amino-uiteinde en C is het koolstofuiteinde van de keten. Rood zijn de disulfidebruggen (afb: Wiki Commons)

Chuck Peal (61) uit Waterbury (VS) werd behandeld met een immuuntherapie voor een melanoom (huidkanker). In september was het crisis. Hij lag op sterven maar onduidelijk was waaraan. Peals organen werden aangevallen door het eigen afweerssysteem dat was ‘opgekrikt’ om kankercellen hard aan te pakken. Dat gebeurde ook, maar de bijwerking was dat het afweersysteem overactief werd. Immuuntherapie wordt gezien als een geducht wapen in de strijd tegen kanker, maar heeft ook het grote risico dat ook gezonde cellen worden aangevallen. Peal is niet het enige slachtoffer van een ‘succesvolle’ behandelwijze. Lees verder

Hemofilie B lijkt te genezen met gentherapie

Stollingsfactoren

Het stollen van het bloed is een ingewikkeld proces

In het kinderziekenhuis in Philadelphia lijken negen patiënten met hemofilie B na een gentherapie weer een redelijke hoeveelheid van de bloedstollings-factor IX aan te maken. Dat resultaat zou zijn behaald na slechts een behandeling. Onderzoekster Lindsey George heeft haar onderzoeksresultaten bekendgemaakt op de jaarlijkse bijeenkomst van de Amerikaanse hematologenvereniging in San Diego. Onduidelijk is wat die genbehandeling inhoudt. Lees verder

Gaat de mensheid aan technologie ten onder?

Menselijke embryo's in een petrischaaltje

Menselijke embryo’s in een petrischaaltje

Het is natuurlijk al vaker gezegd en voorspeld: de mensheid gaat aan haar eigen schepsels ten onder. De waterstofbom leende zich daar natuurlijk het beste voor, maar ook de door mensen veroorzaakte milieurampen waren goede kandidaten om een eind te maken aan de wereld/mensheid. De nieuwste door de mens veroorzaakte ramp is de aardopwarming. Hoe dat zal aflopen is nog niet te voorspellen, maar het gebrek aan daadkracht bij de wereldleiders is niet erg bemoedigend. Er zijn ook andere kapers op de kust, om maar eens een in dit verband rare beeldspraak te gebruiken: kunstmatige intelligentie en genoombewerking. De befaamde Britse Stephen Hawking heeft al vaker voor de gevaren van ki gewaarschuwd, maar vlak het vermogen genetisch materiaal te bewerken niet uit. In de Britse krant the Guardian stelt Engels/Japanse schrijver Kazuo Ishiguro dat de genoombewerking onze menselijke waarden zou kunnen aantasten. Lees verder

Met CRISPR processen in de celontwikkeling volgen

CRISPR en de lussen van DNA

De CRISPR/Cas9-schaar

Onderzoekers van het Engelse Sanger-instituut en van de universiteit van Cambridge hebben een naar eigen zeggen verbeterde en efficiëntere vorm van de CRISPR-techniek ontwikkeld. Ze hebben de nieuwe ‘versie’ sOPTIKO of sOPTIKD gedoopt. Met dat systeem zou je processen in de celontwikkeling kunnen volgen. Dat helpt om uit te pluizen hoe gezonde cellen functioneren, maar ook cellen kunnen ontaarden. Lees verder

TransferRNA ‘leert’ cellen mutaties te negeren

Een transferRNA-molecuul

De globale structuur van een tRNA-molecuul (afb: slideshare.net)

Mutaties in genen kunnen leiden tot ziektes. Zo kan door een mutatie een stopcodon op een verkeerde plaats ontstaan. Een stopcodon is een DNA-sequentie die de ‘eiwitmachine’ (het ribosoom) vertelt dat de aanmaak van eiwitten daar moet stoppen. Zo kan het oorspronkelijke eiwit van 100 aminozuren door dat stopcodon worden ingekort tot een nutteloze reeks van 15 aminozuren. Dat schijnen ‘onzinmutaties’ te worden genoemd. Het blijkt mogelijk dat foute stopcodon te ontmaskeren met kunstmatige transferRNA-moleculen. Lees verder

Weefselschade leidt tot herprogrammering cellen

Interleukine-6 en herprogrammeren cellen

Interleukine-6, hier in model, is belangrijk voor herprogrammering (afb: Wiki commons)

Beschadigde cellen versturen noodsignalen naar hun buren. Dat zou er voor zorgen dat cellen stamcelachtige eigenschappen krijgen, ontdekten onderzoekers van het nationaal kankerinstituut in Spanje rond Manuel Serrano. Dat zou mede bijdrage aan het weefselherstel. Die ontdekking zou de herprogrammering van volwassen cellen tot stamcellen weleens aanzinelijk ‘bedrijfsveiliger’ en efficiënter kunnen maken. Lees verder

Leven is koolstofchemie of toch niet?

Cytochroom c

Het molecuulmodel van het heemeiwit cytochroom c (afb: Wiki Commons)

Het leven zoals wij dat kennen is koolstofchemie: alle biomoleculen hebben een geraamte van koolstofatomen. Silicium (kiezel) is een aan koolstof verwant element, maar reageren niet zo makkelijk met elkaar. Nu schijnen er scheikundigen te zijn die door gerichte evolutie een eiwit ontwikkeld hebben dat de vorming van koolstof/siliciumverbindingen katalyseert. De genetisch geëvolueerde bacteriën bleken in staat die hybride verbindingen te maken. Kunnen we nog een stap verder gaan? Kan leven (ook) kiezelchemie worden? Lees verder

Cellen met een ingebouwd ‘antitumorcircuit’

Kan ingebouwde HIF-1-remmer kanker stoppen?

Links cellen met hoge concentratie HIF-1 (rood) in zuurstofarme omgeving, rechts cellen met doxyxycline-gen (afb: univ.v.Southampton)

Onderzoekers van de universiteit van Southampton schijnen menselijke cellen voorzien te hebben van een mechanisme, waardoor de cel sterft als die zich ontwikkelt tot kankercel. Normaal gedijen kankercellen uitstekend in een omgeving met weinig zuurstof, maar deze bewerkte cellen kunnen een molecuul produceren, doxyxycline, dat dat overlevingsvermogen teniet doet. Lees verder

Stamcellen in hersenvliezen ontdekt

neurale stamcellen in de hersenvliezen

De glia-achtige stamcellen (linksboven) ontwikkelen zich ook op volwassen leeftijd tot functionele hersencellen (linksonder (afb: Cell Stem Cell)

Onderzoekers van de Katholieke universiteit in Leuven onder aanvoering van Peter Carmeliet zijn tot de ontdekking gekomen dat er in de hersenvliezen, die ons brein beschermen, neurale stamcellen zijn te vinden. Dat is in ieder geval zo bij muisjes. Deze cellen ontstaan in de embryonale ontwikkeling en ontwikkelen zich ook na de geboorte tot volwassen hersencellen. Ooit was de gedachte dat na de geboorte geen nieuwe hersencellen meer werden aangemaakt. Dat schijnt dus steeds minder waar te zijn. Lees verder

Darmweefsel gekweekt met functionerende zenuwcellen

Kweek van functioneel darmweefsel uit stamcellen

James Wells (filmbeeldje)

In een kinderziekenhuis in Cincinnati (VS) hebben onderzoekers uitgaande van pluripotente stamcellen darmweefsel gekweekt met daarin functionerende zenuwcellen. In proefdiertjes bleek dat gekweekte, menselijke weefsel aan te slaan. Voorlopig zal dat kweekweefsel alleen nog maar voor onderzoeksdoeleinden worden gebruikt, maar het is de bedoeling dat uiteindelijk gekweekt weefsel gebruikt zal worden voor transplantatie bij patiënten met darmaandoeningen zoals de ziekte van Hirschsprung, waarbij zenuwcellen in de darmwand ontbreken. Lees verder