
Een bevruchte eicel is totipotent.

Een bevruchte eicel is totipotent.

De gestrekte ‘arm’ van de portier (boven) voorkomt dat de afweercel de kankercel vernietigt (afb: InsideOutBio)

Exoc3 helpt bij platwormen bij de differentiëring van stamcellen en uiteindelijk bij het onderhouden van een ‘onsterfelijk’ organisme (ES zijn embryonale stamcellen) (afb: Embo Reports)
Onderzoekers van het Fritz-Lipmanninsttuut in Jena (D) lijken aangetoond te hebben dat de differentiëring van stamcellen wordt geregeld via de vetstofwisseling. Daarbij schijnt het Tnfaip2-gen een bijzondere rol te spelen in het ontstaan van verschillende typen stamcellen. Platwormpjes zijn met een Tnfaip2-achtig gen zelfs welhaast ‘onsterfelijk’.

De gekweekte rompstructuur (midden) die zou lijken op een muisembryo van vijf dagen (afb: Herrmann et. al)
Met behulp van stamcellen van muisjes zouden onderzoekers van het Max Planck-instituut voor moleculaire genetica in Berlijn in een speciale gel een cellenstructuur hebben gekweekt die wel wat weg had van een muisembryo. Er zouden structuren aanwezig zijn die wezen in de richting van neurale, bot- en spierweefsel. Dergelijke ‘kweekembryo’s’ zouden goede diensten kunnen bij farmacologisch onderzoek maar ook bij de bestudering van de vroege ontwikkeling van embryo’s, denken de onderzoekers. Lees verder

Zwezerik van een volgroeide foetus (afb: WikiMedia Commons)
Onderzoeksters van het Francis Crick-instituut en het Universiteitscollege in Londen hebben, uitgaande van menselijke stamcellen, een orgaantje ‘gebouwd’ dat veel overeenkomst bertoont met de zwezerik. Dat orgaan is van groot belang voor het afweersysteem. Het idee is die kweekzwezeriken te gebruiken voor implantaties. Lees verder

Het CRISPR/Cas9-complex aan het werk aan DNA (rood) (afb: univ. van Californië)
Onderzoekers uit Japan schijnen een manier gevonden te hebben om ongewenste veranderingen aan het genoom te voorkomen of althans sterk te verminderen. Er wordt nog steeds gesleuteld aan de CRISPR-methode om die veiliger te maken. Ook onderzoekers van de universiteit van Michigan (opmerkelijk genoeg met louter Chinese namen) zouden ook hun steentje bij hebben gedragen aan de vergroting van veiligheid en doelmatigheid van de CRISPR-methode. Hun aangepaste genschaar noemen ze dan ook niet Cas9 maar miCas9.
Lees verder

De door AlphaFold berekende structuur van een kinase van de bacterie Legionella pneumophilia (paars). De blauwe structuur is experimenteel bepaald door Vincent Tagliabracci en Diana Tomchick.
In elke cel zijn duizenden eiwitten bezig het systeem levend te houden (wat leven ook moge betekenen). Die werkpaarden van het leven ontlenen hun functie(s) vooral aan hun ruimtelijke structuur. Al vele jaren wordt met dat probleem geworsteld, aangezien lang niet alle eiwitten hun ‘figuur’ makkelijk prijsgeven. Je zou denken dat als je weet uit welke aminozuren een eiwit bestaat je die structuur kunt berekenen, maar dat schijnt ondoenlijk te zijn. Nu hebben onderzoekers van het CASP14-project kunstmatige intelligentie te hulp geroepen om die structuur te bepalen en dat lijkt er gunstig uit te zien. Lees verder

Telomerase bouwt telomeren aan het eind van een chromosoom (afb: WikiMedia Commons)
Telomeren zijn de uiteinden van chromosomen die er voor moeten zorgen dat bij celdeling het DNA netjes wordt gekopieerd. Gaandeweg de jaren worden die telomeren korter en gaat er steeds vaker iets fout bij een celdeling. Stamcellen lijken er daarentegen in te slagen de telomeerlengte te bewaren. Dat komt, zo blijkt, doordat de telomeerbescherming in die cellen verrassend uniek is. Dan vraag je je natuurlijk onmiddellijk af waarom dat mechanisme ook niet in gewone cellen wordt toegepast…. Er blijft nog veel uit te zoeken. Lees verder

Een microscoopopname van Chlamydomonas reinhardtii (afb: He et.al.)
Algen hebben hebben een speciaal cellichaampje, de pyrenoïde, waarmee die organismen koolstofdioxide omzetten in suikers. Onderzoekers van de Princeton-universiteit in de VS hebben nu uitgevogeld hoe die organellen dat doen. Ze denken dat het inbouwen van die organellen in planten de oogst zou kunnen opvijzelen, maar zou het ook geen zoden aan de dijk zetten om algen te gebruiken kooldioxide uit de lucht te laten halen terwijl ze meteen ook iets nuttigs produceren (denk ik dan)? Lees verder

Dmitri Krysko (afb: UGent)