Met een stukje DNA kun je de richting van de celrijping sturen

iSN04-aptameer stuurt celdifferentiëring

Het stukje DNA (iSN04) dat bindt aan het eiwit nucleoline blijkt de richting van de differentiëring van stamcellen te kunnen sturen (afb: Takaya et. al.)

In dit blog wordt altijd vrij losjes gesproken over het differentiëren (rijpen) van stamcellen. Dat is een proces waarin cellen zich omvormen tot gespecialiseerde cellen zoals spier- of hartcellen. Kennelijk valt die rijping enigszins te sturen, maar het stuur werkt niet perfect (verre van dat). Nu hebben onderzoekers in Japan met een stukje DNA (iSN04 genaamd), een aptameer noemen onderzoekers dat, van stamcellen van muizen hartcellen (uiteraard ook van muizen) gebruikt om dat proces te vergemakkelijken. Lees verder

Kunstmatig leven mogelijk een nieuw geneeskundig wapen

Hybride DNA-eiwitstructuren

Hybride DNA-eiwitstructuren (afb: Chenguang Lou et. al)

Onderzoekers met toevallig (?) een Chinese naam speculeren over de mogelijkheden om kunstmatig leven te creëren die als bestrijders zouden dienen om organismen zonder natuurlijke vijanden te bestrijden, zoals virussen. Hersenspinsels of een reële mogelijkheid? Lees verder

Uit hoeveel cellen bestaat een mens?

Cellen in lichaam mens

Bloedcellen (rood) zijn het talrijkst in ons lichaam (l), de skeletspiercellen (blauw) zijn bij een man van 70 kg goed voor 23,5 kg (r). Dan zijn er nog eens 38 biljoen micro-organismen in (en om?) deze man van 70 kg (afb: Max Planckinstituut/Ian Hatton et. al)

Ik weet niet waar het goed voor is (en eigenlijk een igNobelprijs waard), maar onderzoekers hebben eens uitgezocht uit hoeveel cellen en celsoorten een mens bestaat. Veel, blijkt.  Een man van 70 kg (bestaan die nog?) heeft 36 biljoen (36 000 000 000 000) cellen. Een vrouw van 60 kg heeft er zo’n 28 biljoen en een kind van tien jaar 17 biljoen. Bloedcellen zijn het talrijkst, skeletspiercellen en vetcellen wegen het zwaarst. Nog een leuk weetje: hoe groter een cel(type) hoe minder er van zijn. Dan hebben we nog niet eens de cellen van micro-organismen in en aan ons lijf meegerekend (zie plaatje). Lees verder

Y-chromosoom stijgt in de wetenschappelijke achting

Y-chromosoomHè, hè, eindelijk is ook het kleinste menselijke chromosoom helemaal uitgelezen, het Y-chromosoom. Dit mannelijke geslachtschromosoom wordt nogal eens gezien als een zielige verzameling genen, die wel eens(evolutionair) rap al zijn functies zou kunnen verliezen, maar het blijkt nu dat het Y-chromosoom opmerkelijk divers is. Lees verder

Van eenvijfde van onze genen is onbekend waarvoor ze dienen

DNAHet genoom van de mens zou in 2003 helemaal zijn uitgespeld, waarmee de blauwdruk van ons leven zou zijn geopenbaard, maar twintig jaar later weten we nog altijd van eenvijfde van de rond 20 000 genen niet waar ze voor dienen. Bovendien is van een groot deel van ons genoom, zo’n 95%, troep-DNA, waarvan niet (goed0 bekend is wat dat doet. Nu blijkt dat die troep zo nutteloos niet is. Onderzoekers noemen troep-DNA nu het onnoom (eigenlijk unknome). Hoe meer het genoom bestudeerd wordt hoe minder je ervan lijkt te kunnen begrijpen. Lees verder

Langere telomeren toch niet voordelig?

Telomeren

Chromosomen (grijs) met aan de uiteinden de telomeren (wit), die normaal gesproken bij elke celdeling korter worden (afb: WikiMedia Commons)

Telomeren zijn de uiteindes van de chromosomen. Die worden gaandeweg bij elke keer dat een cel deelt korter. Lange telomeren zouden een lang leven voorspellen, maar het lijkt er op dat dat een sprookje is of althans nuance behoeft. Hoe langer iemands telomeren hoe groter het risico op kanker en andere ziektes, zo zou nieuw onderzoek aannemelijk hebben gemaakt. Lees verder

Zonder Franklin hadden Watson & Crick nooit de Nobelprijs gehad

Rosalind Franklin

Rosalind Franklin (afb: WikiMedia Commons)

Deze mijn kop is misschien wat al te pertinent, maar zeker is dat kristallografe Rosalind Franklin een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de ontdekking van de helixstructuur van DNA in 1953, waarvoor James Watson, Francis Crick en Maurice Wilkins in 1962 de Nobelprijs voor geneeskunde/fysiologie kregen. Franklin was toen al overleden.
Al vele jaren speelt de discussie over het wegmoffelen van de belangrijke bijdrage van Franklin. Sommige wetenschapshistorici beweren dat de Nobelprijswinnaars wezenlijke informatie, een röntgendiffractiefoto nr 51 van Fraklin, op slinkse wijze zouden hebben ontvreemd. Nu lijkt uit een onderzoek van twee wetenschapshistorici dat het resultaat een gezamenlijke prestatie is geweest. Daarmee is overigens de discussie nog niet beslecht. Lees verder

DREAM zou reparatie genoomschade bemoeilijken

Er wordt alom volop geëxperimenteerd met het herstel van genetische schade, maar dat schijnt bij geslachtscellen beter te werken dan andere celtypen (ik=as wist weer eens van niks). In cellen van mensen maar ook die van muisjes of kleine wormpjes (Caenorhabditis elegans) zou het eiwitcomplex DREAM dat bemoeilijken. De onderzoekers schijnen er ook in geslaagd te zijn dat eiwitcomplex te blokkeren. Wordt nu het ‘redigeren’ van het genoom makkelijker (dat zou je verwachten)? Lees verder

Iets meer bekend over de reparatie van kapot DNA

DNA-reparatie

DNA-PK bestaat in feite uit twee aparte eiwitcomplexen met elk een verschillende taak. Hoe die complexen wete welke nucleotiden in welke volgorde moeten worden aangevuld is mij (=as) een raadsel (afb: Meek et. al/universiteit van Michigan)

Het is toch opmerkelijk dat ogenschijnlijk belangrijke ontdekkingen vaak zo slechts over het voetlicht worden gebracht. De onderzoeksters zijn aangedaan stelt een persbericht over het vergrote inzicht in  het proces van DNA-reparatie, maar daar wordt (mij althans) allesbehalve duidelijk wat er nou precies ontdekt is, terwijl wel verteld wordt dat de ontdekking van twee reparatiecomplexen DNA-PK, in plaats van een, grote gevolgen zou kunnen hebben voor kankerdiagnoses en -behandelingen en andere terreinen in de biotechnologie (???;as). Lees verder

Buitenchromosomaal DNA belangrijk voor therapieresistentie kanker (?)

Howard Chang

Howard Chang (afb: Stanforduniversiteit)

Howard Chang van Stanford en medeonderzoekers denken te weten hoe het kankercellen lukt om immuun te worden voor behandelingen hoe die uitzaaien: buitenchromosomaal DNA, stukjes DNA, die geen deel uitmaken van het genoom. Dat zou het kankeronderzoek drastisch veranderen, denkt Chang, maar dat is al zo vaak gezegd dat zo’n uitspraak zo langzamerhand nietszeggend (-voorspellend) is geworden. Lees verder