Het eiwit SATB2 zou voor je ‘slimheid’ zorgen

Ruimtelijke structuur DNA

Ruimtelijke structuur DNA met (l) en zonder SATB2 (afb: univ. van Innsbruck/ Georg Dechant et. al)

Je verstand zit in je hersenschors en de hippocampus. Bepaalde hersencellen bevatten het eiwit SATB2. Als dat in die cellen ontbreekt verandert de ruimtelijke structuur van DNA en daarmee het denkvermogen, is het idee. Onderzoekers in, onder meer, Oostenrijk zouden erin geslaagd zijn beide structuren te verwezenlijken (met en zonder dat eiwit), waarmee ze meer te weten zouden zijn gekomen over psychiatrische aandoeningen. Lees verder

Astrocyten lijken een rol te spelen bij dementie

Stercellen (astrocyten)

Stercellen in een kweek (afb: WikiMedia Commons)

Bij dementie wordt vooral naar de neuronen gekeken, de ‘denkcellen’, maar onderzoeksters ontdekten dat ook stercellen (astrocyten) een rol kunnen spelen bij dementieziektes als Alzheimer. Die ‘hulpcellen’ vertonen bij dementie een abnormale antivirale activiteit zonder dat er virussen in de buurt zijn en zouden (kunnen) bijdragen aan geheugenverlies. Lees verder

Mutatie zou Colombiaanse vrouw beschermen tegen Alzheimer

Wel beta-amyloïde maar niet dement

PET-opname van de hersens van de Colombiaanse vrouw die vol zitten met beta-amyloïdeplaques zonder dat ze last van dementie heeft (afb: Aaron Schultz)

In 2016 vloog een 73-jarige vrouw uit Medillin (Colombia) naar Boston om een hersenscan te laten maken, haar bloed te laten onderzoeken en naar haar genoom te laten kijken. Ze had een genetische afwijking in haar familie waardoor dementie vaak al op hun vijftigste toesloeg. Zij had nergens last van. Dat bleek het gevolg te zijn van een zeldzame mutatie aan het ‘Alzheimergen’ APOE. “Dit is een bijzonder geval”, zegt neurowetenschapper Yadong Huang van de Gladstone-instituten in San Francisco. “Mogelijk opent dit interessante wegen voor onderzoek en voor therapie. Lees verder

Kapotte hersencellen bij demente muisjes gereactiveerd

Zeepaardje (hippocampus)

De hippocampus. GD is de getande winding oftwel gyrus dentatus (afb: WikiMedia Commons)

Het lijkt er op dat slecht functionerende in de hersens van dementerende muisjes kunnen worden gereactiveerd met behulp van celactiverende stoffen en externe stimuli. Lees verder

Oorzaak ziekte van Huntington zou zijn gevonden

Hersens van een HuntingtonpatiëntVolgens, voornamelijk, Engelse en Australische onderzoekers leiden toxische opeenhopingen van ureum in de hersens tot schade en, uiteindelijk de ziekte van Huntington, een vorm van dementie. De ziekte is erfelijk en er bestaat geen genezing voor. Lees verder

Vroegtijdige gentherapie houdt hersens ‘jong’

Onderzoekers ontwikkelen gentherapie tegen geestelijke aftakeling

De onderzoekers Miguel Chillón en Assumpció Bosch in het lab (afb: UAB)

Het schijnt dat een vroegtijdig toegepaste gentherapie die tot doel had de aanmaak van het eiwit Klotho te te verhogen beschermt tegen de geestelijke achteruitgang op latere leeftijd, althans bij muisjes, en dat door slechts eenmalig een dosis van dat gen in het centrale zenuwstelsel van de beestjes te injecteren. Lees verder

Dementie is deels voorkoombaar

Vrouw met Alzheimer (?)Een op de drie gevallen van dementie zou te voorkomen zijn, stellen onderzoekers van, onder meer, het University College in Londen. Feitelijk gaat het er om dat de onderzoekers hebben berekend tot rond eenderde van de risico’s wordt uitgemaakt door externe factoren, waar mensen zellf invloed op (zouden) hebben. Lees verder

Microgliacellen staan bij hersenziektes aan de ‘goede kant’

Mikrogliacel

Mikrogliacel repareert een bloedvaatje in de hersens (foto: neoweb.nl)

De hersens hebben een apart afweersysteem, waarin de microgliacellen een hoofdrol spelen. Van veel hersenziektes is de oorzaak onbekend en er zijn wel eens verdenkingen gerezen tegen die hersenafweercellen. Naar nu (b)lijkt staan de microgliacellen wel degelijk aan de ‘goede kant’ en zou, denken onderzoekers, stimulering van microgliacellen wel eens kunnen helpen bij het tegengaan van neurodegeneratieve ziektes zoals dementie of Parkinson. Lees verder

Vervangt orgaan-op-chip dierproeven?

Lever-op-chip

De lever-op-chip. Rechts uitvergroting minilever. (afb: Yaakov Nahmias)

Dierproeven zijn noodzakelijk, zo is het verhaal, om risico’s bij toepassing op/in mensen zo klein mogelijk te houden. Dan hebben we het vooral over kandidaat-medicijnen en -behandelingen. Probleem 1 is de ethische kant van dierproeven. Een ander groot probleem bij dierproeven is dat zeggingskracht daarvan voor de effecten op de mens niet altijd even groot zijn en daardoor is de hoop gevestigd op net echt, op systeempjes met menselijke (kweek)organen en -cellen, waarmee ‘natuurgetrouwer’ de effecten van stoffen en therapieën is vast te stellen: orgaan-op-chip. Israëlische onderzoekers denken zoiets gevonden te hebben met hun (kunst)lever-op-chip.
Lees verder

Weer een ‘medicijn’ tegen Parkinson: IFNβ-gentherapie

Ziekte van ParkinsonDeense onderzoekers denken dat de ziekte van Parkinson zou kunnen worden veroorzaakt door veranderingen in de gen die codeert voor interferon-beta (IFNβ). Met een gentherapie bij proefdieren gericht op het interferon-gen zou de sterfte van neuronen en daarmee (?) die ziekte een halt zijn toe te roepen. Lees verder