Voorlopig geen CRISPR-kinderen

Jiankui He

Jiankui He (afb: WikiMedia Commons)

Na de onbekookte ingreep van de Chinese onderzoeker Jiankui He in het genoom van embryo’s om de (toekomstige) kinderen immuun te maken voor het humaan immuundeficiëntievirus (hiv) sprak de wereld daar schande van en sprak af voorlopig niet te gaan ‘rommelen’ aan de genomen van nog niet geboren kinderen (embryo’s, dus). Wetenschappers op dit terrein hebben in Londen op een bijeenkomst over genoombewerking van de mens in het Francis Crickinstituut in Londen afgesproken dat zoiets voorlopig onaanvaardbaar is, met het oog op de grote risico’s van die ingrepen. Lees verder

Bloed/hersenbarrière passeren met nanodeeltjes om CRISPR-tuig af te leveren

bloed/hersenbarrière

Bloed/hersenbarrière (afb: WikiMedia Commons)

Een groot probleem voor artsen om medicamenten of CRISPR-tuig af te leveren in ons brein is de bloed/hersen-barrière die onze hersenen beschermt tegen vreemde indringers. Daar zijn al vele trucs voor bedacht, maar kennelijk voldoen die niet, want nu komen onderzoeksters van de universiteit van Wisconsin met nanodeeltjes die hun last veilig door die barrière zouden kunnen loodsen. Lees verder

‘Nieuwe’ genschaar zou iets kunnen betekenen voor virusdiagnoses

Cas12a2

Zo stellen Dmytrenko c.s. zich voor dat Cas12a2 (de ‘hamburgers’) functioneert (afb: Dmytrenko et. al.)

Cas9 is voor bezoekers van dit blog inmiddels een bekende. Dit van bacteriën geleende eiwit fungeert als genschaar. Daarmee kan, met nog wat andere ingrediënten, het genoom worden bewerkt. Deze genschaar is inmiddels vrij populair, maar andere bacteriestammen gebruiken andere Cas-eiwitten. Onderzoekers hebben ontdekt dat de genschaar Cas12a2 door virussen besmette cellen uit de roulatie haalt. Die eigenschap zou iets kunnen betekenen voor het stellen van diagnoses en wellicht meer dan dat. Lees verder

CRISPR gekruist om planten te veredelen

Veredeling met enten en de CRISPR-methode

Door een met de CRISPR-techniek te enten op een ’top’ van de nog onveranderde planten onstaat een plant die deels genetisch is veranderd (afb: F.Kragler et.al.)

Door de aloude methode voor plantenveredeling, enten, te combineren met de CRISPR-techniek hebben onderzoekers  van het Max Planckinstituut voor moleculaire plantenfysiologie het mogelijk gemaakt planten genetisch te veranderen. Met die combinatie van technieken zouden planten veredeld kunnen worden die met de genschaarmethode alleen niet mogelijk zou zijn.
Lees verder

Jiankui He is terug op het CRISPR-front (zegt hij)

Jankui He, manipulator van embryogenoom (?)

Jiankui He op genoomcongres in Hongkong

Jiankui He schrikte enkele jaren geleden de wereld op door in Hongkong te melden dat hij het DNA van twee embryo’s had bewerkt om ze ongevoelig voor het hi-virus te maken. Hij werd in de wereld van CRISPR wereldwijd uitgekotst, werd ontslagen bij de universiteit va Shenzhen  en kreeg een gevangenisstraf (in China), maar hij lijkt terug te zijn. Hij zegt met een eigen  bedrijf mensen te willen helpen met erfelijke ziektes. Hij zou genezen zijn van zijn drang om het genoom van embryo’s te ‘repareren’. Lees verder

We blijven knutselen aan de CRISPR-methode

CRISPR/Cas9-techniek verbeterd

De CRISPR-techniek zou nog niet precies genoeg zijn om mensen te behandelen (afb: Wiki Commons)

In de CRISPR-methode is gids-RNA onontbeerlijk om de genschaar (een van de Cas-familie) naar de juiste plek op het DNA te brengen. De binding tussen de genschaar en DNA is van invloed op het resultaat. Nu proberen onderzoekers die bindingskracht tussen DNA en genschaar (een van de Cas-en dus) regelbaar te maken. Lees verder

Met CRISPR-methode nu ook lange stukken DNA te vervangen

Serine-integrases

De serine-integrases voegen de grote DNA-brokken, waarbij CRISPR/Cas9 heeft gezrgd voor de ‘landingsplaats’ (afb: Marshall Stark univ. van Glasgow)

Onderzoekers van het MIT in Cambridge (VS) hebben de CRISPR-techniek weer wat verder opgerekt. Met die techniek zouden nu ook hele genen zijn te vervangen tot zo’n 36 000 basenparen (nucleotideparen; de bouwstenen van DNA). Bovendien zou dat veiliger en efficiënter gebeuren dan tot nu toe mogelijk is met de ‘genschaar’. Ze gebruikten hun nieuwe techniek, PASTE (Plak) genoemd, bij muizen- en mensencellen. De techniek zou bij uitstek geschikt zijn bij ziektes waarbij een gen op veel plaatsen gemuteerd is zoals bij de taaislijmziekte. Lees verder

Mogelijk werkt CAR-T-techniek ook tegen lupus

B-cellen en antilichamen

B-cellen maken antilichamen aan in reactie op ziekteverwekkers (afb: Zeneca.nl)

Genetisch aangepaste afweercellen T-cellen, bekend als CAR-T-cellen, lijken heel wat in hun mars te hebben, maar dan vooral op het gebied van bloedkankers. Nu lijkt het er op dat de techniek zich heeft uitgebreid naar andere ziektes. Voorlopig resultaten van Duitse onderzoekers rond Georg Schrett van het Duits immuuninstituut DZI bij een klein groepje proefpersonen met een vorm van de autoimmuunziekte lupus zouden hoop geven. Lees verder

Ook virussen gebruikten de CRSIPR-methode

CRISPR-complex

De structuur van Integrate-CRISPR, waarbij het donkerblauwe deel het cascade-enzym is (Cas), het roze het gids-RNA en het lichtblauwe het enzym transposase waarmee stukjes DNA in het genoom kunnen worden ‘gelast’ (afb: Sternberg & Fernández Labs, Columbiauniversiteit)

Wij mensen hebben CRISPR-methode van bacteriën. Die gebruiken CRISPR om zich tegen bacetrievirussen (bactriofagen) te beschermen. Nu schijnen die bacteriofagen juist die CRISPR-methode te hebben gejat als onderdeel van de wapenwedloop tussen beide organismen. Mogelijk dat dat tot nieuwe toepassingen van de ‘genschaar’ leidt, speculeert Mazhar Adli van de Noordwestuniversiteit, die niet bij het onderzoek betrokken was. Lees verder

CRISPR-behandeling voor blindheid werkt voor maar weinigen

Editas

CRISPR-behandeling (afb: Editas)

Wat werd gezien als ‘vulkanische’ ontdekking om met de CRISPR-methode een zeldzame vorm van blindheid te behandelen zal maar weinigen baat geven. Het betrokken bedrijf zoekt partners om de behandeling te vervolmaken, opdat meer blinden er profijt van kunnen trekken. Lees verder