Is rammelende afvalafvoer cel oorzaak Alzheimer en Parkinson?

DNA-afbraak met PLD3

DNA-afbraak met PLD3 (afb: Oliver Daumke et. al)

Een cel is een wereld op zich, een knap ingewikkelde wereld. Er worden stoffen aangemaakt, maar ook weer afgebroken (waarna de brokstukken vaak weer worden hergebruikt en anders afgevoerd). Die afbraak is net zo belangrijk voor een cel als de aanmaak/opbouw van verbindingen. Twee Duitse onderzoeksgroepen hebben dat afbraakproces eens nader onder de loep genomen en zagen verbanden met hersen- en autoimmuunziektes.
Een groep rond Oliver Daumke van het Max Delbrückcentrum vond een relatie met autoimmuunziektes en dementie bij een slechte afvalverwerking in de cel. Het eiwit PLD3 zou daar een belangrijke rol spelen.
Een groep rond Konstanze Winklhofer van de universiteit van Bochum vatte het eiwit NEMO bij de ‘hoorns’ en zag een relatie met Parkinson, waarbij, net zoals bij Alzheimer eiwitophopingen een kenmerkend verschijnsel is. Lees verder

B-RNA-vaccins schijnen ook onbedoelde eiwitten aan te maken

Codoncirkel

De codoncirkel te lezen van binnen naar buiten. Aan de rand is te lezen voor welk aminozuur het codon codeert. Er zijn drie stopcodons (zwarte stippen) die bij micro-organismen wel kunnen coderen voor een afwijkend aminozuur (afb: WikiMedia Commons)

Boodschapper-RNA-vaccins zijn na de successen bij de bestrijding van het coranavirus de hemel in geprezen, maar kennelijk zorgen ze er ook voor dat er eiwitten worden aangemaakt in de ‘bezochte’ cellen die nooit de bedoeling zijn geweest. Vooralsnog is onduidelijk of die in kleine hoeveelheden aangemaakte eiwitten nadelig kunnen zijn voor het herstel. De onderzoekers hebben ook een idee hoe het beter kan. Lees verder

Immunotherapie CAR-T werkt beter met andere ‘hengel’

Verbeterde CAR-T-therapie

Tot nu wordt bij de CAR-T-therapie allen de zeta-keten (blauw) gebruikt. De delat-keten (roze) werkt uiteindelijk effectiever (afb: Susana Minguet et.al/Nature)

CAR staat voor chimere antigeenreceptor en de T voor de afweercellen (T-cellen) die een soort ‘hengel’ (=receptor) mee krijgen die heel specifiek kankercellen herkent. Die ontmoeting betekent dan de dood voor de kankercel. De CAR-T-therapie werkt goed, maar de aldus veranderde T-cellen al vrij snel aan het eind van hun latijn. Onderzoekers hebben nu geconstateerd dat een andere ‘hengel’ rustiger maar ook langer (en dus effectiever) werkt.
Lees verder

Receptoren op T-cellen zouden hun bestemming bepalen

T-celreceptoren

Receptoren op T-cellen zouden hun functie in het afweersysteem bepalen (afb: Daniel Chen et. al/Cell)

Tot nu toe zou niet bekend zijn geweest hoe het komt dat de befaamde T-cellen, de ‘soldaten’ van het afweersysteem, ‘weten’ wat voor een rol ze moeten spelen; of ze bijvoorbeeld een dodercel of een geheugenvel worden. Nu denken onderzoekers erachter te zijn hoe dat komt. Dat komt door de serie receptoren op de T-cellen die al vroeg in het leven de  functie van de T-cel bepalen. Lees verder

Gliacellen omzetten in neuronen na beroerte helpt herstel

Omzetten gliacellen in neuronen na beroerte

Gliacellen omzetten in neuronen met invoeging NeuroD1-gen na een beroerte bleek bij de behandelde muisjes de schade te beperken (afb: Kinichi Nakashima et. al/PNAS)


Muisjes met een beroerteachtig beschadiging van de hersentjes herstelden beter dan onbehandelde diertjes na een omzetting van gliacellen, een soort afweercellen in de hersens, in neuronen. Lees verder

Een aap leefde meer dan twee jaar met varkensnieren

Java-aap

Een Java-aap (Macaca fascicularis) (afb: WikiMedia Commons)

Met nieren van een genetisch bewerkt varken een makaak ruim twee jaar geleefd. Dat is een van de langst durende overlevingstijden van transplantatie van een orgaan van een andere diersoort (een xenotranplantatie). Het idee is om uiteindelijk varkens als donoren voor falende organen van mensen te kweken. Voorlopig ligt dat nog niet in de rede. Lees verder

CAR-T-celtherapie ‘strijdbaarder’ gemaakt

leukemie

Bloedcellen worden in het beenmerg aangemaakt. Links gezond merg, rechts is te zien dat bijna alle gezonde cellen zijn verdwenen en vervangen door kankercellen (paars).

Lijkt het maar zo of is het echt zo? De laatste tijd kom ik herhaal-delijk berichten tegen waarbij gesleuteld wordt aan de effectiviteit van de CAR-T-celtherapie, een immuuntherapie. Nu hebben onderzoekers het voor elkaar gekregen dat de veranderde T-cellen, die CAR-T-cellen (dus), langer in leven blijven om hun heilzame (maar dodelijke) werking tegen kankercellen langer voort te kunnen zetten. Dat deden ze door bij die CAR-T-cellen een bepaald stofwisselingsmechanisme af te remmen (waar ook kankercellen gebruik van maken). Bovendien ontstonden er geheugen-T-cellen die terugval effectief kan bestrijden. Lees verder

CAR-T-celtherapie voor bloedkankers ontwikkeld

CAR-T-cellen vallen kankercel aan

CAR-T-cellen (blauw) vallen kankercel aan (afb: SKI)

De CAR-T-celtechniek is er al een tijdje.  Bij die techniek worden de eigen afweercellen, in dit geval dus de T-cellen, genetisch aangepast om, na transfusie in het bloed van de patiënt, bepaalde kwaadaardige cellen aan te pakken. Er lijken zo langzamerhand verschillende technieken ontwikkeld te zijn om allerlei kankersoorten te bestrijden. Nu melden onderzoekers dat ze een manier gevonden hebben om vijf types bloedkankers aan te pakken. Lees verder

Ki-systeem verbetert bRNA-vaccins aanzienlijk

DNA & RNA

Normaal zijn RNA-moleculen enkelstrengig (afb: WikiMedia Commons)

Met behulp van kunstmatige intelligentie hebben onderzoekers van Baidu Research bRNA-vaccins, die onder meer gebruikt zijn bij de bestrijding van het coronavirus, aanzienlijk verbeterd. Lees verder

RNA-bewerker ADAR2 wijst afweercellen de onheilsplek

ADAR2

ADAR-2 zet adenosine (A) om in inosine (I) maar stuurt ook afweercellen naar de plek met zuurstoftekort

Een eiwit dat RNA bewerkt, ADAR2, in de endotheelcellen (wandcellen) van bloedvaten wijst afweercellen waar ze moeten zijn om heilzame werking ten toon te spreiden, ontdekten onderzoekers. Dat opent nieuwe wegen naar behandelingen, maar die route zou ook veiliger alternatief kunnen vormen voor genoombewerking met de CRISPR-methode, denken de onderzoekers. Lees verder