Vlnr: rode bloedcel, bloedplaatje en witte bloedcel
De geneeskunde is nog erg afhankelijk van vrijwilligers die bloed afgeven. Al langere tijd proberen wetenschappers bloedcellen te maken en dat schijnt onderzoekers in Groot-Brittannië nu te zijn gelukt. Die cellen zijn ook in minihoeveelheden ingebracht bij mensen. Het gaat om rode bloedlichaampjes, die zuurstof door het lichaam transporteren. Lees verder
Rode bloedlichaampjes, zo leren we op school, transporteren zuurstof naar de cellen in ons lichaam, maar ze zouden ook nog iets anders doen. Ze zouden fungeren als een soort afweercellen die speuren naar indringers en beschadigingen. Ze zouden DNA van de ziekteverwekkers of van beschadigd weefsel ‘strikken’ en het afweersysteem alarmeren. Lees verder
E. coli-bacteriën
Als we medicijnen nodig hebben slikken we die (of wat dan ook) en hopen dat die op de bestemde plek terecht komen om hun heilzame werk te doen. Het grootste deel wat we slikken gaat vaak verloren. Al heel wat jaren wordt er onderzoek gedaan om medicijnen daar in het lichaam af te leveren waar ze nodig zijn. Voor zover ik weet (maar ik weet ook maar weinig) wordt die techniek in de praktijk nog nauwelijks toegepast. Onderzoekers van, onder meer, het Max Planckinstituut rond Metin Sitti hebben uitgaande van genetische verander E. coli-bacteriën mikrongrote ‘rototjes’ gemaakt die overal in ons lichaam medicijnen kunnen bezorgen. Die maken gebruik van de bacteriële ‘zintuigen’ om daar hun weg te vinden, aangestuurd door magnetische of geluidssignalen. Lees verder
Nanosponsje kan veel gifstoffen neutraliseren en/of absorberen (afb: Zhang Lab)
Het lichaam, dat conglomeraat van biljoenen cellen zit over het algemeen goed in elkaar. Het heeft een vernuftig afweersysteem, maar dat is niet onfeilbaar. Er wordt op grote schaal onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van nanodeeltjes, al of niet vermomd als cellen, om als ‘hulp in de huishouding’ allerlei hand- en spandiensten te laten doen in het lichaam waar dat het even laat afweten. Dat kan zijn als bezorger van medicijnen te bestemder plek, maar ook om gif te verwijderen of om beschadigd weefsel te herstellen. Lees verder
Onderzoekers in Zwitserland hebben beenmerg gekweekt waarin bloedstamcellen voor langere tijd bewaard kunnen worden zonder dat ze hun functie verliezen. Uitstekend materiaal om de aanmaak van bloedcellen te bestuderen of de effecten van medicijnen, denken de onderzoekers. Lees verder
Links een rodd bloedlichaampje, rechts een wit en in het midden een bloedplaatje (afb: WikiMedia Commons)
Ons lichaam heeft een prima afweersysteem, dat soms de fout in gaat. Onderzoekers van de universiteit van Californië in San Diego denken dat nanobotjes een falende immuunsysteem een handje kunnen helpen bij het opruimen van ziekteverwekkers en gifstoffen.
Lees verder
De van bloedgroepkenmerken ontdane rode bloedlichaampjes (rechts) zouden breed inzetbaar moeten zijn (afb: Ashley Toye, univ. van Bristol)
Rode bloedlichaampjes beladen met de ‘lastige’ antigenen (afb: Whitehead-instituut)
Met slechts vier genen zijn huidcellen (fibroblasten) in acht dagen om te programmeren tot rode bloedlichaampjes (afb: Cell Reports)
Je kunt van huidcellen pluripotente stamcellen maken en die vervolgens ‘omscholen’ tot bloedcellen, maar onderzoekers in Zweden waren benieuwd hoe je huidcellen direct kan ‘omprogrammeren’ in bloedcellen. Het lukte ze de ‘knoppen’ te vinden. In acht dagen veranderden de huidcellen van muizen in rode bloedlichaampjes. De tijd dat je je eigen bloeddonor wordt naakt. Lees verder
Onderdrukking van het SH2B3-gen bij (bloed)stamcellen geeft een betere opbrengst aan rode bloedlichaampjes (een erytroïde is een voorlopercel van een rood bloedlichaampje) (afb: Cell Stem Cell)
Het ontwikkelen van bloedcellen uit stamcellen is een manier om het tekort aan donorbloed op te vangen, maar de opbrengst en kwaliteit van de bloedcellen laat nogal wat te wensen over. Onderzoeker Vijay Sankaran van de Harvard-universiteit en medeonderzoekers hebben met behulp van CRISPR/Cas9-techniek in (bloed)stamcellen een gen ‘onschadelijk’ gemaakt, waardoor in ieder geval de kwaliteit van de daaruit ontstane bloedcellen in orde is. Lees verder