Betacellen. Geel is insuline, rood de celkernen (afb: Corbis)
Proeven bij muisjes zou aannemelijk hebben gemaakt dat uit stamcellen voortgekomen beta-cellen voor de alvleesklier wel eens met succes een einde zouden kunnen maken aan suikerziekte fase I, een autoimmuunziekte. Die cellen, die insuline produceren, moeten dan wel worden beschermd tegen het eigen afweersysteem. ER wordt gewerkt aan een oplossing daarvoor, maar makkelijk is dat niet. Lees verder
Het netvlies is nog knap ingewikkeld en bestaat uit zo’n tien lagen
Muisjes met aangeboren blindheid (?) konden zien door zogeheten Müllergliacellen in het oog te herprogrammeren tot lichtgevoelige staafjes (cellen). Deze benadering zou mogelijk ook kunnen helpen tegen andere oogaandoeningen zoals netvliesveroudering, denken de onderzoekers. Lees verder
CRISPRa gebruikt om huidcellen direct te herprogrammeren tot stamcellen (afb: Otonkoski-lab)
Hersenweeefsel van een (overleden) Alzheimerpatiënt, waarbij de beta-amyloïde=plaques rood zijn ingekleurd. De blauwe stippen zijn de kernen van hersencellen (afb: Matthew Campbell)
Onderzoekers van het Amerikaanse Scripps-instituut hebben een ‘kookboek’ bedacht om direct uit huidcellen verschillende typen hersencellen te kunnen kweken. Daardoor zou het makkelijker worden allerlei hersenziektes ‘in glas’ te bestuderen. Lees verder
Nanodeeltjes (groen) komen soms makkelijker vrouwelijke cellen binnen dan mannelijke of omgekeerd (afb: Morteza Mahmoudi)
Mannen en vrouwen verschillen, naar het nu lijkt, zelfs op celniveau. Onderzoekers in de VS en Canada ontdekten dat er verschil is tussen mannelijke en vrouwelijke cellen als het gaat om het opnemen van nanodeeltjes om, bijvoorbeeld, medicijnen af te leveren of om genmateriaal te bezorgen. Ook reageerden mannelijke cellen anders dan vrouwelijke op technieken om gen te herprogrammeren. Lees verder
Stamcellen
Het omvormen van rijpe cellen tot pluripotente stamcellen kan ruim tien jaar, maar die methode is nog steeds tamelijk inefficiënt. Slechts een op de vijfhonderd tot duizend rijpe cellen vormt zich om tot pluripotente stamcel. Nu zouden onderzoekers van de universiteit van Colorado met behulp van synthetisch boodschapper-RNA en micro-RNA-moleculen een uiterst efficiënt systeem hebben ontwikkeld met omprogrammeringspercentages tot in de 90%. Daarmee wordt ook het toepassen van pluripotente stamcellen voor therapeutisch gebruik een stuk bedrijfszekerder , verzekeren de onderzoekers. Lees verder
Door met CRISPR een gen te activeren kunnen rijpe cellen, in dit geval fibroblast oftewel huidcel, omgeprogrammeerd worden tot pluripotente stamcellen (afb: Cell)
Onderzoekers van de Amerikaanse Gladstone-instituten, alle met een Chinese naam, zouden van een huidcel een van muizen een stamcel hebben gemaakt door met behulp van de CRISPR-techniek een specifiek gen (Sox2) te activeren. Het zou voor het eerst zijn dat huidcellen op deze wijze omgeprogrammeerd zijn tot de felbegeerde stamcellen (van muisjes, dat wel). Lees verder
CD45+-bloedcellen gekweekt uit geïnduceerde pluripotente stamcellen (afb: der Spiegel)
Voor het eerst zouden er in het lab bloedstamcellen zijn gekweekt. Gekweekte bloedstamcellen zouden dienst kunnen doen bij onderzoek naar bloedkanker (leukemie), maar ook bij de behandeling van ziektes waar bloedcellen in het geding zijn. De gekweekte bloedstamcellen waren niet helemaal identiek met de natuurlijke cellen, maar wel degelijk functionaal, stellen de onderzoekers. Lees verder
Geherprogrammeerde huidcellen op jacht naar tumorcellen (afb: Science)
Tot hersenstamcellen geherprogrammeerde huidcellen verkleinen hersentumoren bij muizen een ietsje: 2 tot 5%. De huidcellen werden omgeprogrammeerd tot ’tumordoelcellen’ die in de hersens op jacht gaan naar kankercellen. Heel erg effectief zijn ze dus niet, maar wie weet is het een beginnetje (zoals zoveel in het kankeronderzoek). De onderzoekers ontwikkelden een manier om de huidcellen in een stap om te zetten in hersenstamcellen, die de kans op ontsporing tot kankercellen zou verminderen. Lees verder
De stamceltherapie verjongt sommige cellen bij muisjes, maar werkt die ook op alle cellen? (afb: Cell)
Het leven zit vol verrassingen. Cellen verouderen gaandeweg. Daar schijnen, is me wijs gemaakt, stamcellen geen last van te hebben. Onderzoekers hebben muisjes een verjongingskuur gegeven (pdf-bestand) door ze een stamceltherapie te geven. Die maakt de weefsels weer als nieuw. Leuk gedaan, maar vervolgens zijn er nog wel wat vragen te beantwoorden. Mensen zullen nog wel een tijdje moeten wachten, als het ooit zover komt. Lees verder