Hoe werkt genoombewerking met CRISPR?

Basevervangers erg accuraat

Hier een variant van de genschaar Cas9, nCas9, die slechts een DNA-streng doorknipt in plaats van twee. Daarmee kunnen afzonderlijk basen vervangen worden

Waarschijnlijk is de ontdekking en ingebruikneming van het bacteriële systeem om het genoom te bewerken, CRISPR, een van de belangrijkste wetenschappelijke ontwikkelingen van, op zijn minst, de laatste tien jaar. Onderzoek op het gebied van biologie en geneeskunde zijn sinds een paar jaar ingrijpend veranderd door de komst van die methode. Daarvoor waren er als zinkvingers en TALEN , maar die genoombewerkingsmethoden vallen in het niet bij CRISPR. Die methode geeft hoop op, onder meer, genezing van ernstige ziektes maar houdt ook de dreiging in van kinderen-op-maat en mensverbetering. Lees verder

Onderzoekers fabrieken gele vleugelloze mug met drie ogen

Inwendig te manipuleren muggengenoom bedoeld voor gendruk

Met een gen voor Cas9 en DNA-sequenties voor gids-RNA in hun genoom konden zwarte muggen, onder veel meer, geel en vleugelloos gemaakt worden. Dit alles bedoeld om verspreiding van virusziektes te voorkomen (afb: UCR)

Onderzoekers van de universiteit van Californië in Riverside hebben met behulp van de CRISPR-techniek muggen gefabriekt die in staat zijn het genknipenzym Cas9 te produceren. Dat zou die muggetjes makkelijk genetisch manipuleerbaar maken. Als bewijs van de mogelijkheden van die toestand produceerden de dierenbeulen gele, vleugelloze muggen met drie ogen. De onderzoekers zeggen uit te zijn op het bestrijden van dierplagen met behulp van gendruk. Lees verder

Er komt (weer) een CRISPR-schaar bij: Cpf1

De nieuw ontdekte DNA-schaar Cpf1

De versrpingende knip (rode pijltjes) van Cpf1 zou het invoegen van nieuw DNA vergemakkelijken

Cas9 is inmiddels een voor de reguliere lezers van dit blog bekende CRISPR-schaar om het geneoom mee te bewerken, maar Cas9 is niet de enige. Guillermo Montoya van de universiteit van Kopenhagen en medeonderzoekers hebben een nieuwe CRISPR-schaar ontdekt: Cpf1. Dit lid van de Cas-familie zou nog nauwkeuriger zijn dan Cas9. Lees verder

Circuits van NOF-poorten bouwen in cellen

NOR-poort in een cel

De ingang van een NOR-poort bestaat uit twee ingangen (links) en een uitgang. De Cas9-eiwitten zijn blauw gekleurd.(afb: Nature)

Elke cel is een wonder van complexiteit waar van alles gestuurd en geregeld moet worden en die cel moet ook nog eens reageren op wat er in de buitenwereld gebeurt. In de lange jaren  van de evolutie is er in de cel een hoogwaardige vorm van informatieverwerking ontstaan. Onderzoekers van de universiteit van Washington willen die informatieverwerking echter nog verbeteren, zodat die adequater op ziekteverwekkers reageren, biobrandstof produceren of wat dan ook. De evolutie gaat ze te langzaam. Ze bouwden alvast een circuit van niet-of-poorten (NOF of NOR) in een cel. Lees verder

Resistente malariamuggen wapen in strijd tegen malaria

Malariamuggen resistent tegen malaria

Plaatsen waar de ingeplante antilichaamgenen actief zijn lichten blauw op in de muggen (afb: Science)

Resistent gemaakte malariamuggen zouden een wapen in de strijd tegen malaria moeten zijn, zo bedachten onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Notre Dame in South Bend (VS). Daarbij gebruikten ze een relatief nieuwe techniek om het gen zo snel mogelijk en compleet door te geven aan de volgende generaties. Een enkele mug met een parasietblokkerend gen (de parasieten gaan niet dood) is dan genoeg om, in theorie, dat gen in een seizoen door de hele populatie te verspreiden. Voorlopig staat deze techniek, gendruk (gene drive in het Engels), nog erg ter discussie, zodat veldproeven nog moeten wachten. Lees verder

Planten resistent te maken met bacterieel afweersysteem

Appelmozaïekziekte

De appelmozaïekziekte wordt door virussen veroorzaakt

Er wordt heel wat genetisch sleutelwerk verricht om planten resistent te maken tegen allerlei dreigingen. Nu lijken onderzoekers van de Koning Abdoela-universiteit in Saoedi-Arabië. Ze leenden daartoe een bacterieel afweersysteem, het inmiddels befaamde Cas9-enzym, en plantten het bijbehorende gen over in het genoom van een tabaksplant (zou niet mijn eerste zorg zijn). Daarmee zouden de planten ongevoelig worden voor virusaanvallen. Lees verder

DNA menselijke T-cellen bewerkt met CRISPR

T-cellen vallen kankercel aan

Twee T-cellen vallen een kankercel aan (foto: Science)

Sedert een aantal jaren beschikken onderzoekers over gereedschap om DNA te bewerken, CRISPR-Cas9, en die techniek wordt steeds trefzekerder. Onderzoekers van, onder meer, de universiteit van Californië in San Fransisco schijnen met succes het DNA van menselijke afweercellen , in dit geval T-cellen, te hebben veranderd. Dat lijkt handzaam voor onderzoek en voor behandelingsmethoden, maar hoe lang zal het duren voor het originele ontwerp van het menselijke DNA op het aambeeld komt te liggen van de DNA-veranderaars? Lees verder

Methode ontwikkeld om tijdelijke genen in te bouwen in DNA

Het Cas-eiwit

Het Cas-eiwit

Onderzoekers aan de universiteit van Texas in Dallas hebben een methode ontwikkeld die genen inbouwt in cel-DNA, maar waarbij die toegevoegde genen na een tijdje ook weer verdwijnen. Bij de huidige toegepaste gentherapieën blijven de toegevoegde genen in het DNA. Volgens de onderzoekers zou dat wel eens de reden kunnen zijn waarom het zo moeilijk is om gentherapieën goedgekeurd te krijgen. Lees verder

CRISPR-Cas9 blijkt ook bij apen te werken

CRISPR-Cas9-apies

In een bevruchte eicel worden gids-RNA en boodschapper-RNA voor Cas9 ingespoten,. Die cel werd vervolgens bij een draagmoeder geïmplanteerd. In een geval werd een tweeling geboren. (afb: Cell)

Het is ergerlijk te zien hoe overal op de wereld wetenschappers hengelen naar aandacht of geld. Of misschien doen hun voorlichters dat. De verhalen van universiteiten en onderzoeksinstituten die NU EEN BELANGRIJKE, CRUCIALE EN/OF FUNDAMENTELE STAP hebben gezet naar het oplossen van problemen rond de ziekte van Alzheimer, van Parkinson en natuurlijk kanker die dagelijks worden rondgestrooid, zijn niet te tellen. Nu wordt er gemeld dat onderzoekers van de medisch universiteit (?) van Nanjing (Ch) rond Jiahao Sha een precieze manier hebben getoetst om genen te veranderen, bij muizen en ratten was die al bewezen te werken, en hup daar duikt Alzheimer weer op.
Lees verder

We puzzelen nog steeds over wat welke genen doen

Cas9

Het enzym Cas9 (Cas staat voor CRISPR-geassocieerd) vormt een sequentiespecifieke endonuclease (=DNA-schaar) als het zich met twee RNA-moleculen verbindt: de RNA-gids (crRNA in de afbeelding) en tracerRNA. 
(afb: pnabio.com)

Toen het menselijk-genoom-project was afgerond, ontstond enige euforie. Nu weten we hoe de boel in elkaar steekt! Tja. Nu zo’n 10 jaar later zijn we nog steeds aan het uitvogelen wat die rond 20 000 genen doen en coderende genen maken maar 2% van het genoom uit. Wetenschap is taaie arbeid. Aan het MIT in het Amerikaanse Cambridge zijn ze enige tijd bezig met een systeem, CRiSPR (Clustered Regularly Interspaced Short Palindromic Repeats) geheten, dat moet helpen de raadselen der genen aanzienlijk sneller op te lossen dan met de nu gebruikelijke RNA-interferentiemethode. “Hiermee kunnen we systematisch de genen van zoogdiercellen screenen. Dat helpt om te begrijpen wat de functie is van eiwitcoderende genen, maar ook voor niet-coderende delen van het genoom”, zegt David Sabatini, hoogleraar biologie aan het MIT.  Lees verder